Opgroeien in een gebroken gezin

Dit is het verhaal van Jitta. Haar ouders zijn uit elkaar en samen met haar jongere zusje Mirte woont Jitta bij haar moeder. Het is niet ver van het huis waar ze vroeger als gezin woonden en waar haar vader is blijven wonen.

Haar vader wordt verteerd door zijn verdriet en heeft daardoor weinig oog en aandacht voor zijn beide dochters. Ook hun moeder is meer met zichzelf bezig en is vaker wel dan niet van huis weg. Hierdoor komt er veel neer op de schouders van de pas 15-jarige Jitta, die zich verantwoordelijk voelt voor haar jongere zusje.
Ze belooft dat ze er altijd voor haar zou zijn.

Dat zo’n belofte niet letterlijk altijd is vol te houden is logisch, maar toch doet Jitta haar uiterste best. Hierbij schuift ze haar eigen behoeftes regelmatig opzij. Jitta is zowel vader, moeder als oudere zus en dit breekt haar op. Ze kan geen “gewone” middelbare scholiere zijn, want na schooltijd gaat ze zo snel als ze kan naar huis, zodat Mirte niet te lang alleen thuis is.

Als kind al had Jitta last van angsten, onder andere voor slangen. Lagen die niet onder haar bed? Herkenbaar, want hoeveel kinderen hebben dit niet. Gelukkig waren haar ouders er dan om de slangen te verjagen. Maar nu zijn haar ouders meer afwezig dan aanwezig en de slangen duiken weer op. Ze zijn nu alleen veel groter, met meer en sterker.

De slang staat symbool voor de angsten die het leven van Jitta teisteren. Ze wil persé de controle behouden. Op onverwachte momenten kan de paniek toeslaan en er ontstaat bij Jitta angst voor de angst. Ze trekt zich steeds meer terug uit haar sociale leven en ontwikkelt coping mechanismes om de angst nog enigszins onder controle te houden. Dit gaat uiteindelijk zo ver dat zij het leven niet meer ziet zitten en in al haar wanhoop een suïcidepoging doet. Ze schrikt van zichzelf en hierdoor komt ze in beweging. Het moet anders!

“De kou is van buiten naar binnen gewaaid. Er zit kippenvel in mijn hart. Kon ik het maar strelen, warm wrijven met een zachte handdoek, er troosten een arm omheen slaan en zeggen dat het allemaal wel goed komt.”
(Quote)

Saskia Habraken neemt je mee in het leven met een angststoornis gepaard gaande met paniekaanvallen. Ze is bedreven in ‘storytelling,’ want wat er gebeurt met Jitta laat je niet onberoerd. Hoe het langzaam maar zeker steeds slechter met haar gaat, maar bijna niemand dit echt door lijkt te hebben. Het is allemaal zo geloofwaardig, zo realistisch. Jitta draagt voor haar leeftijd een veel te grote verantwoordelijkheid en dat eist haar tol.

‘Slapen zonder slangen’ bevat een groot aantal prachtige, bijna poëtische, zinnen, zoals bijvoorbeeld de quote hierboven.

Het is een krachtig en indringend verhaal over omgaan met de scheiding van je ouders, terwijl je zelf midden in je pubertijd zit. Hoe ga je om als angst je leven overneemt, je bij niemand terecht lijkt te kunnen en je samengevat, te snel volwassen dient te worden?

Maar, het is ook een hoopvol boek. Je kunt leven met een angststoornis, je kunt leren, stap voor stap, weer wat meer buiten je cocon te komen en als dat goed gaat, kan positieve bekrachtiging de negatieve ervaringen beetje bij beetje naar de achtergrond verdringen.

Dit boek, dit verhaal, blijft je bij!

Dank aan Godijn Publishing voor het recensie-exemplaar en het organiseren van de blogtour.