Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Een onthutsend verhaal...

Eus Wijnhoven 09 november 2018
De negentiende-eeuwse kop-hals-rompboerderij Schokland heeft ruim honderdvijftig jaar weer en wind getrotseerd als zij uiteindelijk barsten begint te vertonen. Dat ligt niet aan achterstallig onderhoud of een zwakke fundering, het is te wijten aan de gevolgen van gaswinning. De ene na de andere historische hoeve bezwijkt op het Hogeland van Groningen. De drie bewoners van Schokland, opa Zwier, dochter Trijn en kleindochter Femke zien met lede ogen aan hoe er steeds meer scheuren in de muren verschijnen. Ondertussen proberen zij gedrieën het boerenbedrijf met een koppel van honderd stuks melk- en kleinvee draaiende te houden.

Trijn wil het bedrijf verder uitbreiden, terwijl Femke zich beraadt op een overstap naar de biologische veehouderij. Het liefst zou zij voortgaan met een zogenaamde familiekudde, waar alle koeien tegelijk tochtig worden in het voorjaar en de kalfjes langere tijd bij hun moeder mogen blijven. Van die ideeën moet Trijn weinig hebben, terwijl Zwier bereid is naar zijn kleindochter te luisteren en haar wijst op de uitdagingen die een dergelijk bedrijf te wachten staan. Ondertussen rommelt de aarde voort, komen er dik betaalde experts langs wiens levensdoel eruit bestaat de schade te bagatelliseren. Als iemand de door gaswinning veroorzaakte schade erkent, worden er nieuwe protocollen opgesteld en ontkennen andere schade-experts dat de vergruizende hoeve het gevolg is van de activiteiten van ‘de fakkelaars’.

Buurman Fokko heeft zijn hoeve al moeten verkopen, tegen een spotprijs. Boerderij Wijde Wereld, die hij helemaal in haar oude glorie had teruggebracht, werd onbewoonbaar verklaard en is gesloopt. Sindsdien zwerft hij rond en uiteindelijk belandt hij in zijn Mercedesbusje op het erf van Schokland waar hij een ‘oorlog’ tegen de fakkelaars voorbereidt. Dat brengt extra spanningen teweeg, terwijl die er al genoeg zijn.
Zwier, Trijn en Femke zijn geen praters. Vooral de spanning tussen Trijn en Femke loopt regelmatig hoog op, waarna dochterlief naar de omliggende rietlanden vlucht. Even lijkt buurvrouw Daniëlle haar troost te bieden, maar dat loopt uit op een deceptie. En ondertussen volhardt de overheid in onverschilligheid en laat de bewoners van het ruige land barsten. Multinationals, die moeten gekoesterd worden, wat doen die honderdduizend burgers er nou toe…

Als het niet zo hartverscheurend was, zou ‘Schokland’ een mooie streekroman zijn. Goldschmidt weet echter de bizarre situatie ten gevolge van de gaswinning zo sterk van binnenuit te beschrijven, dat de verontwaardiging van de lezer zienderogen toeneemt. Hoe is het mogelijk dat dergelijke toestanden in een beschaafd land kunnen optreden! En dat terwijl ingenieur Willem Meiborg al in 1960 heeft gewaarschuwd voor de gevolgen van gaswinning. Zijn voorstel een deel van de opbrengsten te reserveren voor schadeloosstelling in de toekomst is er nooit gekomen, Meiborg werd weggehoond. Inmiddels heeft Nederland meer dan 300 miljard euro verdiend aan Gronings gas. Zowel de NAM als de overheid blijven de gedupeerde bevolking traineren door processen jarenlang te laten voortduren en schadeloosstelling op de lange baan te schuiven door middel van juridisch steekspel. Sluwe adviseurs en slinkse consultants vullen hun zakken, malafide aannemers spelen onder een hoedje met de NAM en de gedupeerde bevolking raakt uitgeput. Inmiddels lijden meer dan tienduizend getroffenen aan zware psychische gevolgen, hun levens zijn verwoest.

Met ‘Schokland’ heeft Goldschmidt treffend onder woorden gebracht wat voor een leed de mensen daar, mede door de Nederlandse overheid, wordt aangedaan middels deze sterke roman.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Eus Wijnhoven

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!