Satirische sonate wordt langzaam werkelijkheid
Sasja Filipenko (Minsk, 1984) is auteur, journalist, voormalig tv-presentator van een satirisch programma en scenarioschrijver. Hij schreef inmiddels vijf romans waarvan De ex-zoon in 2021 in Nederland verscheen. En nu is daar Hetze, vertaald door Jan Lodewijk Eshuis. Filipenko heeft inmiddels zijn geboorteland Wit-Rusland moeten verlaten met zijn gezin vanwege de politieke situatie waarin hij als tegenstander van het regime van Loekasjenko gezien wordt. Ook in Rusland is hij niet meer welkom.
'Filipenko laat zien dat er heel veel verschrikkelijke manieren zijn om een journalist onder druk te zetten.' - recensent Evelien
Anton Kwint is een jonge journalist en net vader geworden. Kwint weet allerlei onthullingen te doen over de rijke zakenman Volodja Slavin. Als oligarch met politieke ambities kan Slavin het natuurlijk niet gebruiken dat men weet van zijn dure villa en jacht aan de Cote d’Azur en zeker niet hoe deze luxe gefinancierd wordt. Om de schijn op te houden gaat het gezin Slavin weer in Moskou wonen en krijgen vrouw en kinderen de opdracht zich in het openbaar te vertonen maar te zwijgen over hun buitenlandse optrekje en Volodjas ‘zaken’. Volodja bezorgt zijn zoon een basisplaats in een voetbalteam en zijn dochter krijgt papa’s creditkaart. Waar Volodja echter geen rekening mee heeft gehouden is dat zijn zoon Sasja gepest wordt in het team en hij erge heimwee heeft naar Frankrijk en zijn grote liefde die daar achterbleef. Kwint weet hier handig gebruik van te maken en ontfutselt Sasja allerlei geheimen over zijn vader. Zodra de eerste artikelen in de media verschijnen wordt Slavin furieus en hij zweert de auteur van deze ‘kwaadsprekerij’ kapot de maken. Zo begint de hetze tegen Kwint. Die heeft echter eerst geen idee wat hem allemaal nog te wachten staat. In eerste instantie weet hij zelfs niet wie hem kwaad wil doen, het kan iedereen zijn. Het begint met speldenprikjes maar het eindigt in een grote gruwelijke chaos waarin Kwint zich bijna helemaal alleen voelt komen te staan en hij de waanzin nabij is.
Filipenko schreef dit boek in de tijd dat hij zelf ook nog journalist was in Rusland. Hij laat zien dat er heel veel verschrikkelijke manieren zijn om een journalist onder druk te zetten. Het begint heel voorzichtig en bijna ongemerkt maar het kan uitlopen op vreselijke situaties zoals ook in dit boek het geval is. Toch denkt Kwint dat hij de situatie onder controle heeft en dat maakt het zo pijnlijk.
‘Zie je dan niet Arina, dat dat gespuis, die onmensen, duivels, wormen, alleen maar willen dat ik me overgeef? Maar dat zal ik niet doen! Ik geef me niet over, Arien! Ik heb al genoeg verloren en wil niet langer wijken! Punt uit! Stop! Het is genoeg! Ik wil geen compromissen meer met hen sluiten! Als zij me niet pakken, doet iemand anders het wel.’
Wat erg opmerkelijk is in dit boek is dat de auteur het de vorm van een sonate heeft gegeven. In een video op de website van de Nederlandse uitgever legt hij uit dat de stiltes, verzwijgingen en rusten belangrijk zijn in de muziek. Zo ook in deze roman waarin hij op die momenten van rust en stilte de lezer deelgenoot wil maken van wat hij als auteur eigenlijk precies te vertellen heeft. De lezer moet iets meer moeite doen om de wat verwarrende verteller - een van de jongens die Slavin in dienst nam om Kwint het leven zuur te maken – die het verhaal aan zijn broer vertelt vlak voordat deze een belangrijk celloconcert moet geven, een plek te geven.
Maar de auteur lost dit echter wel goed op; Filipenko voert fragmenten van een dystopisch verhaal op over een tv-zender waarin de kijkers mee mogen bepalen wat de straf van de beklaagde moet gaan worden. Heel lang blijft het onduidelijk wat deze fragmenten precies tot doel hebben maar bijna aan het einde van het boek komt er een uitleg en wordt de rol van de verteller ook duidelijk. Dit is zeer satirisch bedoeld maar inmiddels heeft deze dystopie zich al wel vermengd met de werkelijkheid in Rusland. En dat maakt dat de je dit boek niet zonder de nodige angst zult lezen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Evelien Walravens
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
