Een nachtmerrieachtig perspectief
In Het boek van alle angsten van Emy Koopman (1985) ontvouwt zich langzaam maar zeker een dystopische wereld waarin twee verhaallijnen elkaar afwisselen. Enerzijds volgen we Fana, een angstige scholiere met Iraanse roots. Anderzijds lezen we over Viko, die worstelt met zijn zachtaardigheid, de moeizame band met zijn vader en zijn homoseksuele gevoelens. Beide pubers worden op school gepest. Hoewel Fana niet anders kan dan haar pestkoppen negeren, vat Viko de koe bij de hoorns door te werken aan zijn assertiviteit. Hij sluit zich aan bij Echte Jongens, een forum waar het idee heerst dat echte mannen zich niet horen te schamen. Eerst uit Viko zich veelal online, waar hij een talentvolle trol blijkt te zijn, later ook in het echt.
Slecht één maal kruisen ze elkaars wegen. Fana en Viko zijn inmiddels studenten Psychologie en Biologie en 'geen van hen beiden zou ooit aan deze avond terugdenken als de gemiste kans die het was.' Waarom zouden ze ook? Viko belandt via een discussieavond van Trots en Eer – een hechte club jonge mannen die mannelijkheid verheerlijken – in de armen van zijn jeugdliefde Elias. Fana’s sociale leven wordt nog altijd teveel beheerst door angst om een gemiste kans te herkennen.
Het boek van alle angsten is het tweede boek van Koopman. In 2016 debuteerde zij met de roman Orewoet, die genomineerd werd voor de Fintro Literatuurprijs (2017) en de Bronzen Uil (2017). Naast schrijver is Koopman gepromoveerd literatuurwetenschapper en onderzoeksjournalist (momenteel is ze op tv te zien met de VPRO-reisserie Paradijs Canada over de keerzijde van het leven in Canada).
Ook in Het boek van alle angsten wroet Koopman in de pijnpunten van onze maatschappij. Daar waar de pestkoppen zich in de realiteit al jarenlang online uitleven, creëert Koopman in het tweede deel van haar boek een toekomst waarin iedere zwakte van de mens genadeloos wordt gestraft door een lagere rating op de maatschappelijke ladder. Wie geen saldo meer heeft, wordt weggestuurd naar het grillige ‘Buitengebied’. In deze beklemmende wereld is Fana als psychologe de laatste strohalm voor mensen die door scheiding of andere ‘vernederingen’ een laag saldo hebben. Lukt het niet om het saldo van een cliënt door middel van angsttraining omhoog te krijgen? Dan wacht hen een denigrerende, openbare veiling (voor vrouwen) of het primitieve buitengebied (voor mannen) waar – onder ruige omstandigheden – alle mensen samenleven die zich tegen de overheid verzetten.
Vooral in dit tweede deel komt Koopmans boek goed tot bloei. Haar wereld na een ingrijpende klimaatramp heeft iets weg van Dave Eggers' De cirkel en bevat sporen van Heerlijke nieuwe wereld van Aldous Huxley en Charlie Brookers dystopische anthologie Black Mirror. In een vlotte vertelstijl laat Koopman veel aan de verbeelding van de lezer over. Hoewel Fana’s hoofdstukken emotioneel wat afgevlakt blijven (conditionering door blootstelling aan allerlei soorten angst?) weten Viko’s stukken een emotionele snaar te raken. Het boek van alle angsten zet de lezer aan het denken en biedt (een nachtmerrieachtig) perspectief aan onder meer de huidige klimaatcrisis en oplaaiende coronadiscussies.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Eline van der Boog
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
