Mooie vormgeving, maar weinig vernieuwende inhoud

Carry Slee (1949) is misschien wel Nederlands bekendste auteur van jeugdboeken. Titels als Afblijven en Spijt zijn van haar hand. Tevens schreef ze enkele romans. Uitgaande van dit oeuvre, is het dan ook niet vreemd dat mensen haar vroegen: ‘Carry, ik wil graag schrijver worden, kun jij me helpen?’. Deze vraag staat daarom centraal in haar boek Durf te schrijven!.  

In het boek gaat Slee in op haar schrijfgeheimen. Ze beschrijft haar routines en tips. Dit doet ze door middel van informatieve hoofdstukken met opdrachten, korte verhalen die ingaan op haar ervaringen en cartoons. Ook geeft ze inzicht in het schrijfproces door zelf korte fragmenten op meerdere manieren te schrijven, zodat de lezer het effect kan beoordelen. In elk hoofdstuk gaat zij in op een onderdeel van het schrijven en uitbrengen van een boek: van het jezelf zover krijgen om echt te starten met schrijven, tot het opzetten van de personages en verhaallijn en het uiteindelijke uitgeven en presenteren van het boek.  

Allereerst moet genoemd worden dat de vormgeving van het boek prachtig is. De cartoons zijn gemaakt door Aimée de Jongh. Slee, uiteraard met opvallende bril, speelt de hoofdrol in de cartoons. De cartoons zijn voorzien van tekstwolkjes die vol humor zitten. Ze slaan steeds terug op de inhoud van het hoofdstuk en maken het boek.  

Het boek is toegankelijk. Door Slee’s informele schrijfstijl heb je haast het gevoel dat ze naast je zit om haar schrijfproces uit de doeken te doen. Ze stelt namelijk veel vragen, vragen die soms ook in je eigen hoofd opkomen. Voorbeelden van dit soort vragen zijn: ‘Wat nu?’, ‘Hoe kom je eigenlijk aan een verhaallijn?’ en ‘Wat kun je er aan doen?’. De vragen werkt ze vervolgens uit. Dit in combinatie met korte zinnen en eenvoudig taalgebruik voelt wel wat betuttelend, waardoor het boek geschikt lijkt voor jonge schrijvers. Ook de uitleg van heel basale begrippen draagt daaraan bij. Een voorbeeld hiervan is de uitleg van het begrip alwetende verteller:  

“Je kunt de alwetende verteller vergelijken met een camera die alles ziet. Dat vertelt hij aan de lezer. De lezer weet dan iets wat de hoofdpersoon niet weet. Dat maakt het verhaal spannend.”  

De korte verhalen die betrekking hebben op de eigen ervaringen van Slee voegen niet veel toe aan het boek. Het onderbreekt de flow van het boek zelfs. Als lezer moet je te veel wisselen in het perspectief waarmee je de tekst in het boek benadert. Slee is zich hiervan bewust en benoemt zelfs dat haar lezers zich daaraan kunnen ergeren (wat overigens ook gebeurt). Ze schrijft echter: “Sorry, de voorbeeldverhalen moeten er in. Niet voor jou, maar voor mij. Ik wil niet alleen droog vertellen hoe ik een boek schrijf. Ik moet verzinnen, anders vind ik er niets aan (…).” Dit is daardoor des te meer een onbegrijpelijke keuze en beredenering, zeker gezien de tip die Slee in het hoofdstuk Verhaallijn geeft. Ze benadrukt daar namelijk dat stukken tekst die het verhaal niet ten goede komen, geschrapt moeten worden.  

De tips in het boek zijn concreet, maar ook erg algemeen. Dat je je moet verplaatsen in de hoofdpersoon en dat het toevoegen van conflicten een verhaal interessanter maakt, is basale kennis. Het boek is daarom voornamelijk geschikt voor (zeer) beginnende schrijvers. De opdrachten en uitgewerkte voorbeelden die Slee toevoegt aan de tips, zorgen er echter wel voor dat de lezer deze direct in praktijk kan brengen.  

Slee heeft met Durf te schrijven! een boek neergezet voor jonge schrijvers in de dop. De vormgeving is mooi, maar de tips zijn niet vernieuwend. De opdrachten en voorbeelden die Slee heeft opgenomen in het boek, lijken het schrijfproces echter wel een boost te kunnen geven.