Een monument om te koesteren
“Nooit zal de rivier buiten haar oevers treden, want de wereld is haar bedding. De oevers, dat zijn wij zelf.”
De vijfentwintigjarige Willem de Waal – over de naam van de protagonist is goed nagedacht – besluit in de uiterwaarden van de rivier te gaan leven. Anoniem, ongezien, een met de natuur en met de (ogenschijnlijk) aangelopen Roemeense zwerfhond Fido. Heroïnejunk Ronny helpt hem daarbij. Natuur, dat is wat Willem wil. Onafhankelijk zijn. Dat lijkt aardig te lukken.
“Mijn koninkrijk is opgedeeld in helgroene, lila, lichtblauwe en rozerode blokken, de rivier stroomt er horkerig en verbaasd doorheen, met afgekapte oevers.”
Wat hij niet weet is dat letterlijk álles in Nederland in de gaten wordt gehouden, maar dat leest u zelf wel.
“De ingenieurs hebben geen idee. Ze wonen hier niet. Ze staren alleen maar naar hun computerschermen, en knutselen met code.”
Dat is nu net het probleem, een werkelijkheid waar Willem zijn ogen voor sluit. Hij wordt ontdekt. Hij moet vertrekken. In eerste instantie probeert men hem met zachte hand te overtuigen, daarna wordt hij steeds vaker met de onontkoombare werkelijkheid geconfronteerd. Het lijkt sympathiek:
“Bouwen-met-de-natuur, daar kan niemand wat op tegen hebben. Zelfs de natuur niet.”
“Ja, wij hebben onze eigen verantwoordelijkheid met de natuur.”
Maar dan komt het besef:
“Eerst Haan, daarna Marcellis, nu John – ze hebben zich niet met me te bemoeien. Het enige wat ik wil is in de uiterwaarden zijn. Gewoon, de dagen waarin alles hetzelfde blijft en toch vernieuwt, seizoen na seizoen. De ongelooflijke rust van mijn eigen eenzaamheid.”
“Eenzaamheid ontstaat dankzij de anderen; mijn moeder was al die jaren bij me in de uiterwaarden ook al was ze er niet, en nu sta ik er alleen voor.”
Buitendijks is een ode aan de natuur, aan een landschap dat verdwijnt, omdat de mens alles naar zijn zinnen wil schikken. Dat alles moet lopen zoals gepland, zoals wenselijk. Arme sloebers, die mensen… De rivier laat zich niet temmen, hoezeer we ook alles hebben voorbereid. De daadwerkelijk uitbraken in België, Duitsland en Nederland gedurende het laatste decennium tonen het gelijk van de rivier, confronteren de mens met diens onmacht.
In tegenstelling tot zijn eerdere Op zee (Prix Médicis Étranger) en het al even sterke Zuurstofschuld gebeurt er in actieve zin weinig in Buitendijks. Onderhuids beweegt er echter van alles. De natuur is de danspartner van Willem de Waal, waarbij Heijmans prachtige beschrijvingen geeft van nauwelijks onderscheidbare planten als de bijenorchis, van de (vis) elft. Met Buitendijks heeft de auteur wellicht voor het eerst een monument geschreven, een schrift om te koesteren.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Eus Wijnhoven
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
