Prachtige essays over zaken die ertoe doen in ons leven
Fascinerend is Hoe een man een vogel wordt waarin Goldschmidt ons kennis laat maken met de intrigerende Martin Brandsma (1972-2022), kijk maar eens op diens gelijknamige website. Brandsma was, ofschoon beeldend kunstenaar, kenner bij uitstek van de klapekster, de vogel die prooi verzamelt en op takjes en doornen spietst met een grote voorkeur voor hagedissen. De klapekster heeft zwarte oogmaskers met wangteugels waardoor hij tegen de zon in kan jagen waardoor zijn schaduw altijd achter hem ligt en zijn naderende komst dus niet verraadt aan het prooidier!
Heel interessant is het stuk Mutilaties over de digitalisering van alles wat geschreven werd door middel van het ambitieuze project Metamorfoze van de KB. Goldschmidt vergelijkt dit proces met de Darwiniaanse evolutie en komt tot verrassende bevindingen. Het lijkt erop, schrijft Goldschmidt, dat leven op onze planeet slechts eenmaal ontstond en dat maakt het tot een wel uiterst uniek fenomeen. Leven is kopiëren en er moet dus een oerkopieerder zijn geweest. Op enig moment moeten er uit enkelstrengs RNA organismen met dubbelstrengs DNA zijn ontstaan. Dat materiaal is minder kwetsbaar en beter te kopiëren. Bij het kopiëren van DNA doen reparerende polymerasen ongelooflijk efficiënt hun werk, veel efficiënter dan bijvoorbeeld digitalisering. Bij dat laatste technische proces is een soort co-evolutie opgetreden waarbij aan camera’s steeds hogere eisen worden gesteld om de gewenste perfectie te kunnen bereiken.
In een volgend helder essay - Een Belgische lama getiteld - het verhaal van de enorme slachting onder de oorspronkelijke bevolking op het Zuid Amerikaanse continent door de Spanjaarden en Portugezen, alleen al door de introductie van ziekten en virussen waar de indiaanse bevolking geen enkele immuniteit had opgebouwd. Grote delen van door de indianen platgebrande oerwoud groeide daarna weer dicht met een grotere CO2-opname als gevolg. En die wordt door sommigen weer in verband gebracht met de kleine ijstijd die daarvan het gevolg zou zijn. Goldschmidt sluit dit fraaie essay over invasieve exoten af met de woorden: “Met een wereldbevolking van tegen de acht miljard mensen (nog altijd geen plaag?), en slechts een handjevol resterende menseneters als leeuwen, tijgers, krokodillen, zullen het steeds vaker Micro-organismen zijn die menselijke populaties enigszins in toom gaan houden”.
Twintig zorgvuldig gecomponeerde essays en artikelen, in heldere taal geschreven met een uitstekend gevoel voor stijl, dit is de literatuur die ik graag lees. Goldschmidt kan schrijven, goed schrijven, behoudt altijd voldoende afstand tot zijn onderwerp en personages en bedrijft vaak een milde ironie die weldadig aandoet. Hij moet voorlopig vooral doorgaan met nieuwe publicaties, ik althans kan er niet genoeg van krijgen. En dat hij en passant nieuwe wetenschappelijke inzichten toegankelijk maakt voor een groot publiek is natuurlijk meer dan lovenswaardig. Nu moet dat grote publiek deze schrijver nog vinden. Daarover evenwel moeten we ons niet al te veel illusies maken.
Enno Nuy
September 2022
Reageer op deze recensie
Meer recensies van ennonuy
Gesponsord
Aan het lot kun je niet ontsnappen ... of wel?
Intermezzo is een prachtige roman over broers en geliefden, van dé literaire stem uit Ierland.
Door de late middeleeuwen letterlijk aan te raken blaast Van Loo ons verre verleden meer dan ooit nieuw leven in.
Een ode aan de Hollandse keuken en de smaak van thuis.
Meer dan 200 recepten voor de kerstdagen.
Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Het leukste cadeau voor iedereen: lol verzekerd!
Toine Heijmans neemt zijn lezers mee naar de uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis.
Een roman over iemand die floreert als onderzoeker, maar zich het comfortabelst voelt als ze zelf in de schaduw blijft
In Lijtje deelt Harmen van Straaten ontroerende, grappige en herkenbare verhalen over zijn dementerende moeder.
De schitterende beelden en poëtische teksten vertellen het verhaal van een bijzondere vriendschap, tussen het meisje en de drie dieren.
Een magisch coming-of-age-verhaal over een jongen die zijn eerste weekend zonder zijn ouders doorbrengt. . . en een leeuw die op hem komt passen.
Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Deze nieuwe fase kan er een zijn van vreugde, vervulling en verdieping.
De Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
De auteur van Het meisje in de trein is terug! Ligt de waarheid op het eiland begraven?
Kenia, 1926. De jonge Ivy staat voor grote uitdagingen. Ondertussen is Ranjana, een jonge Indiase vrouw, op de vlucht.
Een nieuwe, inclusieve geschiedenis van het vroegst bewoonde continent van de wereld.
Een prachtig overzicht van de liefdespoëzie, van de vroege middeleeuwen tot nu
Hoe kunnen we ons een weg banen door dit alles?
Drie jaar geleden overleed haar beste vriendin, en sindsdien staat Erins leven stil.
Kenia, 1910. Als de jonge Ivory meereist met haar vader op safari, wordt ze onmiddellijk verliefd op het land en de natuur
