Bloot is niet fijn maar wel nodig
“Wat betekent het om je kwetsbaar op te stellen in een wereld die gericht is op perfectionisme?’ is de ondertitel van het prettig leesbare boek “De kracht van kwetsbaarheid”. Brené Brown is professor aan de Universiteit van Houston, waar ze 12 jaar onderzoek deed naar kwetsbaarheid en schaamte. Ze is bekend van een TEDtalk, die meer dan 16 miljoen keer werd bekeken. In het boek komen haar onderzoeksresultaten aan bod, die heel herkenbaar zijn, en ook veel ervaringen van haarzelf en mensen die zij tijdens haar presentaties ontmoette. Het is duidelijk geen zelfhulpboek, Brené gaat niet diep in op manieren om kwetsbaarheid toe te laten, maar een intrigerend en toegankelijk onderzoeksverslag.
Zij stelt, op basis van haar onderzoek onder andere bij succesvolle CEO’s, dat kwetsbaarheid de weg is naar betrokkenheid, naar risico’s durven nemen en innoveren. Hoe er met kwetsbaarheid wordt omgegaan in een team of organisatie, is onderdeel van de cultuur. “Cultuur is hoe wij de dingen hier doen.” Tien vragen om meer over de cultuur te weten te komen:
1. Welk gedrag wordt beloond en bestraft?
2. Waaraan en hoe besteden mensen hun middelen (tijd, geld, aandacht)?
3. Welke regels en normen worden nageleefd, gehandhaafd en genegeerd?
4. Voelen mensen zich veilig en gesteund? Durven ze vrijuit te praten over hoe ze zich voelen en te vragen om datgene waar ze behoefte aan hebben?
5. Wat zijn de heilige huisjes? Wie schopt er het eerste tegenaan? Wie zet ze weer overeind?
6. Welke verhalen zijn legendarisch en welke waarden spreken eruit?
7. Wat gebeurt er wanneer iemand faalt, teleurstelt of een vergissing begaat?
8. Hoe wordt er tegen kwetsbaarheid (en de bijbehorende onzekerheid, risico’s en emotionele blootstelling) aangekeken?
9. In welke mate spreken schaamte en onderlinge verwijten een rol en waaruit blijkt dat?
10. Is er ruimte voor ongemakkelijke gevoelens, bijvoorbeeld bij innovatie of feedback? Worden die genormaliseerd of juist vermeden? En hoe?
Deze vragen brengen de cultuur, en ook de kloof tussen wat we prediken, onze streefwaarden, en wat we feitelijk doen, onze praktijkwaarden naar voren. En hoe groter de kloof, hoe minder betrokkenheid er is met het team of de organisatie. En minder betrokkenheid leidt tot minder inzet, minder verantwoordelijkheid nemen, minder bijdragen aan de organisatie. Walk the talk is de boodschap, en binnen de cultuur van een bedrijf moet kwetsbaar opstellen gewaardeerd en bevorderd worden. Maar dat gebeurt dus niet altijd. Waarom niet?
Brené zegt dat we kwetsbaarheid associëren met negatieve emoties als angst, schaamte, verdriet, teleurstelling; emoties waar we het liever niet over hebben. Veel herkenbare voorbeelden van je kwetsbaar voelen komen uit haar onderzoek (en ik heb een selectie gemaakt van de mij meest aansprekende):
• Een onpopulaire mening uiten
• Om hulp vragen
• Je eigen bedrijf beginnen
• Iets schrijven of een kunstwerk maken
• Promotie krijgen en niet weten of je het kunt waarmaken
• Ontslagen worden
• Iets nieuws proberen
• Sporten in het openbaar, zonder conditie
• Opkomen voor jezelf bij kritiek of roddel
• Verantwoordelijkheid nemen voor wat je doet
Maar is dat nu zwakte? Of moed?
Om je kwetsbaar op te stellen, moet je eerst je schaamte overwinnen. De voorbeelden van schaamte die uit haar onderzoek naar voren kwamen, liggen erg dicht tegen die van je kwetsbaar voelen aan: Ik schaam(de) me …
• ..toen ik werd ontslagen en dat thuis moest vertellen
• …toen iemand vroeg: wanneer ben je uitgerekend, terwijl ik niet zwanger was
• …als mijn vrouw zegt dat ze kinderen wil, maar niet van mij
• ….omdat ik nog steeds geen partner in de firma ben geworden
Schaamte omdat je wordt afgewezen. Interessant weetje: Uit een onderzoek van 2011 bleek dat onze hersenen op dezelfde manier reageren op lichamelijke pijn als op intense ervaringen van sociale afwijzing.
Maar hoe komen we van die schaamtegevoelens af, worden we schaamtebestendig, zoals Brené het noemt? Ze heeft hiervoor 4 stappen:
1. Herken de signalen en oorzaken: welke verwachtingen heb je die de signalen van schaamte oproepen?
2. Stel je kritisch op: zijn die verwachtingen wel realistisch? Haalbaar? Geven ze aan wat jij wilt zijn, of wat je denkt dat anderen van je verwachten?
3. Zoek contact: zie je ervaring onder ogen en deel met anderen.
4. Spreek je schaamte uit: praat over je gevoelens en vraag om wat je nodig hebt als je je schaamt.
Jammer genoeg activeert juist het gevoel van schaamte het “overlevingsdeel” van ons brein: we vechten of vluchten. We wapenen ons tegen kwetsbaarheid op verschillende manieren:
• We stellen activiteiten uit, vermijden situaties, geven anderen de schuld, liegen. Sturen een mailtje in plaats van te bellen.
• We zijn hatelijk, cynisch, onverschillig en hebben kritiek. Zetten geen naam onder een online reactie.
En in plaats dat we de moed achter een kwetsbare opstelling van een ander respecteren en zelfs waarderen, keuren we het af en hebben er kritiek op.
We zoeken geen verbinding. Terwijl juist het zoeken van empathie, iemand die zegt: je bent niet de enige, helpt om de ervaring te accepteren, los te laten. We moeten er dus over praten. Tegelijkertijd is het niet handig een ander te overvallen met je gevoelens en emoties, alles er zo maar uit te gooien. Als er geen relatie is, geen verbondenheid, schrikt het de andere partij af. En als je teveel deelt kan het bestaande verbondenheid te zwaar belasten. Maar ja, hoe bepaal je nu wat te weinig is en wat te veel? Brené geeft als richtlijn alleen verwerkte ervaringen te delen, niet die te intiem zijn, niet de verse wonden. En wees je bewust van het doel van het delen van die ervaringen: Niet voor je eigen behoefte, aandacht te willen trekken. Maar om de ander iets leren, of het proces verder helpen. Mensen die met boeken, praatjes, blogs, ons eraan herinneren dat we niet de enige zijn met een bepaalde ervaring, zijn we allemaal dankbaar.
Brené Brene definieert kwetsbaarheid als onzekerheden trotseren, risico’s nemen en je emotioneel blootgeven. Moed tonen dus.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Elly Stroo Cloeck
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
