Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Waarschuwing voor het (Nederlandse) onderwijs

Eus Wijnhoven 20 mei 2024
Margaret Ann “Lionel” Shriver (Gastonia, NC; 1957) is vooral bekend van haar We moeten het even over Kevin hebben (2003; in het Nederlands 2007) dat werd onderscheiden met de Orange Prize (2005) en in 2012 werd verfilmd. In haar werk stelt zij zich doorgaans maatschappijkritisch op. Dat doet zij met de nodige humor. Niet zelden hebben dogma’s een functie in haar verhalen. Shriver zelf groeide op in een streng religieuze omgeving.

Als zestienjarige ontvlucht Pearson Converse het ouderlijk huis vanwege de strenge leer der Jehova’s Getuigen die daar werd beleden. De ouders van haar (enige) vriendin Emory Ruth nemen haar liefdevol op, waarna zij zich kan ontwikkelen. Aan het begin van Waanzin, in 2011, doceert Pearson Engels aan de fictieve Voltaire University.

Mede door haar sociale achterstand ten gevolge van haar opvoeding, kan Pearson moeilijk relaties aangaan. Zij heeft echter een kinderwens en besluit tot IVF, waarbij ze haar keuze laat vallen op het zaad van een anonieme, intelligente Japanse donor. Zoon Darwin en de twee jaar jongere dochter Zanzibar blijken op jonge leeftijd al hoogbegaafd. Als Pearson een hovenier inschakelt om een boom te vellen, gebeurt het ondenkbare: de twee vallen als een blok voor elkaar. Uit hun relatie wordt een derde kind geboren, Lucy.

Al decennia dalen de prestaties van leerlingen in dit alternatieve Amerika. Normen worden bijgesteld, wat de kwaliteit van het onderwijs niet ten goede komt. Om het tij te keren, ontstaat er de behoefte aan “intellectuele nivellering”: de ene leerling is niet dommer dan de andere, die leerling verwerkt informatie op een alternatieve wijze. Meeliftend op die hype publiceren enkele leden van de “cerebrale elite” het boek De misdaad van het IQ (2010). Daarmee is het beleid van Geestelijke Gelijkwaardigheid geboren. Toelatingseisen, toetsen en andere criteria waarmee je iemands mogelijkheden kunt inschatten worden nationaal verboden. Als een Don Quichot verzet Pearson zich tegen deze ontwikkeling, terwijl Emory Geestelijke Gelijkwaardigheid opportunistisch omarmt. Na 2010 zal niets meer zijn wat het ooit was.

Waanzin weerspiegelt verontrustend realistisch de huidige staat van het Nederlandse onderwijs. Inmiddels staat Nederland internationaal gezien op een van de laagste posities waar het, bijvoorbeeld, leesvaardigheid betreft. 25% van de vijftienjarigen is tegenwoordig laaggeletterd en niet meer in staat een doorsneetekst te begrijpen. Het fenomeen ‘norm bijstellen’ is traditie als er te weinig leerlingen slagen voor hun eindexamens. Volgens een toenemend aantal didactici moeten we leerlingen meer ontzien. Zij waarschuwen dat leerlingen te vaak worden getoetst. Moeten wij hen niet op andere criteria beoordelen? Waanzin is een wake-up call voor dergelijke vernieuwers die lak hebben aan evidence based onderwijsstrategieën en met name voor de bewindspersonen bij OCW. Buiten dat is het uitstekend geschreven, met vaart en humor, met verdoemenis en empathie.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Eus Wijnhoven

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.