Jääskeläinen is meer dan genoeg
De intrigerende aanbeveling ‘Voor lezers van Donna Tartts De verborgen geschiedenis met een vleugje Twin Peaks’ die op de achterkant van De tien schrijvers van Laura Witte staat, is enigszins begrijpelijk, maar zet je toch op het verkeerde been. Het dorpje Haazenrugge, waar het verhaal van Ella Amanda Milana zich afspeelt, heeft in de verte wel wat van Twin Peaks, maar de overeenkomsten met het boek van Tartt zijn te oppervlakkig om juist te zijn. Dat geeft niets, zolang je kunt vergeten dat dat beloofd is en je je wilt overgeven aan het eigenaardige verhaal van de tien schrijvers waaruit het genootschap van Laura Witte ooit bestond.
Pasi Ilmari Jääskeläinen (1966) maakt al op de eerste pagina duidelijk geen rechttoe rechtaan realistisch verhaal te willen vertellen: "Eerst was de lezeres verbaasd, en vervolgens beledigd, toen een misdadiger met de naam Raskolnikov ineens midden op straat voor haar ogen werd vermoord. Sonja, de goedhartige prostituee, schoot hem in het hart. Het gebeurde halverwege een opstel over een klassieker van Dostojevski.
De naam van de lezeres was Ella Amanda Milana. Ze was zesentwintig jaar oud en bezat onder andere fraai glooiende lippen en defecte eierstokken."
De leerling door wiens opstel Ella zo beledigd is, overhandigt haar zijn uit de bibliotheek geleende boek, opdat "Mevrouw de invalkracht" daarmee zelf kan controleren dat de plot is zoals hij het beschreven heeft. Ella bladert het boek door en constateert dat de leerling inderdaad heeft beschreven wat er in deze Misdaad en straf gebeurt. Ze neemt het boek mee naar de lokale bibliotheek, waar blijkt dat de Ingrid Katter, bibliothecaresse én schrijfster én lid van het Literair Genootschap van Haazenrugge, niet verbaasd is. Zij weet precies wat er aan de hand is, maar is niet direct genegen dat aan Ella uit te leggen.
Dat boeken in Haazenrugge regelmatig spontaan van plot veranderen is slechts een van de vele mysteries waarmee de bewoners van Haazenrugge moeten leven. Wat te denken van al die verschillende soorten geesten in de tuinen, vijvers, meren en bossen? Waarom lopen al hun honden weg en verzamelt een groot deel daarvan zich bij het huis van Martti Winter, een ander, enigszins gezet, lid van het Literair Genootschap? Hoe is het mogelijk dat Laura Witte in het niets verdwijnt, ten overstaan van een grote menigte feestvierders? En waarom moet dat uitgerekend gebeuren op het moment dat Ella zich mag aansluiten bij dat selecte, door Laura Witte uitverkoren, groepje schrijvers van het Literair Genootschap? Waarom heeft Laura Witte zo lang gewacht met het invullen van de tiende plek in het genootschap? En wat is er eigenlijk gebeurd met het oorspronkelijke tiende lid van het genootschap, de zo talentvolle, maar wat vreemde Oskar Zuidersparre?
Aan mysteries geen gebrek, aan ontrafelingen daarvan wel. Accepteer Haazenrugge en zijn inwoners zoals het is, verwonder je nergens over, ga vol mee in het spelen van Het spel dat door de leden van het genootschap 'gespeeld' wordt en geniet vooral van het spel dat Jääskeläinen met jou, de lezer, speelt. De tien schrijvers van Laura Witte weigert zich in één (genre)hokje te laten duwen, omdat het onder meer zowel magisch realistisch elementen, als thrillerelementen in de vorm van verdwijningen en - wellicht - een moord bevat. Dat is echter allemaal bijzaak. De tien schrijvers van Laura Witte is vooral een verhaal over schrijven en schrijvers, over de wijze waarop mensen, en vooral schrijvers, met elkaar omgaan, over inspiratie, en over de wijze waarop fantasie en werkelijkheid elkaar beïnvloeden. Nee, Jääskeläinen is geen Tartt, en ook geen David Lynch of Mark Frost. Jääskeläinen is Jääskeläinen en dat is meer dan genoeg.
Reageer op deze recensie