Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Word kwaad, gruwel en huil.

ElskeLeest 14 juni 2019
Wie kent het schitterende 'De ondergrondse spoorweg' van Colson Whitehead (1969) niet? Het boek vertelt over de vlucht van een op een plantage werkzame slavin, en werd onder andere bekroond met de National Book Award en de Pulitzerprijs. Onlangs verscheen nieuw werk van Whitehead’s hand, getiteld 'De jongens van Nickel'.

Deze roman ontleedt een recent “(…) duister hoofdstuk uit de Amerikaanse geschiedenis – het tijdperk van de Jim Crow-rassenwetten in het Zuiden van Amerika – aan de hand van het verhaal van twee tieners op een helse tuchtschool in Florida. Het zijn de beginjaren van de burgerrechtenbeweging, en de zestienjarige Elwood Curtis gaat zijn toekomst vol vertrouwen tegemoet. Totdat hij vanwege een vergissing op de Nickel Academy belandt. Met name de zwarte jongens worden aan het sadisme van hun witte bewakers uitgeleverd. Misbruik, marteling en corruptie zijn aan de orde van de dag; voor het minste vergrijp worden de jongens ‘naar achter’ gebracht – vanwaar ze nooit meer terugkomen. In deze gruwelkamer is er voor Elwood één houvast: zijn vriend Turner, die geen enkele ambitie koestert, behalve ontsnappen uit Nickel.”

Whitehead heeft het verhaal in de derde persoon beschreven en voornamelijk vanuit het perspectief van Elwood, een van de hoofdpersonages. En dat is prettig: dat houdt net dat beetje afstand tussen de lezer en de hoofdpersoon dat nodig is om af en toe even op adem te komen. De gebeurtenissen die Elwood meemaakt zijn namelijk vaak ronduit gruwelijk: minachting en mishandeling zijn aan de orde van de dag. En dit alles door zijn huidskleur. Wat het nog gruwelijker maakt, is het besef dat het boek gebaseerd is op een daadwerkelijk bestaande tuchtschool. De seksuele mishandeling wordt genoemd, maar de fysieke mishandeling wordt tot in detail beschreven. En dat weet Whitehead op zo’n manier te doen dat je af en toe niet anders kunt dan je ogen sluiten van afschuw. Dit in combinatie met de beschrijving van Elwood’s gedachten – die vaak heel hoopvol zijn, zelfs in de situaties waar wij onze hoop al lang hadden verloren – en de hartverwarmende vriendschap tussen Elwood en Turner onder de verschrikkelijke omstandigheden zorgen ervoor dat het boek snoeihard binnenkomt.

“Ze moesten lachen, omdat ze wisten dat in de buurtsuper geen donker mensen bediend werden, en soms sloeg om dingen lachen een paar stenen uit de o zo hoge en dikke rassenscheidingsmuur.“

Ook over de opbouw van het boek is genoeg te zeggen. Zo is het boek ingedeeld in verschillende delen en hoofdstukken. De flashbacks en flashforwards die Whitehead gebruikt, worden niet expliciet benoemd. Aan het begin van elk hoofdstuk ben je daarom wel eens aan het puzzelen: waar en wanneer bevinden we ons in Elwood’s verhaal? Ook volgt Whitehead wel eens een zijweg, waarbij kort het leven van iemand van de tuchtschool wordt beschreven. Het uitblijven van een tijdsaanduiding en deze afdwalingen zorgen er soms voor dat je soms wel even uit je leesflow wordt gehaald. Toch lijkt dit de opoffering wel waard: je krijgt er namelijk verrassende wendingen voor terug.

De schrijfstijl, hartverwarmende personages, verschrikkelijke gebeurtenissen en opbouw van dit boek zijn uniek. Een alinea over de plot en het sublieme einde was op zijn plaats geweest. Het is schrijnend, hartverscheurend. Maar elk extra woord dat ik zou gebruiken om dit beschrijven, kan de leeservaring beïnvloeden. En dat is niet wat je wilt: je wilt er open ingaan, om dit volledig in je eigen zone te beleven. Er rest me dan ook niets dan te zeggen dat je dit boek absoluut moet lezen. Word kwaad, gruwel en huil. Ervaar.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van ElskeLeest

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.