Nietsontziend en vlijmscherp lachen

In een brief, gedateerd 26 februari 1999 en gericht aan de directie van het Sint-Erasmusziekenhuis, klaagt Frederik De Meester - beter bekend als Dikke Freddy - over de absurd hoge rekening die hij heeft ontvangen. Het feit dat Dikke Freddy ‘s nachts nauwelijks een oog heeft dichtgedaan vanwege de knipperende neonverlichting op het dak benut hij om het ziekenhuis de volgende besparingstip te geven:  

Ik vernam [...] dat de stichter van uw instelling, de heer Erasmus, nooit tot heilige is benoemd. De heer Erasmus zou integendeel een heidense ziel geweest zijn en hij is er waarschijnlijk niet echt gelukkig mee dat u hem sint noemt. Ik kom nu met het voorstel om die aan- en uitfloepende SINT-letters van uw dakreclame te verwijderen. U verbetert op die manier een historische fout en naar mijn berekeningen hebt u op een half jaar tijd vanwege uw verminderde elektriciteitsrekening het bedrag uitgespaard dat u nu vermeld hebt op de door mij toegestuurde factuur.

Twee, nee zelfs drie vliegen in één klap: Erasmus tevreden, historische fout gecorrigeerd én de factuur betaald. Dat is voor het ziekenhuis overigens de enige wijze waarop zij de rekening betaald zullen krijgen, want bij Dikke Freddy valt niets te halen. Dikke Freddy is een dakloze man die - veelal vanuit het café - op scherpe wijze zijn misnoegen uit over de gang van zaken of suggesties ter verbetering doet. Zo schrijft hij een brief naar onder andere Albert Van Saksen-Coburg, Koning van België en Baarle-Hertog (om te klagen over een aantal mensen op de kieslijsten), Vincent Van Quickenborne, minister van het Algemeen gemak (om te klagen over de nieuwe elektronische identiteitskaart), Bart Tommelein, schepen van Standbeelden in Oostende (om te adviseren wat er met het door vandalen beschadigde “beeld van de Congolezen die op de Zeedijk in volle dankbaarheid en bewondering opkijken naar Leopold II” kan worden gedaan én tegelijkertijd om een sociale woning te vragen) en John Crombez, directeur van Spa-Rood (om hem namens alle autolozen te bedanken voor zijn suggestie om iedereen die tijdens de spits wegblijft van de Antwerpse of Brusselse ring 140 euro extra te betalen).  

Hilarisch en pijnlijk gaan niet vaak goed samen, maar in dit geval wel: vrijwel elke brief van Erik Vlaminck in de huid van Dikke Freddy snijdt door je hart, terwijl je moet lachen of je wilt of niet. Zo’n brief aan Philippe de Backer, de man die profiteurs aanpakt (mensen die foefelen met hun ziekenkas of uitkering) roept achtereenvolgens woede, mededogen, verbazing en instemming op, terwijl er tegelijkertijd een onbedwingbare glimlach op je ja-knikkende gezicht verschijnt vanwege de wijze waarop een en ander wordt verwoord. En dat Dikke Freddy niets en niemand ontziet, maakt zijn laatste brief aan zijn uitgever van boekskes wel duidelijk, want niet alleen is hij het ermee oneens dat slechts negenenzeventig van zijn meer dan tweeduizend brieven zijn opgenomen, hij mist ook de reacties die hij op zijn brieven heeft gehad, hij wil best meewerken aan een portretfoto voor op de kaft van het boek, maar eist dat er dan ook pasfoto’s van hem en een aantal van zijn kameraden worden gemaakt, valt over de schamele 10% van de verkoopprijs van de verkochte boeken (“Kent u één winkelier of zelfstandige die zich met een dergelijke winstmarge tevreden zou stellen?”), betwijfelt de betrouwbaarheid van de verkoopcijfers (en eist daarom dat de boeken genummerd worden) en moppert over de 50% afdracht mocht er een film van zijn boek worden gemaakt.  

Dikke Freddy in het zilver geeft, ook al is het dan maar in negenenzeventig brieven, een nietsontziend en vlijmscherp overzicht van de Belgische samenleving (die op weinig punten afwijkt van de Nederlandse) in de afgelopen vijftien jaar. Eigenlijk is het treurig dat Dikke Freddy nog steeds brieven moet schrijven, hoewel zijn laatste (26 april 2019) op sociaal.net een dankbetuiging Aan onze voltallige regeringen betreft. Of Dikke Freddy daarin een juiste conclusie heeft getrokken, is dan - zoals wel vaker - weer een pijnlijke vraag.