Klassiek - klassieker - klassiekst

De Canadese radio-journaliste Louise Penny debuteerde opvallend in de wereld van het spannende boek: haar eersteling Stilleven werd zowel in Canada als in Groot-Brittannië uitgeroepen tot beste spannende debuut. En nu ligt haar tweede boek, IJskoud, in de winkelrekken. Hiervoor greep ze terug naar zowel de locatie als de personages van haar bekroonde eerste werk: het fictieve dorpje Three Pines, even ten zuid-oosten van Montreal, en haar inwoners. Ook is speurder en hoofdpersonage Armand Gamache weer van de partij.
Op tweede kerstdag sterft de schrijfster, en recente inwoonster, CC de Poitiers, tijdens het bijwonen van de traditionele curlingwedstrijd tussen twee gelegenheidsploegen uit het feeërieke dorpje Three Pines. Al snel wordt de doodsoorzaak vastgesteld: elektrocutie. Ondanks de vele toeschouwers heeft niemand iets abnormaals opgemerkt. Rechercheur Armand Gamache krijgt de zaak toegewezen, maar het blijkt niet eenvoudig de dader, of zelfs maar enig spoor, te vinden.
Als je een foto van Louise Penny onder ogen krijgt zie je een klassieke vrouw in alle betekenissen van het woord: een klassiek kapsel, een klassieke bril en dito kleding. En deze lijn trekt ze ook door in haar boeken, die in alle aspecten doen terug denken aan boeken van Sherlock Holmes – of Hercule Poirot, volgens haar eigen zeggen.
Haar evenbeeld van deze welgemanierde, gemoedelijke, niet van zijn stuk te brengen, hoofdpersoon luistert naar de naam Armand Gamache, de ideale combinatie van de Britse gereserveerdheid en de Franse etiquette. Hij excuseert zich zelfs tegenover zijn medewerkers als hij van zichzelf vindt dat hij te ver is gegaan. De andere personages zijn ook allen mensen van vlees en bloed, die als het waren onze buren zouden kunnen zijn. Geen schurk wordt in haar boek toegelaten.
Ook de locatie is zo klassiek als het maar zijn kan: een nietig dorpje op het Canadese platte land dat zo is weggeplukt is van een traditionele kerstkaart waar iedereen iedereen kent en een geheim amper te bewaren is. Het middelpunt wordt gevormd door de gezellige herberg, waar iedereen bijna dagelijks even binnenspringt voor een gezellige babbel en een lekker kopje koffie.
In deze, met zeer veel oog voor detail, beschreven idyllische omgeving spint Louise Penny, als een volleerde spin haar web van relaties tussen de personages onderling en het is de taak van Gamache en zijn team om nauwgezet, zonder veel actie of spanning, zich door observatie en redeneren een pad te banen naar de oplossing van het mysterie.
Al die volmaakte harmonie zorgt helaas ook voor een licht verlies aan geloofwaardigheid, want zo’n graad van perfectie vindt men nooit in de echte wereld. En deze afstand tussen de realiteit en het boek heeft ook als gevolg dat het begin van elke leessessie wat stroefjes verloopt omdat de aanpassing groot is. Eenmaal terug in de sfeer van het verhaal, leest het boek als een trein en blijkt het verhaal niet alleen ietwat ouderwets, maar ook degelijk en intrigerend geschreven. Het harmonieuze geheel wordt, buiten de wil van de auteur, ook ondermijnd door de vele fouten in het boek: regelmatig staat er een letter of woord te veel, of is er eentje verdwenen.
Anders dan de meeste schrijvers van series laat de schrijfster, op het eind, opzettelijk een aantal verhaallijntjes, met betrekking tot het professionele leven van de speurder, bungelen als kleine cliffhangers naar het volgende boek dat al in het Engels verkrijgbaar is onder de titel The cruellest month.
Maar Louise Penny heeft met IJskoud een zeer goed boek geschreven dat een verademing is tussen al het hedendaags geweld enerzijds en de tergende traagheid van de, vooral Scandinavische, literaire thrillers anderzijds.