Faction op zijn best

Tomas Ross voorstellen hoeft eigenlijk niet meer. Deze veelschrijvende Nederlander met internationale allure, wiens boeken al meermaals bekroond werden, is algemeen bekend bij de liefhebber van het spannende boek. Ook algemeen geweten is dat hij veel van zijn werken ophangt aan feiten uit de twintigste eeuwse Nederlandse geschiedenis. Zo was het vrijgeven van de zogenaamde LiRo-archieven - de documenten die de confiscatie van de bezittingen van gedeporteerde joden gedetailleerd beschreven - de aanleiding die aan de basis ligt van het uit 1998 stammende boek Het goud van Salomon Pinto..
Salomon Pinto was een Amsterdams joods zakenman die in 1942 de bui ziet hangen en die zijn voorbereidingen treft: hij brengt zijn zoon onder bij niet-joodse kennissen en hij kan een vriend overhalen om zijn aardig kapitaaltje aan spaarcenten naar Zwitserland te smokkelen, om het daar op een zogenaamde nummerrekening te onttrekken aan de bijna alziende oog van de Duitse bezetter.
In 1998 krijgt de Australische Sara Pinto te horen dat de naam van haar grootvader, die in 1943 de dood vond in een Duits uitroeingskamp, voorkomt in de pas vrijgegeven LiRo-archieven. En nieuwsgierig naar zowel haar grootouders als naar hun fortuin, trekt ze naar Amsterdam, waar ze een helpende hand aangeboden krijgt van een ambtenaar van het RIOD, het Rijksinstituur voor Oorlogsdocumentatie. Maar al snel blijkt dat het niet eenvoudig is om het geld op te sporen alsook dat niet iedereen zomaar zijn oorlogsverleden wil prijsgeven.
De auteur is er weer in geslaagd om een fascinerend verhaal aan het papier toe te vertrouwen. Bij tijd en wijlen krijgt de lezer zelfs de indruk bezig te zijn in een true-crime boek. Tomas Ross levert een mooi afgerond, en zeer vakkundig opgezet, plot af dat regelmatig de lezer verrast, maar toch netjes binnen de grenzen van het geloofwaardige blijft, al komt af en toe iemands laatste adem wel iets te opvallend op het ideale moment.
Dit alles laat hij afspelen tegen een, met veel gevoel voor detail geschilderd, stukje Amsterdam ten tijde van de Duits bezetting om even later hetzelfde nogmaals te presteren met een even doeltreffende beschrijving van diezelfde stad op het eind van de twintigste eeuw.
Ook de personages voelen zeer realistisch aan: geen supermannen of perfect gemodelleerde schoonheidskoninginnen, maar personages die je buur zouden kunnen zijn, elk met hun gebreken, twijfels, hebbelijkheden en geheimpjes. Kortom echte mensen van vlees en bloed.
Toch heeft het boek, en dat kan echt persoonsgebonden zijn, een groot minpunt. Om één of andere reden was het niet vooruit te branden. Het lezen ging zelfs zo traag dat het bijna een opdracht werd, en het leesplezier wel zeer ver te zoeken was.
Aan al wie dit leest: als de inhoud van Het goud van Salomon Pinto je wel wat lijkt, laat je dan alsjeblieft niet afschrikken door de vorige paragraaf, want nogmaals het is absoluut een goed boek.