Een laatste fraaie bundel van Tom van Ewijk

Uitgave in eigen beheer 2025, 120 pagina’s
Verkrijgbaar via Amazon

Tom van Ewijk zag het eerste levenslicht in 1934 en is inmiddels de negentig gepasseerd. Dichten heeft hij zijn hele leven wel gedaan, we kennen hem al van de bundels Zonder blad voor de mond, Op de valreep en Sollicitant zonder afspraak. Nu in 2025 voelt hij zijn einde naderen en hij is daar, realist als hij is, niet rouwig om. Nog een keer spande hij zich in, sprak hij zijn dichterlijke vermogens aan en keek hij achterom. Van het verschijnsel mens is hij niet vrolijk geworden maar als geen ander heeft hij oog voor de kleine verha-len. Wie goed kijkt ziet van alles maar zeker ook pareltjes van ware vriendschap of liefde. Is dat niet waarvan we leven?

Tom van Ewijk heeft een goede pen en zag goed om zich heen en met een sober maar subtiel taalge-voel laat hij ons door zijn ogen naar het leven van de afgelopen eeuw kijken. Zijn woorden mogen soms wrang klinken maar de humor is nooit ver weg. Godfried Bomans schreef over experimentele dichters: “ Maar wie de marges zo ruim neemt, dat hij een lezer tot detective-arbeid verplicht, schrijft geen vers, maar geeft een raadsel op.” Nou, bij Tom van Ewijk hoeven we geen taallabyrint te betreden, we hebben geen verklarende teksten of exegese nodig om zijn taal te begrijpen. Ik vind het een genot om hem te lezen en ben ronduit jaloers op zijn prachtige taalvondsten.

Heerlijk is het gedicht Tyto Alba dat begint met de strofen:

Oude kerkuil die ik ben
onder Romaanse bogen.
Ooit hier mijn God geloofd
als vogel teruggevlogen.

En dat eindigt met:

De plek die ik bevuil
met braakballen en witte schijt
bewijst ik voel mij thuis in de mystiek
van deze godverlatenheid.

En wat te denken van de laatste strofen uit het gedicht Cartesius, ja inderdaad over Descartes:

Hij was het eerste genie dat
wreedheid en kortzichtigheid
voorgoed met wetenschap verbond.
Leven werd door hem herleid
tot coördinaten en getallen.
En zo leidt nog tot op heden
het bloedspoor van zijn rede
naar de stank in onze stallen

Prachtig ook zijn de gedichten over de grote treurnis uit de twintigste eeuw en in de laatste strofe uit Holocaust - 2024 vraagt de dichter zich vertwijfeld af of de mens wel leert van wat hem overkomt:

Bliksems flitsen en na
vele, vele jaren zwijgen
klonk als een donderslag
de stem: “ O Israël, Israël
ben jij ons écht vergeten?”

En in het gedicht Voor eeuwig de sigaar krijgen we voluit zicht op de humor van Van Ewijk als hij dicht:

Laat als ik sterf maar om mij heen
de geuren zweven van Hajeen
en wacht mij, Heer, bij’ t poortje van de hel
op met een doos Corona Naturel.
Zo voor het laatst ontmoeten wij elkaar
dan ben ik graag voor eeuwig de sigaar.

En ook zijn Uitsmijter wil ik u niet onthouden:

Flappen kunnen veel verhullen
maar de eerlijkheid gebiedt:
lege glazen kan je vullen
lege hoofden niet.

Kortom, er valt veel te genieten in deze bundel met 47 gedichten. Deze bundel hoort op het tafeltje naast uw favoriete stoel, je leest het niet in één keer uit maar neemt het geregeld ter hand om er zo af en toe een of twee te savoureren.

Enno Nuy
Februari 2025