Pachinko: veel potentieel, weinig vernieuwend
Bijna tien jaar deed schrijfster Min Jin Lee (1968) erover na haar debuut Food for Millionaires. Met Pachinko brengt ze een rijke familiegeschiedenis van vier generaties Koreaanse immigranten in Japan. Dankzij haar Koreaanse achtergrond weet ze een geloofwaardig beeld te schetsen van de aanhoudende discriminatie tegen de familie Baek, en met uitbreiding het hele Koreaanse volk. Op atmosfeer zal deze schrijfster geen punten verliezen. Helaas bundelt dit boek zoveel clichés, voorspelbare plotwendingen en overtollige woordbalast dat die schoonheid slechts zelden naar boven komt.
Het verhaal begint met Hoonie, geboren met klompvoet en hazenlip, die dankzij een koppelaarster aan een vrouw uit een lagere sociale klasse komt. Zoals vaker in familiegeschiedenissen zit het geluk van in het begin al tegen: Hoonies vrouw verliest talloze kinderen voor ze Sunja op de wereld zet en de dochter die initieel zoveel vreugde brengt, doet haar familie oneer aan door zich te laten bezwangeren door een getrouwde man.
Het ongeluk dat Sunja te beurt valt, blijkt ook een lopend motief te zijn voor het hele boek. Met de ene tegenslag na de andere, bewijst de schrijfster dat ze de verhaaltheorie (conflict – resolutie) door en door kent. Alleen jammer dat die conflicten vaak extern blijken te zijn. De personages zijn veeleer statisch en als ze al met interne dilemma's geconfronteerd worden, zijn zowel het conflict als de uitkomst voorspelbaar. Zo aarzelt Sunja om geld aan te nemen van de oorspronkelijke vader van haar kind omdat dat haar eergevoel aantast. Uiteindelijk wordt ze door geldtekort hiertoe toch gedwongen.
Dat eer de hele aziatische cultuur doorspekt, weten de meeste westerlingen en de schrijfster gaat zelden verder om de innerlijke wereld van haar personages bloot te leggen. Wel durft ze grotere thema's zoals homoseksualiteit en eenzaamheid aan te kaarten. Ook een thema als discriminatie behandelt ze met veel tact. Al moet gezegd worden dat er weinig positiefs over de Japanners en hun cultuur gezegd wordt, waardoor het verhaal af en toe te zwart-wit overkomt. Daar verandert de beslissing van Solomon, achterkleinzoon van Baek, om niet alle Japanners over dezelfde kam te scheren weinig aan.
Ook lof voor de schrijfster omwille van haar kundige perspectiefwissels, vaak nog in hetzelfde hoofdstuk. Door de vele standpunten krijgen we een beter beeld en gaat het boek minder snel vervelen. Een laatste sterkte waarmee dit boek mag pronken is de aandacht voor universele thema's zoals moederliefde. Door die menselijke toets kunnen lezers van andere culturen zich even gemakkelijk inleven:
“Ze had gehoopt op iets mooiers voor haar enige kind.”
Tegenover al die positieve elementen staan echter talloze zwaktes. Een voorbeeld is de vaak storende expositie. Van het show don't tell-principe vinden we in dit boek weinig terug. Daarnaast is de vertaling niet ideaal: bovenop de expositie krijgen we vaak knullige verwoordingen en uitdrukkingen die nog meer de nadruk leggen op de ietwat houterige vertelstijl. Zo gebruikt de vertaler “zonder blikken of blozen”, “ze stond meewarig te kijken” en “hij had heel erg eerlijke ogen”. Ook treffend zijn de eerste zinnen van Sunja aan haar man die net is gefolterd: “Je hebt iets vreselijks doorstaan.” In dergelijke situatie is het zelfs niet nodig dit onder woorden te brengen.
Het taalgebruik herbergt ook te veel clichés: de verteller streeft duidelijk niet naar vernieuwing en ook de personages gedragen zich vaak op een stereotiepe manier, met oppervlakkige gedachten en stuntelige handelingen: “Yanyin sperde haar gerimpelde ogen open en liet de pook uit haar handen vallen.” Daar komt nog eens het wollige taalgebruik bovenop, vooral in dialogen: die komen zelden geloofwaardig over en worden getypeerd door schrijftaal.
Ook op de verhaalopbouw en personages kan kritiek geformuleerd worden: de personages zijn zo eerbaar en goedhartig dat ze bijna oninteressant worden. Frustrerend is ook dat op de echt interessante personages, zoals de Yakuza-baas, amper gefocust wordt, hoewel het natuurlijk wel tot prijzen van de schrijfster leidt omdat ze zich bij deze (soms saaie) familiegeschiedenis houdt.
Kortom, een geloofwaardig verhaal dat wel probeert spanningselementen te incorporeren, maar een weinig vernieuwende schrijfstijl combineert met een af en toe voorspelbaar plot. Wie dit meer dan vijfhonderd pagina's volhoudt, wordt bovendien getrakteerd op een einde dat door de titel wordt verklapt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Esa Denaux
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
