Diepgravend debuut over de prijzige weg naar moederschap

In Was dit het nu allemaal waard? neemt Inge van der Vies de lezer mee in haar bewogen levensloop. Ze wordt in de jaren vijftig van de vorige eeuw geboren als derde van vier dochters. In haar kindertijd verhuist het gezin vaak, van Eindhoven naar Zeeland en terug naar Breda. Het lukt Inge om enkele vriendschappen te sluiten, maar een lang leven zijn ze niet beschoren. Zo vertelt vriendin Mies haar na een jaar vrienden te zijn geweest dat ze niet meer met Inge mag omgaan. De reden: ‘Wij waren een raar gezin’ en ‘daarmee was de vriendschap van de ene op de andere dag voorbij’. Dat Inge niet uit een doorsnee gezin komt, wordt haar in de loop van haar jeugd wel duidelijk. De sfeer is thuis altijd gespannen. Vader stort zich in allerlei klusprojecten en heeft vaak een glas te veel op. Moeder kan haar frustraties lastig binnenhouden waardoor de dochters regelmatig worden geconfronteerd met kille ruzies en zelfs huiselijk geweld. De ongewenste zwangerschap van zus Robin maakt de sfeer in huis er niet beter op. Om de onveilige thuissituatie te ontvluchten, verliest Inge zich als tiener in relaties met Peter en Frits. Wanneer ze van Frits zwanger raakt, wakkert dit bij haar ouders opnieuw gevoelens van wanhoop aan. Er volgt een meedogenloos besluit dat Inge voor het leven zal tekenen.

Was dit het nu allemaal waard? is het debuut van Van der Vies. De autobiografische roman begint in Spanje, het land waar Inge een deel van haar leven met haar partner Guus woont. Het is ook het land waar ze van haar dochter Ashley bevalt. Deze bevalling beschrijft Van der Vies gedetailleerd en met de nadruk op de psychologische uitwerking die het op haar heeft. De lezer weet op dit punt nog weinig van Inge, waarom wil ze zo graag moeder worden? Het moment waarop ze moeder wordt vormt het startpunt vanwaaruit ze haar drijfveren om moeder te willen worden analyseert. Ze doet dit in een beeldende, rijke schrijfstijl waarbij mooie sfeerbeelden van het schilderachtige plaatsje Mojácar (‘dat wonderlijke witte labyrint van steile steegjes, verborgen trappetjes en ondenkbare haarspeldbochten’) zich moeiteloos afwisselen met het gedetailleerd uitdiepen van haar eigen psyche waardoor mooie, maar eveneens zeer pijnlijke herinneringen naar boven komen: ‘ik keek mijzelf vol verachting aan in de spiegel. En ineens zag ik daar mijn vader en moeder in één. Was ik niet precies hetzelfde aan het doen als wat zij [Inges moeder] jarenlang had gedaan?’

Van der Vies komt voor lastige keuzes te staan als steeds meer schaduwen zich op haar zonovergoten Spaanse droom werpen. Ze weet het tijdsbeeld goed te vangen: voor de internetperiode (‘Men schreef brieven’) zijn er slechts beperkte opties om haar leven een drastische wending te geven. Was dit het nu allemaal waard? stipt complexe (psychologische) thema’s aan. Het gevoel om als bonusmoeder van Guus’ kinderen langs de zijlijn te staan en de droom om zelf ooit moeder te worden langzaam te zien vervagen, wordt invoelend neergezet. Ook trauma’s, armoede, cultuurshock, de grillige band met haar moeder en de toxische familiedynamiek die ontegenzeggelijk haar (volwassen) leven en haar relaties met verschillende mannen insijpelt, worden helder aan de lezer ontleed. Samen met de auteur puzzel je mee waarom Van der Vies zo hevig heeft verlangd naar het moederschap; een ontdekkingstocht waardoor je helemaal het verhaal in wordt gezogen. Inge is bovendien een krachtig en volhardend personage – een vrouw met lef waar veel vrouwen in vergelijkbare situaties, ook in deze tijd, (h)erkenning en steun uit kunnen halen. De titel krijgt gaandeweg betekenis en zet de gebeurtenissen in het juiste perspectief. Was dit het nu allemaal waard? eindigt gevoelsmatig wat abrupt en de lezer blijft met onbeantwoorde vragen achter. Hoe vergaat het moeder en dochter na Inges besluit? Hoe heeft Inge het moederschap uiteindelijk ervaren? Na het lezen van dit diepgravende debuut doet het je enkel uitkijken naar een eventueel vervolg.