Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Nakende ondergang én dood

Eus Wijnhoven 10 oktober 2024
“Mijn vader vertrouwde spullen meer dan mensen.” Na zo’n eerste zin weet je direct dat er iets op het spel staat.

De achtentwintigjarige Pierre Rosenau verdoet zijn tijd met het redigeren van scripties. In zijn hart is hij een dichter, al worden zijn inzendingen naar literaire tijdschriften steevast afgewezen. Toch krijgt hij een voet tussen de deur van die wereld wanneer hij wordt gevraagd als redacteur van het tijdschrift Arabesk (“literair tijdschrift sinds 1974”). Kan hij op deze wijze in de voetsporen treden van zijn vader, die een naam heeft opgebouwd als hoofdredacteur van het succesvolle literaire tijdschrift De nieuwe tijd? De ‘chef ongevraagde kopij’ heeft echter nauwelijks een idee waaraan hij begint.

Het tijdschrift bevindt zich in woelig water: de abonneeaantallen dalen gestaag, het tijdschrift heeft meer inzenders dan lezers. Op de vraag wie het nu helemaal leest, moet hij het antwoord schuldig blijven. Gelukkig is daar de uitgeverij, alhoewel… Van knusse cafés vinden de maandelijkse redactievergaderingen voortaan plaats in een bezemkast van de uitgeverij. Mensen die vooral marketinggeil zijn, die de literaire wereld nauwelijks kennen, komen met voorstellen die de literatuur niet per se voorop stellen. Positionering is het toverwoord. Zo draait Arabesk meer en meer op subsidies, bijvoorbeeld die van ‘het diversiteitspotje’: “Hebben we in dit nummer wel genoeg mensen van kleur?” Ook de redacteur van de uitgeverij is nu niet bepaald een motivator.

“Jullie hebben wel degelijk een eigen bakkes, maar dan, sorry dat ik het zo zeg, de saaiste bakkes van Nederland.”

Waar doen zij het nog voor? Mederedacteur Lisa weet het krachtig te verwoorden:

“Zoveel mensen spugen op wat wij belangrijk vinden, literatuur wordt marginaler en marginaler en wij vormen het allermarginaalste stukje.”

Hoofdredacteur Koen Koole blijft tegen de klippen op optimistisch, maar kan niet verhinderen dat de redactie langzaam leeg loopt. Ook Pierre grijpt zijn kans als z’n vader ernstig ziek wordt. Vanaf dat moment begint deel II van Het archief.

Vader Rosenau wordt gediagnosticeerd met leverkanker. De band tussen vader en zoon, die tot dan voornamelijk rationeel was, begint zich te ontwikkelen. Af en toe laat vader, die zich niet kan vereenzelvigen met zijn lot, splinters informatie los, zaken waar hij zich zorgen om maakt. Dat laatste gaat vooral om praktische dingen. Mensen moeten niet denken dat er iets met hem aan de hand is, de buitenwereld moet létterlijk buitengesloten worden. De vraag van zijn vrouw of zij samen een fijn leven hebben gehad, ontwijkt hij met verve. Pierre worstelt met zijn afscheid bij Arabesk en het duurt even voordat hij het zijn vader durft te vertellen. Neemt de familie de ten dode opgeschreven man iets kwalijk? Is zijn ziekte een gevalletje ‘eigen schuld, dikke bult’? Gelukkig is daar zijn behandelend arts (je zou eenieder zo iemand in een dergelijke fase toewensen):

“Maar ik zou u willen vragen: heeft u een fijn leven gehad?”

Vader maakt zich druk om zaken zoals zijn werkkamer die volgestouwd ligt met boeken, oude tijdschriften en kranten, maar ook paperassen die ertoe doen: verzekeringen, fondsen en rekeningen.

“Laten rusten,” zei hij. “Ik kan dat veel beter overzien. Ik weet wat waar hoort, wat het onderlinge verband is. Geef me de tijd.”

Maar dat is nu juist het probleem, tijd…

Thomas Heerma van Voss was zeven jaar redacteur van literair tijdschrift De Revisor. Hij kent de ins and outs van deze kwijnende tak van sport. Eerder schreef hij romans en verhalenbundels. Deel I geeft een zeldzaam inkijkje in de wereld van literaire tijdschriften en van de bokkesprongen die uitgeverijen maken om deze vehikels – die hun bedrijf aanzien geven – overeind te houden. Deel II is een ontroerend relaas van een man die zijn nakende dood niet onder ogen wil zien, van zijn naasten die hem proberen te bereiken en daar nauwelijks in slagen. Het archief is in meerdere opzichten een knappe roman.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Eus Wijnhoven

Gesponsord

Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!