Wat is leven?

Pip en Max Adams lijken het voor elkaar te hebben: een goed huwelijk, een fijn huis, twee goede banen en als kers op de taart hun zoontje Dylan. Maar dan wordt Dylan op zeer jonge leeftijd ongeneeslijk ziek en staan zijn ouders voor de enorm moeilijke beslissing om zijn behandeling voort te zetten of om deze te stoppen. Het ziekenhuis is van mening dat de behandeling gestopt moet worden, in het belang van Dylan. Max wil door, hij heeft zijn zinnen gezet op een peperdure behandeling in Amerika. Pip wil stoppen en vindt hierin gehoor bij Dylans arts Leila Khalili. Maar wat als je er dan als stel niet uitkomt?  

Voor Clare Mackintosh auteur werd was zij twaalf jaar werkzaam bij de politie. In 2011 besloot ze fulltime te gaan schrijven en bracht zij drie literaire thrillers uit die allemaal goed ontvangen werden. De thrillers Mea Culpa, Ik zie jou en Valse hoop waren stuk voor stuk boeken met onverwachte plotwendingen en de lezer werd er vaak door op het verkeerde spoor gezet. Een onmogelijke keuze (vertaald door Jan Smit) is de eerste roman van Clare, gebaseerd op een ingrijpende gebeurtenis in haar eigen leven waarover ze in het nawoord nog wat uitleg geeft.  

Als lezer weet je bij voorbaat al dat dit een moeilijk verhaal is. De titel laat daar al meteen geen enkele twijfel over bestaan. Als het over leven en dood gaat, zeker dat van een kind, kom je al snel voor een onmogelijk dilemma te staan. Er zijn dan ook absoluut stukken te vinden in het boek waar de lezer het niet droog zal houden.

‘Huilen is niet zomaar wat tranen plengen, een tissue pakken en doorgaan met mijn dag. […] Huilen betekent een hele dag – en de volgende – verloren aan dikke ogen en een loodzwaar, slepend gevoel alsof je wakker wordt nadat je valium hebt geslikt om in slaap te komen. Huilen is niet langer iets om luchtig op te vatten.’

Maar wat de schrijfster met de indeling van het verhaal heeft gedaan kan niet anders omschreven worden als kunst- en vliegwerk. Na een lange aanloop van een kleine 200 pagina’s waarin we de beweegredenen en de gevolgen daarvan voor Pip, Max en Leila redelijk goed uitgewerkt voorgeschoteld krijgen, komt het verhaal op een splitsing. Deze wordt nog wel mooi aangekondigd door een gedeelte uit het toepasselijke gedicht The road not taken van Robert Frost. Wat volgt zijn korte hoofdstukken, met wisselend perspectief en spelend in verschillende tijden waarin ook nog de nodige flashbacks verwerkt worden. Mackintosh schuwt hierin zelfs geen cliffhangers zoals we die uit haar thrillers kennen, iets wat niet helemaal op zijn plaats lijkt in deze roman. Als er dan ook nog onregelmatigheden in de chronologie omhoog komen, wordt het steeds moeilijker om het verhaal als een geloofwaardige eenheid te kunnen blijven volgen. Toch herpakt ze zich in het laatste gedeelte van het boek, waar we weer terugkeren naar het punt van de onmogelijke keuze en waarin arts Leila haar stem als het geweten van het verhaal terugkrijgt.  

Clare Mackintosh weet de lezer met dit boek toch wel na te laten denken over wat leven nu eigenlijk is. Ga je koste wat kost door met een behandeling die de zieke wel langer laat leven maar er niet per se een beter leven van maakt? Of sta je jezelf toe los te laten. Puttend uit haar eigen ervaring laat ze zien hoe het had kunnen zijn en hiermee is de splitsing in Een onmogelijk keuze toch nog te verantwoorden.