Thrillerroman ontvouwt intriges als een stadsplattegrond

In LEX van Gert-Jan van den Bemd leiden dertigers Lex Houtdijk en Karla Baal een ogenschijnlijk doorsnee leven in een rustige wijk in de Brabantse stad Breda. Lex heeft zijn baan als journalist bij de krant opgezegd om zich volledig te kunnen richten op het schrijverschap. Het oeuvre dat hij onder het pseudoniem Alex Wood heeft opgebouwd is tot zijn spijt niet zo indrukwekkend. Na duizend verkochte exemplaren en een nominatie voor een thrillerprijs, verkopen zijn laatste boeken slecht. Daarbij kampt Lex sinds hij ontslag heeft genomen met een hardnekkige writer’s block. Zijn vriendin Karla verdient moeiteloos de kost met haar eigen succesvolle reclame- en marketingbureau, maar maakt zich toch zorgen om Lex. Als ze tijdens haar wekelijkse Rondje Tomaat een man herhaaldelijk een betaalbewijs uit een parkeerautomaat ziet halen, geeft ze Lex niet alleen de nodige schrijfinspiratie, maar brengt ze hem op een pad dat tot catastrofale gevolgen zal leiden: ‘Anders dan zijn vorige romans was dit geen fictie, hij moest uitgaan van de feiten.’

Van den Bemd is fulltime kunstenaar na een carrière als wetenschappelijk onderzoeker. Zijn korte verhalen werden gepubliceerd in diverse literaire tijdschriften. In 2018 debuteerde hij met De verkeerde vriend waarna romans Na de val en Branco & Julia volgden. Met LEX schreef van den Bemd zijn eerste thriller. Behalve Lex en Karla volgt het boek stadsgenoot Wander van Aalst, een vijfenveertigjarige salesdirector die via een cursus Engels in contact komt met de getroebleerde twintiger Dolly. Personages die dromen van een ander leven, het zoeken naar (schrijf)inspiratie, de fixatie op het leven dat schuilt achter een onbekend persoon en twee verhaallijnen die gaandeweg met elkaar vervlochten raken; Branco & Julia kende een soortgelijke opbouw. Het is knap hoe Van den Bemd deze constructie in LEX opnieuw doet slagen en tegelijkertijd intrigerend weet te houden aan de hand van een nauwgezette schrijfstijl, diepgravende observaties, vlotte plotwendingen en sterk uitgedachte personages.

Met levendige beschrijvingen van de singels, straten, lanen en kenmerkende gebouwen als decor van het verhaal, wordt Breda in LEX opgevoerd als een van de hoofdpersonages. Dit wordt nog wat meer versterkt als Lex voor zijn mysterieuze bijbaantje bij BRN-1 de stad intrekt op zoek naar merkwaardig nieuws. Het wonen in de stad ademt en leeft, de sociale controle in de wijken is beklemmend, de buurtfeesten zijn warm, maar vormen tegelijkertijd een kil schouwspel waarachter Van den Bemd de slimme intriges langzaam via wisselende perspectieven door de plot weeft. Aan de romanachtige start van het boek worden steeds meer (psychologische) thrillerelementen toegevoegd, alsof LEX een brug wil slaan tussen de twee genres en het tegelijkertijd verbindt met Van den Bemds eerdere werk. Er is ruimte voor (schrijf)kunst, er worden kritische kanttekeningen geplaatst bij de complexe schrijverswereld en het boek behandelt zonder schroom thema’s als midlifecrisis, de ontwrichtende impact van dementie, huwelijksproblemen, loyaliteit binnen vriendschappen en grensoverschrijdend gedrag. Hoewel de knipperlichtrelatie van Dolly met Hugo minder weet te overtuigen, ontvouwen de verhaallijnen zich even nauwkeurig als een stadsplattegrond. LEX is een intrigerende thrillerroman – een eerbetoon aan de stad Breda, aan het veelbewogen stadsleven, aan geheimen en aan de grillige wendingen van het lot.