Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Ups en downs op een Engelse kostschool

Erica Ganzevles 14 november 2019
Stephen Fry is een Britse acteur, journalist, dichter, comedian, tv-presentator, filmregisseur en schrijver. Hij heeft verschillende romans geschreven, zoals het autobiografische De Fry Kronieken, de bestseller Mythos en de opvolger hierop, Helden. Een jongensleven is door Fry al in 1997 geschreven, met een herdruk in 2004, maar pas dit jaar door uitgeverij Rap in het Nederlands uitgegeven. Ik vraag mij wel af waarom dit zo lang geduurd heeft, aangezien er toch ook al andere (autobiografische) titels van Fry zijn verschenen en hij niet een geheel onbekend persoon is, ook niet in Nederland. Misschien ligt het antwoord bij de vertaling van het boek. Er komen erg veel bekende Britse mensen in voor, die voor de meeste Nederlanders onbekend zijn. De clou van een grap kun je hierdoor gemakkelijk missen. Ook de typisch Britse uitdrukkingen zijn lastig te vertalen om goed in het verhaal te laten passen. Toch is de vertaler erin geslaagd dichtbij het origineel te blijven en het toegankelijk te maken voor de Nederlandse lezers. Sommige woorden laat hij onvertaald en zet er dan een vertaling/uitleg bij, zodat de punchline behouden blijft.

In Een jongensleven vertelt Fry over de jaren die hij op kostschool doorbracht. Vanaf dat hij zeven was, begin jaren zestig, ging hij naar Stouts Hill, samen met zijn broer Roger. Na Stouts Hill kwam Uppingham. Allebei waren typische jongensscholen, meisjes waren er in geen velden of wegen te bekennen.
Fry kent geen schaamte. Hij vertelt heel openhartig over alle streken die hij heeft uitgehaald. Hij was, zoals zijn eigen woorden zijn, een slechterik. Hij jatte uit de kleedkamers, loog alles bij elkaar om maar onder gym uit te komen en haalde allerlei foute pranks uit. En passant wordt ook nog even lsd-gebruik genoemd, alsof dat de normaalste zaak van de wereld is.
Ook over zijn homoseksualiteit is hij heel openhartig, hij draait er niet omheen. Alles wordt bij naam genoemd, zonder dat het vulgair is. Dat hij op een jongensschool zat, is geen reden voor zijn homoseksualiteit, legt hij zelf uit. En ook zijn ontmaagding, die toch sterk op misbruik lijkt, relativeert hij enorm. Hij is geen slachtoffer van het systeem, hij is niet misbruikt, hij is gewoon een man die op andere mannen valt.

Het boek is soms wat langdradig. Zo wijdt Fry uitgebreid uit over zijn eerste verliefdheid, het is bijna manisch zoals hij zich gedraagt. Dit had wel wat korter gemogen. Dat Fry erg literair is aangelegd, gaat ook niet ongemerkt voorbij. Diverse quotes en namen van beroemde literaire helden worden aangehaald. Komt dit het boek ten goede? Niet altijd, maar het geeft wel aan hoe intelligent en belezen Fry is.
Maar het venijn zit hem bij dit boek in de staart: nadat hij van Uppingham is afgegaan en de switch naar Highschool heeft gemaakt, wordt hij losbandiger. Uiteindelijk wordt hij dan ook van Highschool afgeschopt. Hij trekt het land is, fraudeert met creditcards, gaat op dievenpad en belandt in de gevangenis. Hij doet op een gegeven moment zelfs een zelfmoordpoging. Dat hij uiteindelijk niet aan lagerwal geraakt is, vind ik bewonderenswaardig.

Een jongensleven laat zien hoe het op een Britse kostschooljongen in de jaren zestig-zeventig aan toe ging. Fry weet een goed beeld neer te zetten, ook al is hij af en toe wat lang van stof en begint het op een gegeven moment bijna saai te worden. Maar aan alles is te lezen dat Fry geweldig zelfinzicht heeft, erg intelligent is en uiteraard over een grote dosis humor bezit. Hij is echter ook erg gevoelig, serieus en dankbaar. Hij brengt een ode aan zijn ouders, waarvan de relatie, met name die met zijn vader, niet altijd even gemakkelijk was, hij deelt jeugdfoto’s en we worden getrakteerd op een lang gedicht over zijn ontmaagding.

Waarom schreef hij dit boek? Het laat een niet een erg sympathieke kant van Fry zien. Op de laatste pagina geeft hij zelf antwoord: “Je hebt gezien hoe ik het vuil van jaren van me af heb proberen te schrobben: in een wasbekken rondwentelen is weliswaar niet hetzelfde als gereinigd en gelouterd worden, maar toch voel ik me na deze uitputtende, verbijsterende en hartstochtelijke intense maanden iets minder vuil. Minder vuil wat de eerste twintig jaar van mijn leven betreft, althans. De twintig jaar daarna, dát is weer een ander verhaal…”
Wil je het vervolg op deze eerste twintig jaar lezen, dan is daar dus De Fry Kronieken, dat al in 2011 in het Nederlands verscheen.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Erica Ganzevles

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!