Donker

Als hoofdredacteur Maria Bennett via via een verhaal aangeboden krijgt, ziet ze maar een oplossing: proberen haar oud-collega Joe Donovan, wiens leven zinloos werd op het moment dat zijn zoontje van de aardbol verdween, zo te motiveren dat hij zijn pen weer ter hand wil nemen. De zoektocht naar de volledige waarheid achter het verhaal loopt langs kindermishandeling, verregaande corruptie, verminking en moord. Oude koeien, die het licht niet mochten zien, worden weer uit de sloot gehaald, en ook Joe’s leven is constant in gevaar. Zal het recht geschieden of is dit alles slechts een rimpeling in de poel van de misdaad in Newcastle?

Genadeslag is het zesde boek van deze auteur, maar pas het eerste dat in het Nederlands verschijnt. Het is tevens het eerste deel in een reeks met Joe Donovan in de hoofdrol.

“Martyn Waites wordt beschouwd als een van de toonaangevendste schrijvers van de Britse thriller noir” staat er op de achterflap. En daar is geen woord van gelogen, want heel het boek door overheerst het donkere gevoel van geweld, wanhoop en uitzichtloosheid op zo’n overweldigende wijze, dat de weinige sprankeltjes van positieve gevoelens en indrukken amper de mogelijkheid krijgen om opgemerkt te worden. Werkelijk alles en iedereen is overladen met negativisme en depressiviteit: van de gebruikte locaties en beschrijvingen over de personages en hun daden tot aan de soundtrack toe. Deze consequentie in tinten die variëren tussen zwart en donker grijs maken van dit werk een echt geheel, wat de geloofwaardigheid ten goede komt.

De personages worden levensecht geportretteerd en dragen elk hun verleden met zich mee. Hun favoriete muziek geeft hen een extra dimensie: van death metal voor de gewelddadige handlanger tot Nick Cave voor de hoofdpersoon.

Ook de beschrijvingen van de plaats van gebeuren, Newcastle upon Tyne, past perfect in het plaatje. Niet alleen omdat de schrijver, die er zijn jeugd doorbracht, er blindelings zijn weg weet te vinden, maar vooral omdat deze stad nauwelijks bekomen is van het verdwijnen van de zware industrie. De enorme leegstand van de huizen, de verwaarlozing en criminaliteit die hiervan een rechtstreeks gevolg zijn, passen perfect in het totaalpakket.

Ook het plot mag er zijn. Het wordt degelijk opgebouwd, is niet te voor de hand liggend en zit vol kritiek op de, van egoïsme verzadigde, maatschappij waarin we leven. Op het eind worden alle eindjes mooi samengeknoopt tot een afgerond geheel dat, op het soms excessieve geweld na, zeer aannemelijk overkomt. Vakwerk dus.

Het boek is geschreven in een vol vaart zittende stijl, die vlot wegleest en zeer goed bij het verhaal past. Des te opvallender waren jeugdboekachtige zinnen als “Zou hij nog komen? Daar kwam hij aan”. Passages die door het veelvuldig gebruik begonnen op te vallen en zelfs storend werkten. Hier kan nog wat aan geschaafd worden

De balans voor Genadeslag slaat echter in alle opzichten positief uit. Lezers die genoten van de film Conspiracy theory (met Mel Gibson in de hoofdrol) zullen dit boek zeker waarderen, want qua sfeer en geweld vertonen beide werken veel overeenkomsten.