Lezersrecensie
De rijping tot schrijver
Paul Auster (Newark, NJ; 1947 – NYC, NY; 2024) werd beschouwd als een van de belangrijkste Amerikaanse auteurs van zijn tijd. Hij was veelzijdig en schreef romans, poëzie, essays en filmscripts. In zijn romans spelen toeval en willekeur een belangrijke rol. Dat werk wordt wel getypeerd als ‘een ode aan de verbeeldingskracht’. Vanaf 2007 werd hij met regelmaat getroffen door een writer’s block; hij wist het soms even niet meer. Wellicht daarom schreef hij daarna twee autobiografische werken: Winterlogboek (2012), waarin hij zijn leven herinnerde als de geschiedenis van zijn lichaam, en Bericht vanuit het innerlijk (2013), waarin hij terugkijkt op zijn ontwikkeling tot de schrijver die hij is geworden.
In Bericht vanuit het innerlijk blikt Auster terug op zijn jeugd. Tot zijn ontsteltenis is er weinig bewaard gebleven van de bewijsmaterialen die de bewuste periode in kaart brengen, zoals foto’s en filmpjes. Daarom klampt hij zich vast aan boeken en films/tv-programma’s die warme herinneringen oproepen. Tevens maakt hij dankbaar gebruik van de honderden brieven die zijn eerste vrouw Lydia Davis (vertaalster en auteur) hem retourneerde nadat zij vreest niet lang meer te leven. Uit die brieven, daterend van Austers negentiende in 1966 tot en met begin jaren zeventig, herrijst zijn leven in die periode. In die jaren leeft hij ‘vanuit een koffer’, verkast hij om de paar maanden en soms zelfs om de paar weken. Hij brengt een jaar in Parijs door, wat van grote invloed zal zijn op zijn schrijverschap. Dat is de tijd dat hij zijn plek als schrijver probeert te vinden.
“Ik besteed het grootste deel van de tijd aan het schrijven of aan het erover nadenken. Personages, situaties, woorden, ik ben ze geworden…”
Uit die brieven komen de worstelingen van het beginnend schrijverschap naar voren, de onzekerheden met betrekking tot de kwaliteit van zijn werk. Toch gloort er licht aan de horizon: zijn werk wordt opgepikt en geprezen, al is dat nog in kleine kring. Naast zijn focus op het schrijven, ontwikkelt de jonge Paul zich tot een kritisch mens. Hij hekelt de Vietnamoorlog, is bang te worden opgeroepen voor militaire dienstplicht nadat hij zijn studie aan Columbia University in New York heeft afgebroken.
“Het is moeilijk om hier in New York, Amerika, de wereld in je hart te willen sluiten als iedereen haat predikt, als de oorlog zich maar in een maniakaal tempo blijft uitbreiden, als de enige alternatieven voor het individu de gevangenis of ballingschap zijn. Het is de afschuwelijke gekte om me heen (ik verzeker je dat het echt krankzinnigheid is) – en per definitie ook in mij – die me doet wanhopen. Toch blijf ik mensen als individuen zien.”
Hij beseft dat ‘met mijn rug naar de wereld toeleven’ onmogelijk is geworden, dat je ‘de maatschappij’ vol in de bek moet kijken. ‘Hou je bij het leven’ wordt zijn nieuwe motto. Aan Lydia schrijft hij in 1969:
“Ik kom er langzaam achter wat het inhoudt… om kunstenaar te zijn, de mens die kunstenaar wordt door zichzelf binnenstebuiten te keren.”
En dat doet hij in Bericht vanuit het innerlijk. Niet alleen voor Auster fans is dit boek een aanrader, ook voor eenieder die graag leest over de ontwikkeling van tiener tot volwassene; van een onbevangen, zorgeloos jong mens tot iemand die de realiteit en de worstelingen met de maatschappij en het leven onder ogen gaat zien. Met de komende presidentsverkiezingen in de VS is het wellicht een zegen voor Auster dat hij die niet meer hoeft mee te maken.
In Bericht vanuit het innerlijk blikt Auster terug op zijn jeugd. Tot zijn ontsteltenis is er weinig bewaard gebleven van de bewijsmaterialen die de bewuste periode in kaart brengen, zoals foto’s en filmpjes. Daarom klampt hij zich vast aan boeken en films/tv-programma’s die warme herinneringen oproepen. Tevens maakt hij dankbaar gebruik van de honderden brieven die zijn eerste vrouw Lydia Davis (vertaalster en auteur) hem retourneerde nadat zij vreest niet lang meer te leven. Uit die brieven, daterend van Austers negentiende in 1966 tot en met begin jaren zeventig, herrijst zijn leven in die periode. In die jaren leeft hij ‘vanuit een koffer’, verkast hij om de paar maanden en soms zelfs om de paar weken. Hij brengt een jaar in Parijs door, wat van grote invloed zal zijn op zijn schrijverschap. Dat is de tijd dat hij zijn plek als schrijver probeert te vinden.
“Ik besteed het grootste deel van de tijd aan het schrijven of aan het erover nadenken. Personages, situaties, woorden, ik ben ze geworden…”
Uit die brieven komen de worstelingen van het beginnend schrijverschap naar voren, de onzekerheden met betrekking tot de kwaliteit van zijn werk. Toch gloort er licht aan de horizon: zijn werk wordt opgepikt en geprezen, al is dat nog in kleine kring. Naast zijn focus op het schrijven, ontwikkelt de jonge Paul zich tot een kritisch mens. Hij hekelt de Vietnamoorlog, is bang te worden opgeroepen voor militaire dienstplicht nadat hij zijn studie aan Columbia University in New York heeft afgebroken.
“Het is moeilijk om hier in New York, Amerika, de wereld in je hart te willen sluiten als iedereen haat predikt, als de oorlog zich maar in een maniakaal tempo blijft uitbreiden, als de enige alternatieven voor het individu de gevangenis of ballingschap zijn. Het is de afschuwelijke gekte om me heen (ik verzeker je dat het echt krankzinnigheid is) – en per definitie ook in mij – die me doet wanhopen. Toch blijf ik mensen als individuen zien.”
Hij beseft dat ‘met mijn rug naar de wereld toeleven’ onmogelijk is geworden, dat je ‘de maatschappij’ vol in de bek moet kijken. ‘Hou je bij het leven’ wordt zijn nieuwe motto. Aan Lydia schrijft hij in 1969:
“Ik kom er langzaam achter wat het inhoudt… om kunstenaar te zijn, de mens die kunstenaar wordt door zichzelf binnenstebuiten te keren.”
En dat doet hij in Bericht vanuit het innerlijk. Niet alleen voor Auster fans is dit boek een aanrader, ook voor eenieder die graag leest over de ontwikkeling van tiener tot volwassene; van een onbevangen, zorgeloos jong mens tot iemand die de realiteit en de worstelingen met de maatschappij en het leven onder ogen gaat zien. Met de komende presidentsverkiezingen in de VS is het wellicht een zegen voor Auster dat hij die niet meer hoeft mee te maken.
1
Reageer op deze recensie