Lezersrecensie
Intrigerend, maar oh zo traag!
Laat ik beginnen met een willekeurige zin uit De kant van Swann:
“Maar – terwijl die liaisons of die vrijages elk de min of meer volkomen verwezenlijking waren geweest van een verlangen opgeroepen door de aanblik van een gezicht of van een lichaam dat Swann natuurlijkerwijs en moeiteloos aantrekkelijk had gevonden – Odette de Crécy daarentegen, toen hij op een dag in de schouwburg aan haar werd voorgesteld door een vroegere vriend van hem, die haar een verrukkelijke vrouw had genoemd met wie misschien iets te bereiken zou zijn, maar haar had afgeschilderd als moeilijker te benaderen dan zij in werkelijkheid was opdat het een des te aardiger gebaar zou lijken dat hij hem kennis met haar liet maken, scheen zij hem weliswaar niet verstoken van schoonheid, maar van een type schoonheid dat hem koud liet, hem geen enkele begeerte inboezemde, hem zelfs een soort fysieke weerzin deed voelen, van zulke vrouwen zoals iedereen er kent, voor iedereen anders, die het tegendeel zijn van het genre waar onze zinnen naar haken.”
Een paar jaar geleden was ik al eens begonnen aan 'De kant van Swann', het eerste deel van 'Op zoek naar de verloren tijd'. Maar wat ging het traag! Op den duur las ik hele stukken diagonaal, doch dat gaat ook niet, want dan kan je het hele boek wel diagonaal lezen en dan mis je alles.
Er zijn zo veel mensen die 'A la recherche du temps perdu' geweldig vinden, en het is ook een echte klassieker. Daarom wilde ik het absoluut nog een kans geven, toch minstens deel 1. Nu heb ik het luisterboek geprobeerd. 18 uren (!) luisteren. Dat lukte me beter dan het lezen.
Het eerste deel, over de herinnering aan de kindertijd, vond ik het beste. Het situeert zich in Combray, een fictief dorp in Frankrijk.
Het kind dat zich verheugt op de nachtzoen van de moeder, maar zich realiseert dat dat moment ook weer snel voorbij zal zijn, waardoor de vreugde van het mooie vooruitzicht al helemaal weg sterft, nog voordat het mooie ogenblik is aangebroken.
Het tweede deel, een liefde van Swann, speelt in Parijs, waar Swann (de buurman van in het eerste deel) verliefd wordt op Odette. Dit deel telt 210 bladzijden! Soms prachtig, soms grappig, soms zeer langdradig. De gedachten en gevoelens van Swann worden nauwkeurig gefileerd. We krijgen tevens een mooie inkijk in de salons van de high society, en alle sociale regels binnen een bepaalde klasse. (Nieuwe rijken en oude adel, om het kort uit te drukken.) Hier hebben we plotseling een alwetende verteller. Kenners zeggen dat dit het meest toegankelijke deel is, maar daar ben ik het niet mee eens. Het is veel te lang uitgesponnen, zeker voor lezers die de vertelstijl van Proust nog niet gewend zijn.
Het derde deel gaat opnieuw over Marcels jeugd, maar dit keer wel in Parijs, waar hij Gilberte Swann ontmoet, met wie hij speelt op de Champs-Ellysées. Gilberte is de dochter van de heer Swann.
De rijke gevoelswereld die Proust beschrijft, maakt het werk tijdloos. Het is honderd jaar later nog perfect te lezen, omdat het innerlijke van de mens eigenlijk nooit verandert.
Maar het geduld van de hedendaagse lezer wordt wel heel erg op de proef gesteld.
Ondanks de traagheid intrigeert het werk mij wel. Daarom ga ik nu beginnen aan "De essentie van Proust" van Maarten Van Buuren, om het beter te kunnen doorgronden.
“Maar – terwijl die liaisons of die vrijages elk de min of meer volkomen verwezenlijking waren geweest van een verlangen opgeroepen door de aanblik van een gezicht of van een lichaam dat Swann natuurlijkerwijs en moeiteloos aantrekkelijk had gevonden – Odette de Crécy daarentegen, toen hij op een dag in de schouwburg aan haar werd voorgesteld door een vroegere vriend van hem, die haar een verrukkelijke vrouw had genoemd met wie misschien iets te bereiken zou zijn, maar haar had afgeschilderd als moeilijker te benaderen dan zij in werkelijkheid was opdat het een des te aardiger gebaar zou lijken dat hij hem kennis met haar liet maken, scheen zij hem weliswaar niet verstoken van schoonheid, maar van een type schoonheid dat hem koud liet, hem geen enkele begeerte inboezemde, hem zelfs een soort fysieke weerzin deed voelen, van zulke vrouwen zoals iedereen er kent, voor iedereen anders, die het tegendeel zijn van het genre waar onze zinnen naar haken.”
Een paar jaar geleden was ik al eens begonnen aan 'De kant van Swann', het eerste deel van 'Op zoek naar de verloren tijd'. Maar wat ging het traag! Op den duur las ik hele stukken diagonaal, doch dat gaat ook niet, want dan kan je het hele boek wel diagonaal lezen en dan mis je alles.
Er zijn zo veel mensen die 'A la recherche du temps perdu' geweldig vinden, en het is ook een echte klassieker. Daarom wilde ik het absoluut nog een kans geven, toch minstens deel 1. Nu heb ik het luisterboek geprobeerd. 18 uren (!) luisteren. Dat lukte me beter dan het lezen.
Het eerste deel, over de herinnering aan de kindertijd, vond ik het beste. Het situeert zich in Combray, een fictief dorp in Frankrijk.
Het kind dat zich verheugt op de nachtzoen van de moeder, maar zich realiseert dat dat moment ook weer snel voorbij zal zijn, waardoor de vreugde van het mooie vooruitzicht al helemaal weg sterft, nog voordat het mooie ogenblik is aangebroken.
Het tweede deel, een liefde van Swann, speelt in Parijs, waar Swann (de buurman van in het eerste deel) verliefd wordt op Odette. Dit deel telt 210 bladzijden! Soms prachtig, soms grappig, soms zeer langdradig. De gedachten en gevoelens van Swann worden nauwkeurig gefileerd. We krijgen tevens een mooie inkijk in de salons van de high society, en alle sociale regels binnen een bepaalde klasse. (Nieuwe rijken en oude adel, om het kort uit te drukken.) Hier hebben we plotseling een alwetende verteller. Kenners zeggen dat dit het meest toegankelijke deel is, maar daar ben ik het niet mee eens. Het is veel te lang uitgesponnen, zeker voor lezers die de vertelstijl van Proust nog niet gewend zijn.
Het derde deel gaat opnieuw over Marcels jeugd, maar dit keer wel in Parijs, waar hij Gilberte Swann ontmoet, met wie hij speelt op de Champs-Ellysées. Gilberte is de dochter van de heer Swann.
De rijke gevoelswereld die Proust beschrijft, maakt het werk tijdloos. Het is honderd jaar later nog perfect te lezen, omdat het innerlijke van de mens eigenlijk nooit verandert.
Maar het geduld van de hedendaagse lezer wordt wel heel erg op de proef gesteld.
Ondanks de traagheid intrigeert het werk mij wel. Daarom ga ik nu beginnen aan "De essentie van Proust" van Maarten Van Buuren, om het beter te kunnen doorgronden.
1
Reageer op deze recensie