Vrijheid, gelijkheid en een rood jurkje
Wat was het laatste kledingstuk dat je hebt gekocht? De handeling van het aanschaffen van nieuwe kleding – naar de winkel gaan, iets uitzoeken, passen en vervolgens afrekenen – is van zo’n vanzelfsprekendheid dat we er vaak niet al te lang bij stilstaan. Maar voor Aminata, de drieëndertigjarige hoofdpersoon in Kant en het rode jurkje van de Frans-Marokkaanse auteur Lamia Berrada-Berca (1970), is dit allesbehalve een gangbare overweging. De jonge moslima slijt haar dagen veelal thuis, gevangen in een zwarte ‘mashrabiya’, terwijl ze zorg draagt voor haar dochtertje en wacht tot haar onverschillige man terugkomt van zijn werk.
Wanneer zij een opvallend rood jurkje in de etalage ziet hangen bij Chez Héloïse, is het kopen van deze rode jurk iets waar ze enkel van kan dromen:
"Een jurk is een soort idee (…) Een manier om je vrijheid direct op je lichaam te uiten, dat is wat deze jurk met zijn stofje, dat zo anders is dan het logge, lompe polyester laken dat normaal om haar heen hangt, voor de jonge vrouw betekent. Maar dan moet je hem wel dragen..."
Aminata twijfelt en verlangt, tot ze op een dag een boek van de Duitse filosoof Immanuel Kant in handen krijgt.
Kant en het rode jurkje is prachtig vertaald uit het Frans door Eva Wissenburg en het eerste boek van Berrada-Berca dat in het Nederlands is verschenen. De korte roman staat vol zorgvuldig uitgekozen woorden, poëtische zinnen en gedoseerde – bijna fluisterende – uitingen over emancipatie, fanatisme en tolerantie. Berrada-Berca zegt liever te weinig dan te veel en dat zie je terug in de korte hoofdstukjes die zich flitsend, als voorbijschietende dia’s op een projectiescherm, aan de lezer ontvouwen net zoals de zwarte stof delen uit het dagelijks leven voor de hoofdpersoon onthult en weer onverbiddelijk doet verhullen.
Het boek is tevens een tweeluik waar na de verhaallijn nog enkele literaire verlichtingsteksten van onder andere Voltaire, Kant en Montesquieu in zijn opgenomen. Deze werken over de emancipatie, gelijkheid en vrijheid van vrouwen geven de stille beschouwingen in het verhaal nog meer diepgang en plaatsen ze bovendien in een sociaal-filosofische context die ook zeker in de huidige tijd past.
Wanneer Aminata de boodschap in de verlichtingstekst van Kant, met hulp van haar dochter, ontcijfert, gaat er een wereld voor haar open. De boodschap die de filosoof uitdraagt, namelijk jezelf losmaken van de onmondigheid om je eigen weg te gaan zonder de leiding van een ander, pulseert door de stille kamers in het huis; verlegt de aandacht van de verstopte kookketel naar haar verdrietige dochter die van de boze vader niet naar de bioscoop mag en later hetzelfde eenzame lot staat te wachten als haar moeder. Maar in dit diepzinnige sprookje staat vast dat Aminata het niet zo ver zal laten komen. Hier kan het rode jurkje haar een stem geven, ook al zwijgt ze nog zo luid.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Eline van der Boog
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
