Laten we hem niet vergeten
“Iedere keer wanneer ik de voordeur achter me dichttrek, zijn de banden met thuis verbroken.”
Van Woerden blijft een rusteloze zoeker, een Slauerhoff, maar dan anders. Zijn muze Lydia Liks – de naam wordt niet vermeld in het boek – laat hij regelmatig achter in Zuid-Afrika. In ‘Notities van een LUCHTFIETSER’ suggereert hij dat ‘zij’ ook maar moet afwachten óf hij nog ooit weerkeert. Overigens blijkt tussen de regels door dat hij zielsveel om haar geeft. Hond Argus is ook een goede reden af en toe naar huis te gaan, vanuit New York bijvoorbeeld waar men een ‘voordracht’ van hem verlangt. Met apartheid wil hij niets van doen hebben en hij vindt het beschamend dat leerlingen/studenten in Zuid-Afrika anno 2000 nauwelijks iets weten over hun geschiedenis, over de strijd die hun (voor)ouders hebben moeten leveren en de vele levens die dit heeft gekost. Tijdens een gastcollege aan studenten spreekt hij vrijuit over de tiener die hijzelf was. Tot ontsteltenis van de aanwezige docente heeft hij het over een zomerkamp waar hij ooit verbleef:
“En als er ’s middags in de tenten gefluisterd en gerotzooid werd, of iets werd verricht dat de muffe geur van zweet en ander lichaamsvocht achterliet, dan zij de Hopman stilletjes achter zijn hand: ‘Raak Dwalie niet aan, laat Dwalie met rust, hij is te jong in zijn hoofd en verstrooid, hij kan het ook niet helpen.’”
Henk van Woerden, Dwalie, het Zuid-Afrikaanse woord voor dromer of luchtfietser.
Uitzonderlijk voor de tijd waarin ‘Notities’ is verschenen, is wat hij over conservatieve moslims schrijft, zo vlak na nine eleven (2001). Cabaretiers gingen op hun woorden letten, veel auteurs pasten zelfcensuur toe. Zo niet Van Woerden. Tijdens een trip naar Durban valt hem op hoe tolerant de verschillende bevolkingsgroepen met elkaar omgaan. Hij kent de moslimgemeenschap uit Johannesburg en Kaapstad. Over die in Durban schrijft hij:
“Het gezicht van de moslimvrouw is aan de Kaap (EW: Durban) gelukkig nog geen icoon geworden, nog niet tot een beeld van wellust en zonde gestold, iets wat bij mannen afgunst en razernij opwekt en daarom maar onder zo’n verachtelijke schaamlap moet verdwijnen.”
Je moet het maar durven, juist in die periode. Een uiterst dappere man, Henk van Woerden. Een man die stond voor zijn principes. Helaas is hij veel te jong overleden (2005), ten gevolge van een hartstilstand in Ann Arbor waar hij als writer in residence verbleef. Laten we hem en zijn werk niet vergeten. Hij schreef prachtige boeken die niet onder een etiket proza, poëzie of autobiografie te vangen zijn.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Eus Wijnhoven
Gesponsord
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de politie de dood van haar man bestempelt als een ongeluk, gaat Nadja zelf op onderzoek uit. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
