Een magistrale roman als psychedelische roadtrip
Zijn taal is zo prachtig en poëtisch, een genot om te lezen. Ik ben inmiddels aangeland op pagina 54 van dit boek en heb nog geen idee waar het heengaat, waar het mij zal brengen en toch blijft het me mateloos boeien. Gretig lees ik verder en hoop dat het boek nooit ophoudt. Op diezelfde pagina zien we dat Kalman Stefánsson iets nauwkeuriger research had moeten doen als hij schrijft dat er inmiddels al twintig miljard mensen zijn overleden. Wetenschappers gaan er van uit dat in de laatste 192.000 jaar in totaal 110 miljard mensen zijn overleden.
Maar de talloze vragen die de nog jonge ik heeft over God (die overigens een zuiplap moet zijn geweest!) en het hoe en waarom zijn aandoenlijk, intrigerend en logisch tegelijkertijd. Ja, daar willen we nu wel eens een afdoend en definitief antwoord op hebben. In dit Yellow Submarine laat de schrijver de zevenjarige ik aan het woord en het is verbluffend hoe natuurgetrouw hij het jong laat redeneren en formuleren. Werkelijk prachtig en ontroerend zijn de verhalen over de uren die de jongen doorbrengt bij zijn stokoude bovenburen Sesselja en Gudmundur.
En ook dit boek staat weer vol prachtige aforismen zoals: De gelovige is als een gekooide vogel die naar de tralies kijkt als zijn redder, zijn vrijheid en zijn doel. Of: Het leven van de mens is rook die opstijgt, eventjes trilt en dan spoorloos is verdwenen. Stefánsson schrijft: “ Het verleden gaat nooit voorbij, het is altijd aanwezig en weigert ons los te laten. Het zit in alles wat we doen, denken, voelen, maar het komt desondanks nooit meer terug”.
En dan is er opeens een ultrakort hoofdstuk dat Niemand leeft hier op aarde zonder de doden heet en dan staat er “Dat ligt zo voor de hand dat dit hoofdstuk niet langer hoeft te zijn”. Ik vind dat briljant. En dan realiseer ik me dat ik 168 pagina’s naar de gedachten en de redenaties van een zevenjarige zit te luisteren en me nog geen moment heb verveeld. Een enkel voorbeeld als de jongen zich realiseert dat hij zijn vader niet kent zoals anderen hem lijken te kennen en dan denkt: “Voor mij is mijn vader als de maan: hij keert mij slechts één kant toe”.
In het verhaal komen naast The Beatles ook de drankzuchtige God, Johnny Cash, Simon and Garfunkel en Rod Stewart voor. In die passages lijkt het boek een psychedelische roadtrip. Niet eerder schreef Kalman Stefánsson zo surrealistisch. Het is een prachtige ingreep van de schrijver waardoor zijn geschiedenis extra kleur krijgt, hoe vreemd het misschien ook mag zijn. De zevenjarige immers heeft nog geen weet van Beatles of Cash, zijn vader wel natuurlijk en die is dan ook beste maatjes met ze, net als met God want daar kan hij het lekker mee op een zuipen zetten. De Yellow Submarine uit de titel is niet meer dan een aansprekend vehikel dat slechts een enkele keer in de tekst opduikt. Stel je toch eens voor dat je zo’n magisch voertuig had dat je overal naar toe kon brengen, waarheen je maar wilde. En zo wordt die gele onderzeeër een plek om je terug te trekken, daar immers krijgt de verbeelding alle kansen. En misschien wel de mooiste persoon uit deze prachtige vertelling is de zwijgzame stiefmoeder maar om erachter te komen of ik gelijk heb met deze bewering zult u het boek toch echt zelf moeten lezen. Maar ik vond haar een monument van een vrouw.
Ik ben bijna aan het einde van deze onvergetelijk mooie roman en lees: “De aarde draait, ze spreekt de eeuwigheid aan met haar vergetelheid zodat de conclusie valt te trekken dat de mens zo kortstondig is, zijn dagen zo banaal dat het individu er niet toe doet en hij voornamelijk voer voor de vergetelheid is”. En vergetelheid is de voedingsbodem waarop wreedheid, meedogenloosheid en geweld op gedijen.
We moeten ons verzetten tegen vergeten, zegt ons de schrijver: “Noem mijn naam en de dood trekt zich van mij terug”. Hij schreef een magistrale roman om zijn woorden kracht bij te zetten. En zoals we inmiddels gewend zijn, ook dit keer heeft vertaler Marcel Otten weer een prachtige prestatie geleverd.
Enno Nuy
September 2024
Dan trof ik nog enkele merkwaardigheden aan:
P42 zesduimsers in plaats van zesduimers
P215 overtroeft in plaats van overtroefd
P336 Het is vreselijk om dood te zijn en er niemand is die zich jou herinnert.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van ennonuy
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
