Een opsomming van Wikipediafeiten

Kalle is het tweede deel uit de vierdelige serie 'De memoires van Abel Sikkink'. Auteur Bert Wagendorp (1956), die we kennen van zijn columns in De Volkskrant en romans als Ventoux, Masser Brock en Ferrara, heeft zoveel materiaal verzameld voor zijn historische romanreeks dat besloten is er geen drie maar vier delen aan te wijden. In 2022 verscheen het eerste deel Phoenix waarin de jonge Achterhoeker Abel Sikkink zijn hele familie verliest bij een scheepsramp op weg naar hun nieuwe thuisland Amerika. Abel ontwikkelt zich tot een veelbelovend journalist en hoopt ooit te ontdekken wat er precies met zijn ouders, twee zusjes en broertje is gebeurd. Samen met zijn beste vriend Kalle, die fotograaf is, trekt hij het nieuwe land door op zoek naar nieuws.

Kalle gaat verder waar Phoenix eindigde: het begin van de Burgeroorlog in 1861. Abel en Kalle wonen beiden inmiddels in New York waar Abel verslaggever is bij de New York Herald en Kalle een gevierd fotograaf voor de galerie van Mathew Brady. Abel wordt richting de slagvelden gestuurd door de krant en Kalle gaat met hem mee om de gruwelijkheden van de oorlog op de gevoelige plaat vast te leggen. Met de fotowagen reizen ze vele kilometers en ontkomen zelf ook niet aan de verschrikkingen van de gevechten. Ondertussen krijgt Abel iets meer informatie rondom de Phoenix en dan met name wat er met zijn kleine broertje Anthonie zou zijn gebeurd. Hij probeert die sporen te volgen naar het toen nog vrij onbekende Westen.

Dit tweede deel staat wederom bol van de historische feiten, geïllustreerd met de nodige foto’s en tekeningen. De lezer reist met Abel en Kalle mee naar de belangrijke momenten uit de Burgeroorlog zoals Het Beleg van Ford Donelson, De Slag bij Shilow en natuurlijk de bepalende De Slag bij Gettysburg. Ook komen er weer vele bekende namen voorbij, te denken aan die van detective/spion Allard Pinkerton, journalist Whitelaw Read, dichter Walt Whitman en actrice Laura Keene. Aan het front blijkt Abel het goed te kunnen vinden met generaal Ulysses S. Grant en is zijn naam bekend bij president Abraham Lincoln. Allemaal reuze interessant maar toch doet de vermenging van de fictieve personages als Abel en Kalle, maar ook Abels geliefde Sandra, met de historische figuren in dit tweede deel veel gekunstelder en soms zelfs ronduit ongeloofwaardiger aan dan in Phoenix. Waar deel een nog een natuurlijke mix was van feiten en fictie, doet deel twee toch meer denken aan een opsomming van Wikipediafeiten en dat is jammer. Er zijn dan ook heel wat gebeurtenissen te verwerken en Wagendorp lijkt wat moeite te hebben om alles een plekje te geven.

Maar de auteur weet naast al deze feiten toch de fictie wel interessant te houden. Abel leert een jonge Chinese vrouw kennen, Sandra Wang, op wie hij op slag verliefd wordt. Samen beleven ze lief maar ook leed. En ook Kalle ontkomt niet aan het nodige verdriet, dit deel draagt niet voor niets zijn naam. Dat de fictieve personages ook maar mensen zijn weet Wagendorp goed over te brengen in de onmogelijkheid van Kalle om te praten over wat hem in de oorlog is overkomen en de walging die Abel tegen het einde van het boek ervaart.

‘Er was iets geknapt, de walging en afkeer die zich hadden opgebouwd en waarvoor ik me veilig had gewaand achter een muur van cynisme en zelfbedrog, hadden me nu toch te pakken gekregen.’

Deel twee geeft genoeg reden om uit te kijken naar het derde deel waarin we misschien nog iets meer te weten komen over de ‘stille’ Burgeroorlog; naast de hierboven beschreven strijd met als inzet de bevrijding van de slaven in het zuiden, woedde er een nog belangrijker conflict van de nieuwe overheersers tegen de oorspronkelijke bewoners van Amerika, de stammen die door de auteur voor het gemak maar aangeduid worden met hun algemene term ‘indianen’. Deze strijd is zo mogelijk nog gruwelijker dan die tussen Noord en Zuid.