Verslag van een verbeelding
Gerald Murnane (25 februari 1939, Coburg, Victoria, Australië) is misschien wel de grootste Engelstalige schrijver waar bijna niemand van gehoord heeft. Hij schreef zo’n vijftien boeken waarvan alleen De vlakte, oorspronkelijk uit 1982, in het Nederlands verscheen. In 2019 werd hij zelfs voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, maar won deze uiteindelijk niet. En nu is daar dan Grensgebieden, kundig vertaald door Thijs van Nimwegen.
Dat Murnane niet zo bekend is in de literaire wereld is niet zo vreemd als je weet dat de man in zijn leven nog nooit de Australische staat Victoria, waar hij geboren en getogen is, heeft verlaten. Hij woont afgelegen, heeft geen tv en geen computer. Zijn teksten tikt hij met een vinger op een typemachine. Hij geeft bijna geen interviews.
Grensgebieden is een bijzonder boek en zal niet bij iedere lezer in de smaak vallen. Het is eigenlijk een verslag van de gedachten, de verbeelding van de ik-figuur. Dat verslag begint als hij op een dag langs de kleine kerk in zijn nieuwe woonplaats loopt, vlakbij de grens van de staat. Hij ziet een raam met gekleurd glas en op dat moment begint zijn stroom van gedachten te lopen.
'Had ik al een naam kunnen bedenken voor de flakkerende rijkdom die ik in die eenvoudige ruit zag, dan had ik spoedig daarna een andere naam moeten bedenken voor de net even andere tint van de beide ruiten ernaast, waarin het reeds gedempte licht van precies diezelfde zonsondergang weer anders gebroken werd.'
Van hieruit gaat het alle kanten op, een hele reeks herinneringen passeren de revue en de ene herinnering brengt weer een nieuwe, waarop er vervolgens een andere verschijnt. Er is geen plot, er is kop nog staart te vinden in dit boek. En toch wordt de lezer meegezogen in deze gedachtestroom. Murnane weet het zelfs voor elkaar te krijgen zich dingen voor de geest te halen die (nog) niet bestaan.
'Ik meende vrij duidelijk voor me te zien hoe het huis eruitzag, al had de auteur het zelf nog niet gezien […] Ze zei niets over dergelijke details, maar ik zag het huis direct voor me met een omloopveranda, gekleurde ruiten aan weerszijden van de voordeur en glas-in-loodramen in de grote kamers.'
Rode draad, voor zover die er al is, zijn de vele beelden van gekleurd glas – gebrandschilderd glas, zoals de schrijver het noemt. Waar hij ook was in zijn leven, er was altijd wel een huis, kerk of ander gebouw dat ergens een gekleurde ruit had. Dat hij hier vele herinneringen aan heeft opgehangen is eigenlijk niet zo vreemd. Dat is het ook niet als hij het heeft over de vele boeken die hij las in zijn leven, die stuk voor een stuk weer beelden naar boven laten komen. De ik-figuur probeert zijn verslag nog enigszins structuur te geven door af en toe een nieuwe herinnering aan te kondigen door terug te verwijzen naar eerdere zinnen in het werk.
Grensgebieden mag gerust een autobiografisch werk genoemd worden. De naamloze mannelijke hoofdpersoon in het verhaal is nog niet zo lang geleden verhuisd naar een kleine plaats ver van de stad, aan de rand van de staat. Murmane verhuisde na de dood van zijn vrouw in 2009 vanuit een buitenwijk van Melbourne naar het ver afgelegen plaatsje Goroke. Met wat goede wil herken je er meer zaken uit Murnanes biografie in: de ik-persoon leest graag non-fictie boeken (fictie heeft hij allang achter zich gelaten), hij is groot liefhebber van paardenrennen en ook de verhandeling over de priester die zijn ambt vaarwel zegt in het boek, het is allemaal terug te vinden in het leven van Murnane.
Mocht je na het lezen nog met grote vragen zitten over Grensgebieden dan bieden de columns van Wim Boevink, die eerder verschenen in Trouw en in het boek als nawoord worden opgevoerd, zeker wat meer duidelijkheid. Maar dan heb je je allang laten meevoeren in Murmanes verbeelding.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Evelien Walravens
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
