Helder in weinig woorden
Helder is de derde roman van Carys Davies. Haar debuut West en haar tweede boek Het missiehuis kregen lovende recensies. Evenals haar vorige boeken werd Helder vertaald door Nicolette Hoekmeijer.
'Wat het boek echt interessant maakt, is wat er tussen de twee mannen op het eiland gebeurt.' – recensent Evelien
Schotland, 1843. Predikant John Ferguson staat op een keerpunt in zijn leven als hij besluit zich af te keren van de Church of Schotland en zich aan te sluiten bij de nieuwe Free Church. De nieuwe kerk zet zich vooral af tegen de invloed van de grootgrondbezitters. Maar om een nieuw gebouw te kunnen betrekken waar hij zijn volgelingen toe kan spreken, is er geld nodig, veel geld.
Om zijn karige eigen spaarpot aan te vullen neemt hij via zijn zwager ironisch genoeg een klus aan om voor grootgrondbezitter Lowrie af te reizen naar een van de verafgelegen Noordelijke eilandjes in de Noordzee. Daar moet hij de enige nog levende bewoner vertellen dat hij het eiland zal moeten verlaten. Eenmaal aangekomen op het eiland krijgt John een ongeluk, maar wordt gered door Ivar, die enige bewoner. Na een wat stroef begin ontwikkelen de twee mannen een bijzondere relatie die drijft op de bijna verdwenen taal die Ivar spreekt en de toewijding van John om deze te willen leren.
Davies is een auteur die met weinig woorden de wereld die ze wil laten zien in haar boeken subtiel kan beschrijven. Tegen de achtergrond van historische gebeurtenissen slaagt zij erin haar personages volwaardig neer te zetten, hoe weinig woorden ze daar ook voor nodig heeft. In Helder hebben woorden en taal echter wel een bijzondere rol. Ivar spreekt een taal die zo goed als uitgestorven is en kent alleen maar een paar basale Engelse woorden die hij nodig heeft om te communiceren met de rentmeester als deze zich een keer in de zoveel jaar laat zien om de huur op te halen. Maar nu verschijnt daar ineens een man die zowaar geïnteresseerd is in zijn woorden en, zoals later blijkt, ook in hem. John schrijft alle woorden die hij van Ivar leert op met de Engelse vertaling erbij. Maar hij merkt al snel dat het Engels totaal niet toereikend is om Ivars woorden te omschrijven.
'Dito voor de wolken en de wind – een wolk kon een ga of een glob zijn, een homek of een benker, een elin of een glodrek. De wind kon een binder of een gas zijn, een asel of een geul en een trits andere dingen die hij zich niet kon herinneren.'
Ter verduidelijking is er een lijst woorden uit Ivars taal opgenomen achter in het boek met nog wat uitleg van de auteur in haar nawoord. In datzelfde nawoord wordt de waargebeurde historische achtergrond van het verhaal ook nader toegelicht. Maar wat het boek echt interessant maakt, is wat er tussen de twee mannen op het eiland gebeurt. Eerst aarzelend, maar later steeds vlotter, komen de twee tot elkaar. Met weinig woorden, maar met veel bijna filmische beschrijvingen van Davies. De lezer moet het vaak tussen de regels uit halen om te snappen wat er precies aan de hand is. Het verhaal houdt wel vaart doordat de hoofdstukken kort zijn en er ook geschakeld wordt naar het perspectief van Johns vrouw Mary die het niet meer uithoudt van ongerustheid en haar man achterna reist. Het verhaal komt daar in een hogere versnelling en eindigt vervolgens ietwat ongeloofwaardig en onbevredigend.
Davies is het nog niet verleerd om in een klein verhaal een heleboel gebeurtenissen tegen een historisch decor de revue te laten passeren en ook nog thema's als toewijding, geaardheid en eenzaamheid aan te stippen. De hoofdrol voor de taal die Ivar spreekt is een bindende factor die het verhaal bij elkaar houdt. Dat de auteur het verhaal op het einde bijna afraffelt, is haar hiermee vergeven.
Wil jij ook meer en leuker lezen? Lees dan dit boek voor de Hebban Reading Challenge van 2024!
Vink er bijvoorbeeld de volgende checklistcategorieën mee af: 'Lees een ver boek' en 'Lees een jong boek'. Meedoen kan via Hebban.nl/challenge
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Evelien Walravens
Gesponsord
Aan het lot kun je niet ontsnappen ... of wel?
Intermezzo is een prachtige roman over broers en geliefden, van dé literaire stem uit Ierland.
Door de late middeleeuwen letterlijk aan te raken blaast Van Loo ons verre verleden meer dan ooit nieuw leven in.
Een ode aan de Hollandse keuken en de smaak van thuis.
Meer dan 200 recepten voor de kerstdagen.
Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Het leukste cadeau voor iedereen: lol verzekerd!
Toine Heijmans neemt zijn lezers mee naar de uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis.
Een roman over iemand die floreert als onderzoeker, maar zich het comfortabelst voelt als ze zelf in de schaduw blijft
In Lijtje deelt Harmen van Straaten ontroerende, grappige en herkenbare verhalen over zijn dementerende moeder.
De schitterende beelden en poëtische teksten vertellen het verhaal van een bijzondere vriendschap, tussen het meisje en de drie dieren.
Een magisch coming-of-age-verhaal over een jongen die zijn eerste weekend zonder zijn ouders doorbrengt. . . en een leeuw die op hem komt passen.
Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Deze nieuwe fase kan er een zijn van vreugde, vervulling en verdieping.
De Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
De auteur van Het meisje in de trein is terug! Ligt de waarheid op het eiland begraven?
Kenia, 1926. De jonge Ivy staat voor grote uitdagingen. Ondertussen is Ranjana, een jonge Indiase vrouw, op de vlucht.
Een nieuwe, inclusieve geschiedenis van het vroegst bewoonde continent van de wereld.
Een prachtig overzicht van de liefdespoëzie, van de vroege middeleeuwen tot nu
Hoe kunnen we ons een weg banen door dit alles?
Drie jaar geleden overleed haar beste vriendin, en sindsdien staat Erins leven stil.
Kenia, 1910. Als de jonge Ivory meereist met haar vader op safari, wordt ze onmiddellijk verliefd op het land en de natuur
