Meer dan 6,0 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Durf jij je eigen verlies in de ogen kijken?

EllenBoekencast 29 november 2024
Cristina Rivera Garza is een Mexicaanse schrijfster. Ze is professor aan de Universiteit van Houston, en dit op de afdeling Spaanse studies. Cristina Rivera Garza is een van de bekendste schrijfsters van Mexico en heeft daar al 6 van de hoogste literaire prijzen gewonnen waaronder de 2000 IMPAC/CONARTE/ITESM National Award voor Best Published Novel en de Sor Juana Inés de la Cruz Prize voor La muerte me da. Ze schrijft romans, poëzie en novelles en mixt hierbij verbeelding, werkelijkheid en geschiedenis.

Ik las Liliana’s onoverwinnelijke zomer, dit is een autobiografisch verhaal dat beloond werd met de Pulitzer Price 2024. Dit boek werd vertaald door Lette Vos, die hiervoor een projectsubsidie ontving van het Nederlands Letterenfonds.

Waarover gaat Liliana’s onoverwinnelijke zomer?

De zus van Cristina Rivera Garza, Liliana, was een 20-jarige architectuurstudente. Op 16 juli 1990 werd ze vermoord teruggevonden. De auteur wil het dossier van haar zus 29 jaar, 3 maanden en 2 dagen na de moord opnieuw inkijken en de zaak eventueel heropenen, gezien ze nog met veel vragen zit en de dader nooit is gevat. Liliana’s onoverwinnelijke zomer is de zoektocht van een zus naar gerechtigheid.

“Liliana’s onoverwinnelijke zomer combineert memoires, feministische onderzoeksjournalistiek en poëtische biografie met een vastberadenheid die voorkomt uit verlies.”

De cover van Liliana’s onoverwinnelijke zomer toont een vrouw die het water induikt. Titel en auteur nemen, in een groot, wit lettertype, de hele omslag in beslag. Met een gouden sticker, die gelukkig in het ontwerp verwerkt is en er niet is op gekleefd, wordt de Pulitzer Price 2024 duidelijk vermeld. In eerste instantie sprak de cover mij niet echt aan en zou deze mij niet triggeren om het boek vast te nemen in een boekhandel. Na het lezen van het boek, kreeg deze cover echter een heel andere betekenis.

Liliana’s onoverwinnelijke zomer start met een quote van Albert Camus. Deze quote draagt een deel van de titel in zich, een zin die Liliana zelf als motto gebruikte in haar veel te korte leven. Deze quote wordt gevolgd door een inhoudsopgave met een overzicht van de 11 delen waaruit het boek is opgebouwd. Deze delen worden onderverdeeld in kleinere delen door middel van een titel, die telkens een zin is uit het deel dat volgt. Elk groot deel begint met een bijna lege pagina met daarop enkel een romeins cijfer en de titel van het deel.

Het boek is gemaakt van gerecycleerd bruingrijs papier. De tekst bevat veel witruimte rondom, waardoor deze als een soort kolom in het midden van het blad staat. Dit, in combinatie met het kleine lettertype, maakt dat ik in het begin wel moest wennen aan het lezen ervan. Ik vind het een meerwaarde dat de, toch wel lange, delen opgedeeld zijn in die kleinere deeltjes. Dat maakt het lezen behapbaar.

De auteur vertelt vanuit het ik-perspectief haar eigen verhaal. Het verhaal start wanneer Liliana vermoord is, precies 29 jaar, 3 maanden en 2 dagen geleden. Wanneer het emotioneel te zwaar wordt, zoomt de auteur uit en is ze niet meer zelf de verteller. Dan verandert het perspectief en krijg je een soort van verslaggever die boven haar hoofd zweeft en beschrijft wat hij ziet of voelt. De auteur heeft foto’s toegevoegd die het verhaal een heel persoonlijke toets geven.

Vooral in het begin van het verhaal lijkt het of je mee op citytrip gaat naar Mexico-Stad. De auteur geeft daar een opsomming van elke straat die ze inslaat, elk gebouw dat ze ziet. Moeilijk te volgen als je er nog nooit geweest bent, zoals ik, leuk als je de buurt kent. Hier krijg je ook een kleine geschiedenisles over geweld tegen vrouwen (femicide), de onderdrukking en de uiteindelijke opstand hiertegen (glitterrevolutie). Deze informatie is nuttig om de rest van het verhaal goed te begrijpen. Het heeft van mij wel enig doorzettingsvermogen gevraagd om in het verhaal te komen. De auteur laat zich soms heel erg leiden door de omgeving en de geschiedenis waardoor ze, soms op filosofische, lyrische en poëtische wijze, ver afdwaalt van datgene dat ze aan het vertellen is. Ik heb regelmatig stukken herlezen om de rode draad terug op te pikken.

Liliana’s onoverwinnelijke zomer is zeker geen boek dat je even snel tussendoor leest. Het vroeg van mij toch wel enige concentratie en doorzetting. Toch blijft het boek aan je trekken door de spannende zoektocht naar Liliana en het prachtige taalgebruik dat de auteur hanteert.

“Soms is er wat stilte nodig voor de woorden die zich op het puntje van je tong verzamelen en vanaf daar de grote stap zetten, de onvoorstelbare sprong wagen.”

De auteur beschrijft missen en rouwen op een rake manier. Samen met het schuldgevoel en de schaamte die er voor haar bij zijn gaan horen. Het eerste deel van het boek gaat over de doodlopende zoektocht naar het dossier van Liliana. Vanaf deel 2 volgt het besef dat dit niet lukt, zoveel jaar later, en komen de herinneringen aan hun kindertijd, jeugd en jongvolwassen leven. Het gaat over de pijn van het gemis, de reden voor het schrijven van dit boek.

“En nu, na al die tijd, durf je het eindelijk aan om niet alleen het drama uit te pluizen, maar ook het besef van het drama toe te laten.”

Hierbij maakt de auteur gebruik van de talloze brieven die haar zus geschreven heeft in haar leven en die ze ook allemaal heeft bewaard. Schrijven was Liliana’s leven. Ze schreef voortdurend naar familie en vrienden en gaf hierbij een inkijk in haar leven en haar emoties. Dit in een tijd dat de snelle mail nog niet bestond en je de tijd nam om je gedachten, gevoelens en belevenissen toe te vertrouwen aan het speciaal daarvoor uitgekozen papier. Een tijd die wat mij betreft mag terugkeren! De brieven worden in een ander lettertype weergegeven dan de rest van de tekst. Dit lettertype is speciaal ontworpen en gebaseerd op het handschrift van Liliana. Ook brieven van de papa worden gepubliceerd, dit in weer een ander lettertype. Heden en herinneringen aan het verleden wisselen elkaar af en de auteur begeeft zich daarvoor in de eerder gelopen voetstappen van haar zus.

Je leert de beste vrienden van Liliana en de ouders beter kennen aan de hand van gesprekken die de auteur met hen voerde. Op deze manier wordt het leven van Liliana op een heel persoonlijke manier gereconstrueerd.

Liliana’s onoverwinnelijke zomer is een reconstructie van een leven dat veel te vroeg geëindigd is. En dit aan de hand van de verteller (de zus), middels brieven, notities, lijstjes en gesprekken met vrienden, de school en de ouders. Het is een zoektocht naar de waarheid en gerechtigheid. In Liliana’s onoverwinnelijke zomer komen alle emoties van rouw treffend samen in een rauw, pijnlijk, indringend en treffend slot dat je vastneemt in een greep waar je moeilijk terug uit geraakt. Een greep die jouw eigen verlies, dat je in je leven al tegenkwam, terug op het podium plaatst met een spot erop gericht. Zodat je niet anders kunt dan erkennen dat dat verlies bestaat. Durf jij net als de auteur je verlies in de ogen kijken?

Liliana’s onoverwinnelijke zomer is een verhaal dat je niet snel loslaat. Daarom krijgt het van mij 4 zinderende sterren.

Ellen Boutsen
Boekencast

Genre: autobiografie
Uitgever: De Geus
ISBN: 9789044546316
Uitvoering: paperback
Aantal pagina’s: 333
Uitgave: augustus 2024

Met dank aan uitgeverij De Geus voor dit recensie-exemplaar in ruil voor een eerlijke recensie.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van EllenBoekencast

Gesponsord

Aan het lot kun je niet ontsnappen ... of wel?

Intermezzo is een prachtige roman over broers en geliefden, van dé literaire stem uit Ierland.

Door de late middeleeuwen letterlijk aan te raken blaast Van Loo ons verre verleden meer dan ooit nieuw leven in.

Een ode aan de Hollandse keuken en de smaak van thuis.

Meer dan 200 recepten voor de kerstdagen.

Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Het leukste cadeau voor iedereen: lol verzekerd!

Toine Heijmans neemt zijn lezers mee naar de uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis.

Een roman over iemand die floreert als onderzoeker, maar zich het comfortabelst voelt als ze zelf in de schaduw blijft

In Lijtje deelt Harmen van Straaten ontroerende, grappige en herkenbare verhalen over zijn dementerende moeder.

De schitterende beelden en poëtische teksten vertellen het verhaal van een bijzondere vriendschap, tussen het meisje en de drie dieren.

Een magisch coming-of-age-verhaal over een jongen die zijn eerste weekend zonder zijn ouders doorbrengt. . . en een leeuw die op hem komt passen.

Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Deze nieuwe fase kan er een zijn van vreugde, vervulling en verdieping.

De Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

De auteur van Het meisje in de trein is terug! Ligt de waarheid op het eiland begraven?

Kenia, 1926. De jonge Ivy staat voor grote uitdagingen. Ondertussen is Ranjana, een jonge Indiase vrouw, op de vlucht.

Een nieuwe, inclusieve geschiedenis van het vroegst bewoonde continent van de wereld.

Een prachtig overzicht van de liefdespoëzie, van de vroege middeleeuwen tot nu

Hoe kunnen we ons een weg banen door dit alles?

Drie jaar geleden overleed haar beste vriendin, en sindsdien staat Erins leven stil.

Kenia, 1910. Als de jonge Ivory meereist met haar vader op safari, wordt ze onmiddellijk verliefd op het land en de natuur