Alternatieve vertelling van Ragnarok

De heks Angrboda is al drie maal verbrand door Odin en de andere Noordse goden (Asen) vanwege haar voorspellende gaven en kennis van magie. Na de derde keer vlucht ze naar het IJzerwoud in de hoop dat Odin haar daar nooit zal vinden maar haar doorboorde hart blijft achter in de smeulende brandstapel. Het wordt gevonden door Loki, de god van leugens en bedrog, en hij brengt het hart terug naar de eigenares. Na een periode van wantrouwen groeit er een vriendschap en zelfs een hartstochtelijke liefdesrelatie tussen de heks en de god. Angrboda krijgt drie kinderen van hem: Hel, een meisje dat eigenlijk niet geboren mocht worden maar toch ter wereld komt, Fenrir, een zoon die het lichaam van een wolf heeft, en nog een zoon, Jörmungandr, die in de gedaante van een slang geboren wordt. Angrboda heeft vreselijke visioenen over het einde van de goden en de Negen werelden (Ragnarok) waarin haar kinderen en Loki een grote rol spelen. Samen met haar vriendin Skadi gaat ze de strijd aan en komt ze er achter wie ze daadwerkelijk is.

Genevieve Gornichec studeerde geschiedenis aan de Universiteit van Ohio, Verenigde Staten. Ze bestudeerde Noordse Mythen en IJslandse Sagen die het uitgangspunt zijn voor haar debuutroman Het hart van de heks. Het hervertellen van mythen en sagen is de laatste jaren erg in trek. Vooral het gebruik daarbij van een vrouwelijk, feministisch perspectief, wat Gornichec ook doet, is populair en zij werd hierin al voorgegaan door auteurs als Madeline Miller (Lied voor Achilles, Circe) en Pat Barker (De stilte van de vrouwen, De vrouwen van Troje) In deze debuutroman, vertaald door Dennis Keesmaat, geeft de auteur een onbekende en onbeduidende vrouw een grote rol. In de belangrijkste bronnen van de Noordse mythologie, de poëtische Edda en de proza Edda, wordt Angrboda slechts eenmaal genoemd als moeder van de wonderlijke kinderen van Loki. Maar in Gornichecs alternatieve vertelling heeft zij een zeer duidelijke en luide stem gekregen. Gornichec weet haar neer te zetten als een sterke vrouw van vlees en bloed die duidelijke angsten maar ook hartstochten heeft. Loki heeft een helder beeld van haar en zo komt ze ook op de lezer over:

‘Je kunt me op zijn minst een fatsoenlijke slaapplek geven, Angrboda IJzerheks.’
Angrboda glimlachte even, want de naam had wel iets. ‘Dus ik neem aan dat je me vernoemt naar mijn huis?’
‘Nee, ik vernoem je naar je onwrikbare karakter.’

Toch kleeft er wel een nadeel aan het gebruiken van een onbeduidend personage uit een belangrijke historische en mythische tekst. Angrboda heeft nauwelijks een eigen geschiedenis waardoor haar achtergrond wel erg karig is. Gornichec denkt dit te hebben opgelost door de heks naar haar eigen afkomst en identiteit te laten zoeken. Dit levert helaas nogal langdradige gedeelten op en de lezer heeft ver voor het einde al geraden wie de IJzerheks daadwerkelijk is. Ook de indeling van het boek levert een bijdrage aan de langdradigheid. Twee lange delen en een korte zonder verdere indeling in hoofdstukken maakt de tekst soms wat taai. Gelukkig heeft de auteur er wel aan gedacht om wat humor in het boek te stoppen. Vooral de dialogen tussen Angrboda en Loki zijn soms grappig te noemen.

‘Ik probeerde ontbijt te maken,’ jammerde hij toen hij zag dat ze keek. […]
‘Waarmee?’ vroeg ze en ze kwam uit bed.
‘Eh,’ zei hij. ‘Gedroogd dierenvlees en een paar eieren, denk ik. Dat is alles wat je op voorraad hebt. En ik heb hónger. Je bent een slechte gastvrouw.'

[…] ‘Hoe gaat het met je wonden?’
‘Nou, ik praat toch?’

Het hart van de heks is een interessant debuut te noemen, echter vraagt het wel wat kennis van de Noordse mythologie. De auteur geeft al een aanzetje hiervoor achter in haar boek waarmee het in ieder geval te volgen is. Overige informatie moet de lezer echter toch zelf opzoeken.