Hevig geleden onder de tand des tijds
In 1935 debuteerde Havank met Het mysterie van St. Eustache, waarin Bruno Silvère al wordt opgevoerd. De Schaduw zou pas tien boeken later zijn opwachting maken. Havank zou de reeks eenendertig boeken lang levend houden. Caviaar en cocaïne verscheen in 1959 en was het laatste boek in de reeks dat volledig door de auteur zelf geschreven werd. De uitvoering die hier besproken wordt is een recente, en aan de beverige letters af te leiden, blijkbaar ongewijzigde, heruitgave van de editie die in 1979 het daglicht zag. Maar zelfs zijn dood in 1964, betekende niet het einde van de Schaduw, want journalist Pieter Terpstra zou drie door Havank begonnen manuscripten afwerken en later onder eigen naam nog eenentwindig delen aan de reeks toevoegen. In oktober 2008 verscheen er, ter gelegenheid van het 140 jarig bestaan van uitgeverij Bruna, nog een nieuw avontuur van de Schaduw: Caribisch complot, geschreven door Tomas Ross.
Charles C.M. Carlier, alias de Schaduw, komt na een lang verblijf in Moskou terug aan in Parijs, maar blijkbaar zijn de problemen met hem meegereisd, want op de vlucht zit al iemand die door de Schaduw verdacht genoeg bevonden wordt om hem na de landing meteen te laten schaduwen. En in de buurt van de woning van zijn vriend Bruno Silvère, waar ze zijn thuiskomst willen vieren, komt een vrouw zowat voor zijn voeten dood uit de lucht vallen. Blijkbaar losstaande feiten, die in het brein van Carlier radertjes in beweging zetten...
Wat dadelijk opvalt is het taalgebruik dat Havank hanteert: een hoge mate van breedsprakigheid en een stijf, belerend toontje dat naar het hautaine neigt. In eerste instantie komt het erg amusant over, maar na verloop van tijd leiden deze sterk verouderd aandoende zinsconstructies de aandacht alleen maar af van het verhaal. Ook het veelvuldige, met drie puntjes, abrupte afbreken van beschrijvingen, uitwijdingen en gedachtengangen bemoeilijkt
het bereiken en handhaven van een vlotte leessnelheid.
Ook opvallend is dat bij het merendeel van de verwijzingen naar eerdere boeken, de titel gewoon in de tekst vernoemd wordt. Allemaal stijlfiguren die heden ten dage volledig in onbruik geraakt zijn.
Misschien is het normaal voor een reeks die zolang loopt, maar de personages worden alleen beschreven aan de hand van hun uiterlijke kenmerken terwijl aan de locaties nog minder woorden vuil worden gemaakt. Maar toch is het grappig te kunnen vaststellen dat sommige van die plaatsen, zoals de poort naar het binnenpleintje bij de flat van Bruno Silvere, nog altijd bestaan en te bekijken zijn op Google street view.
De plot van Caviaar en cocaïne valt vrij mager uit en bij het uitschrijver worden nogal grote sprongen en assumpties gemaakt, waardoor de lezer de indruk krijgt dat de Schaduw bij momenten helderziend moet zijn om de verbanden te kunnen leggen en inschatten. Maar het is wel zeer duidelijk dat Baantjer hier zijn mosterd haalde, inclusief de nabespreking bij het hoofdpersonage thuis.
Havank treedt op als de alwetende verteller en maakt gretig gebruik van teasers minieme vooruitblikken op wat er nog te gebeuren staat - op het einde van hoofdstukken, in de hoop de lezer te kunnen overtuigen verder te lezen.
Havank is een grote naam in de wereld van het Nederlands(talig)e spannende boek en was in de eerste helft van de vorige eeuw enorm populair. Maar als Caviaar en cocaïne representatief is voor zijn oeuvre, dan kan alleen maar vastgesteld worden dat zijn werk enorm geleden heeft onder de tand des tijds. Het boek kan, zowel wat betreft taalgebruik als qua verloop, dan ook niet concureren met het gros van de hedendaagse auteurs.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Eric Diepvens
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
