Zoekplaatje in het Hoge Noorden
In 1859 wordt de 35-jarige Finse Brita Caisa Seipajærvi door de kerk in haar dorp weggestuurd omdat ze een verhouding had met een getrouwde man. Samen met haar twee zoons, allebei van een andere vader, vertrekt ze richting het huidige Noorse Bugøynes waar haar broer al woont met zijn gezin. Ze hoopt er een goede man te vinden die zijn geld verdient in de visserij en haar zoons tot vader kan worden. Tijdens haar reis helpt ze een aantal mensen met haar aangeboren kennis van heelkunde en kruiden en zo ontmoet ze de getrouwde boer Mikko. Alsof er geen ontkomen aan is stort Brita zich wederom in een verboden liefdesrelatie.
'Omdat het verhaal vanuit het ik-perspectief van Brita verteld wordt, kan de lezer haar belevenissen en gevoelens uit de eerste hand meemaken.' – recensent Evelien
De Noorse auteur Ingeborg Arvola (1974) schreef eerder al een aantal andere romans, maar met Het mes in het vuur brak ze zowel in Noorwegen als internationaal door. Het won de prestigieuze Brageprisen en werd ook genomineerd voor diverse andere prijzen. Het leven van het hoofdpersonage uit dit boek, Brita, is geïnspireerd op dat van haar eigen betovergrootmoeder. De Nederlandse vertaling is van Rymke Zijlstra.
Arvola heeft haar boek opgedeeld in vier hoofdstukken die ieder een jaar beslaan, te beginnen met 1859 en eindigend met 1862. De afzonderlijke delen worden geïntroduceerd door een stukje non-fictie waarin er een en ander verteld wordt over de geschiedenis van het land, de mensen en de omstandigheden in dat betreffende jaar. In de fictie-gedeelten die daarop volgen wordt dit geïllustreerd door de belevenissen van de personages. Dit maakt dat je veel oppikt over hoe het eraan toeging in het hoge Noorden in die jaren. Zo wordt bijvoorbeeld pijnlijk duidelijk wat de nieuwe grenzen tussen Finland, Noorwegen en Rusland betekenden voor de rondtrekkende Samen bevolking. Ineens zagen zij zich belemmerd door wetten en regels en konden zij niet meer ongelimiteerd achter hun kuddes rendieren aan reizen. En de aanstelling van de lensmannen die de wetten moesten handhaven gaven de plaatselijke bevolking de nodige hoofdbrekens met hun onrealistische boetes en straffen.
Omdat het verhaal vanuit het ik-perspectief van Brita verteld wordt, kan de lezer haar belevenissen en gevoelens uit de eerste hand meemaken. Vooral haar beschrijvingen van het land en de natuur waar ze doorheen reist zijn soms adembenemend:
'Het koninkrijk der hemelen is niet langer een plek vlak boven de boomgrens, zoals het was in de bosrijke gebieden in het oude land. Het heeft zich verplaatst en uitgestrekt als iets eindeloos, dit nieuwe hemelrijk is niet te bevatten in al zijn eindeloosheid, het volstaat niet langer om je hand op te tillen en je vingers uit te steken om verbondenheid te voelen, want niemand heeft zulke lange armen dat ze verbondenheid vinden in zoveel hemel als hier te zien is.'
Maar ook de scènes waarin Brita intiem is met Mikko zijn vol van dergelijke beschrijvingen en dat neigt dan toch weer naar een beetje veel van het goede. Wat ook erg veel is in dit boek, is het grote aantal personages. Ze zijn zonder meer een mooie en nuttige toevoeging aan het geheel, maar dat ze steeds weer op andere manieren benoemd worden, helpt niet om ze allemaal uit elkaar te houden. Wie bekend is met de klassiekers uit de Russische literatuur zal dit fenomeen al wel kennen, eenzelfde personage kan veel verschillende namen hebben; van officiële vaders- en familienamen tot koosnaampjes. Het komt in dit boek ook allemaal voorbij met nog een extra dimensie door de verschillen in het Fins en het Noors, wat overigens ook voor plaatsnamen geldt. Dit maakt het verhaal soms tot een behoorlijk zoekplaatje. De uitleg van Arvola in haar nawoord over het gebruik van de namen maken het er niet veel duidelijker op. De neiging van de auteur om al dan niet nieuwe personages nogal plompverloren te introduceren maakt het verhaal tevens soms wat afstandelijk. Hoofdpersonage Brita blijkt echter een sterke vrouw waar een vleugje magie omheen hangt en zij maakt wel een hoop goed met haar persoonlijke ontboezemingen. Daardoor valt er toch nog heel wat te genieten.
Wil jij ook meer en leuker lezen? Lees dan dit boek voor de Hebban Reading Challenge van 2024!
Vink er bijvoorbeeld de volgende checklistcategorieën mee af: 'Lees een ver boek' en 'Lees een winnend boek'. Meedoen kan via Hebban.nl/challenge.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Evelien Walravens
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
