Jeugdboek brengt sprookjesachtige ode aan het doen gelden van je eigen stem

Het is 1919. De Eerste Wereldoorlog is net voorbij en de twaalfjarige Henrietta (Henry) Abbott verhuist met haar ouders en kleine zusje van Londen naar Huize Hoopvol, een oud landhuis omringd door bossen. Het gezin heeft het duidelijk niet makkelijk. Moeder moet voor haar gezondheid bedrust houden en Henry kampt met herinneringen aan haar verdwenen broer. Daarnaast heeft ze levendige flashbacks van een allesverwoestende brand. De Abbotts worden in Het geheim van het Nachtegaalbos van Lucy Strange aanvankelijk bijgestaan door kindermeisje juffie Jane en dokter Hardy. Wanneer Henry’s vader plotseling voor zijn werk lange tijd van huis is, bekruipt Henry het gevoel dat dokter Hardy iets in zijn schild voert. Zo is de deur naar haar moeders kamer steevast op slot, reageert juffie Jane geïrriteerd als zij haar zorgen om haar moeder uit en ziet Henry steeds vaker schimmen in het huis. Haar ontmoeting met de mysterieuze Mot die in een woonwagen in het aangrenzende bos woont, zet vervolgens een reeks gebeurtenissen in gang waarbij de lijn tussen realiteit en fantasie steeds dunner wordt en Henry haar familie van een dreigend gevaar moet zien te redden.

Het geheim van het Nachtegaalbos is het debuut van Strange. Waar Ons kasteel aan zee de impact van de Tweede Wereldoorlog op de bewoners van een Engels kustdorpje schetste, speelt de nasleep van de loopgravenoorlog in haar eerste boek een grote rol. De verschrikkingen zijn dan wel voorbij, veel mensen hebben last van allerlei posttraumatische klachten. Gestichten als Helldon zijn in het leven geroepen om dit probleem aan te pakken; desondanks blijven mensen met psychische problemen kampen. Niet zo gek, want de instellingen maakten in die tijd gebruik van experimentele, maar vooral onmenselijke behandelmethoden: baden in kokend water, slaaponthouding en pijnschokken. Ook in Huize Hoopvol neemt de zorg van dokter Hardy gaandeweg extremere vormen aan. Henry’s moeder lijkt steeds meer als chirurgisch instrument te dienen: ‘Vrouwelijke neurose is heel andere koek dan shell shock’. Thema’s als oorlog, verlies en psychische ziekten hangen zwaar in het boek. Toch weet Strange naast deze historische feiten een sprookjesachtige sfeer te scheppen als Henry de grote, diepe tuin rond het oude landhuis of de bossen betreedt. De verwijzingen naar literaire parels als De geheime tuin, Alice in Wonderland en Ode to A Nightingale van John Keats, zijn welkome onderbrekingen van Henry’s beklemmende leven in Huize Hoopvol.

Op het moment dat de sleutel om de gebeurtenissen te doen keren bij haar moeder ligt, leert Henry haar stem te doen gelden. Maar er speelt meer dan enkel haar moeders geestelijke gezondheid. Want wie is Mot? Waarom woont zij in het bos? En welke geheimen huizen er nog meer in Huize Hoopvol? Traag, maar uiterst gedoseerd laat Strange de waarheid aan het licht komen waarbij ze de verhaallijnen netjes aan elkaar knoopt. Voor jonge lezers is Het geheim van het Nachtegaalbos geen makkelijk boek. De historische setting vraagt om wat voorkennis en Strange laat Henry graag verdwalen in haar denkbeeldige gesprekken in de tuin met broer Robert – ontroerende passages die de poëtische vraag ‘Was it a vision, or a waking dream?’ van Keats voortzetten. Dat de meeste personages duidelijk goed of slecht zijn, schept helderheid. Hier en daar lukt het Strange om de lezer op het verkeerde been te zetten. Hierdoor wordt de plot nergens voorspelbaar en voorziet de auteur de drijfveren van de personages bovendien van de nodige geloofwaardige inbedding. Vanuit een mysterieus huis waarin ‘ieder van ons gloeide op zijn eentje in het donker’ brengt dit verhaal een sprookjesachtige ode aan familiebanden, moed en het houden van hoop in donkere tijden.