Een prachtig en bij vlagen zelfs adembenemend boek

Sam Cayhall is een zeer fanatiek lid van de illustere Ku-Klux-Klan die in de jaren zestig meedoet in hun strijd om de Verenigde Staten vooral zoveel mogelijk blank te houden. Hij krijgt als taak om de Joodse advocaat Marvin Kramer, die zich inzet voor de rechten van de zwarten, te vermoorden. Hij pleegt een aanslag op zijn praktijk, waarbij de vijfjarige zoontjes van Kramer het leven verliezen en de jurist zelf zijn benen kwijtraakt. Nog dezelfde dag wordt Sam Cayhall reeds opgepakt, maar ondanks twee processen lukt het niemand om hem te veroordelen. Een kleine twintig jaar later heropent een jurist met politieke ambities echter de rechtszaak en deze keer krijgt Sam Cayhall als vonnis de doodstraf opgelegd. Met de hulp van verschillende juristen weet hij de uitvoering daarvan echter zo’n twaalf jaar uit te stellen. Maar op een gegeven moment besluit hij alle nieuwe hulp af te wijzen en zichzelf te gaan verdedigen. Dan biedt echter de jonge en net afgestudeerde Adam Hall zijn hulp aan, en na een aantal moeizame gesprekken bekent Hall aan Cayhall dat hij zijn kleinzoon is. Hij veroordeelt de daden van zijn opa, maar denkt ondanks alles dat hij hem wel de doodstraf kan laten ontlopen. Ondanks zijn onervarenheid weet Adam Hall een aantal zaken aan het licht te brengen die Cayhall mogelijk kunnen vrijpleiten, maar voor de rechtbank weet hij dit niet hard te maken. Ook het plan om zijn cliënt ontoerekeningsvatbaar te laten verklaren wordt door de verdediging van tafel geveegd. Inmiddels tikt de klok steeds verder en komt de uitvoering van het doodsvonnis steeds dichter bij. In de dagen die hieraan voorafgaan groeien Sam Cayhall en Adam Hall steeds meer naar elkaar toe en valt de advocaat ten prooi aan vertwijfeling als het erop begint te lijken dat hij zijn opa niet kan redden.

In principe is Het vonnis een soort vervolg op De Jury, het debuut van John Grisham uit 1989. Hoewel ik persoonlijk de boeken van Grisham de laatste jaren steeds minder ben gaan waarderen, is Het vonnis mijns inziens gewoon een heel goed verhaal dat ik met veel plezier heb gelezen. Het zit absoluut goed en zeer geloofwaardig in elkaar en de emoties die constant opbloeien tussen Cayhall en Hall worden mooi en overtuigend in beeld gebracht. Ondanks de gruwelijke moord op de twee kinderen hoop je op een bepaald moment dat hij de doodstraf in ieder geval gaat ontlopen. Niet vanwege een bepaalde sympathie voor de dader, maar meer vanuit de onmenselijkheid van de doodstraf als strafrechtelijke vorm van veroordeling. De ultieme race tegen de klok maakt van Het vonnis een prachtig en bij vlagen zelfs adembenemend boek. De twee hoofdpersonen worden behoorlijk uitgediept waarbij de familieband een steeds sterkere rol gaat spelen en al het andere gaat overstijgen.

Met Het vonnis heeft John Grisham – zelf toch ook advocaat – zijn vraagtekens geplaatst bij de doodstraf en dit probleem via zijn boek bij een heel groot publiek neergelegd. Dit heeft hij verpakt in een zeer aan te bevelen boek dat de lezers absoluut aan het denken zal zetten. En is juist dan niet één van de ultieme uitdagingen van iedere auteur?