Flirten met de grenzen van genres

De West-Vlaming Johan Deseyn zag bijna een halve eeuw geleden het levenslicht in Kortrijk en woont samen met vrouw en dochter in de naburige gemeente Deerlijk, waar hij in zijn vrije tijd vooral boeken, CD’s en films verslindt. En schrijft natuurlijk.
Met Chaos is hij al aan zijn negende boek boek toe in tien jaar tijd: acht psycho-horror romans en een verzameld werk waarin hij zijn pennevruchten bundelde uit de jaren voor hij in 1999 debuteerde met Erfenis.
In Chaos gaat privé-detective Donovan Bendman op zoek naar een recent verdwenen rijke man. Al vrij vlug merkt hij vreemde zaken op en voor hij het goed en wel beseft, bevindt hij zich midden in een schaakspel met menselijke pionnen, die verschoven worden door vertegenwoordigers van Goed en Kwaad. En op een schaakbord sneuvelen natuurlijk stukken.
Het eerste wat opvalt tijdens het lezen zijn de constante herhalingen van gebeurtenissen, gedachten en en zelfs woorden. Zo gebruikt de auteur op een gegeven moment in vijf regels vijf keer het woord “niet”, wat iets te veel van het goede is. Ook het voordurend aanwenden van korte opmerkingen die tussen haakjes ( ) worden geplaatst, werkt storend en bemoeilijkt het vloeiend lezen.
Deseyns keuze om dit boek te le laten flirten met de grenzen van verschillende genres, heeft wellicht tot gevolg dat veel lezers zich niet ten volle kunnen inleven. Chaos heeft raakvlakken met zowel horror, fantasy als detectives, maar is in geen van deze facetten van het spannende boek een hoogvlieger, waardoor het boek vlees noch nog vis is en eigenlijk tot geen enkel genre behoort. Menig lezer zal zich wellicht makkelijker met Deseyns werken kunnen identificeren, als de auteur zich per boek zou beperken tot één van die vakgebieden.
Het grote voordeel van horror en fantasy is dat de auteur nergens gebonden is aan limieten: een schrijver kan de wereld waarin hij zijn verhaal situeert en de regels die daar gelden voor de volle honderd percent zelf creëren, waardoor de verbeelding van de schrijver de enige beperkende factor is. Maar Chaos getuigt niet van een grote fantasie, want de auteur beperkt zich tot het herbenoemen van de begrippen hemel, hel, engel, duivel, goed en kwaad. Toch komt de Johan Deseyn soms verrassend uit de hoek. Vooral de manier waarop hij zijn verhaal terugkoppelt naar de geschiedenis getuigt van zijn schrijftalent. Maar jammer genoeg zijn er te weinig van dergelijke hoogtepunten om dit tot een goed boek te maken.
Wat plot betreft is het verhaal nogal rechtlijnig en op de potentieel spannende momenten blinken de aardse hoofrolspelers uit in passiviteit en beperken ze zich tot het waarnemen van de gebeurtenissen die zich romdom hen ontwikkelen. En uiteraard kunnen zij aan het slot vaststellen dat de cliché-uitdrukking “echte liefde overwint alles” ook hier geldt.
Als je als lezer aan horror en fantasy denkt, springen de werken van James Herbert, Clive Barker, Peter Straub en Stephen King naar voren. En dan kunnen we alleen eindigen met de conclusie dat Chaos diezelfde kwaliteit bij lange na niet haalt, en dus alleen interessant is voor de verzamelaars en de fans van Johan Deseyn. En die behoren, waarschijnlijk niet tot de doelgroep, noch tot de vaste bezoekers van Crimezone.nl, een site waar fantasy en horror eigenlijk geen deel van uitmaken.