Eens een boef, altijd een boef

Raymond Carney is eigenaar van een meubelzaak in hartje Harlem, New York. Het is begin jaren zeventig van de twintigste eeuw en het gaat Ray aardig voor de wind. Zijn meubelverkoop levert hem inmiddels genoeg op om zijn duistere zaakjes op te kunnen geven. Als zoon van een bekende crimineel, Big Mike, kent hij de wegen in het criminele circuit, maar hij weet zich er nu toch min of meer aan te onttrekken.

Met zijn vrouw, zoon en dochter lijkt hij een gezapig leven te kunnen gaan leiden in de betere buurt van Harlem. Tot zijn dochter kaartjes wil voor een uitverkocht concert van The Jackson Five en Ray zijn oude contacten weer in moet schakelen. Tegen het decor van ontelbare uitslaande branden die de wijk in die jaren teisterden zorgt een klein vonkje uiteindelijk voor een groot uitslaand inferno in Ray’s leven, letterlijk en figuurlijk.

Misdaadmanifest is het tweede deel met Carney in de hoofdrol en werd wederom vertaald door Harm Damsma. Het eerste deel Harlem Shuffle (2021) liet de lezer al kennismaken met de onopvallende, zwarte middenstander, die zich in het kolkende en bruisende Harlem van de jaren vijftig en zestig een weg weet te banen in zijn dubbelleven. Overdag verkoopt hij meubels, ’s nachts verdient hij wat bij met helersklussen en andere licht-criminele activiteiten.

Colson Whitehead (1969) is bekend om zijn afro-amerikaanse thema’s. Voor zowel zijn roman De ondergrondse spoorweg (2016) als De jongens van Nickel (2019) won hij de Pulitzer Price for Fiction. Met de boeken rondom Ray Carney – het moet uiteindelijk een trilogie worden – waagt Whitehead zich nu ook op het pad van de misdaadromans. En dat doet hij goed.

Het tweede deel van deze trilogie is te lezen zonder de voorkennis van het eerste deel. Hoewel Harlem Shuffle zeker aan te raden is – al was het maar om de geweldige beschrijvingen van het leven in Harlem – loodst de auteur zijn lezer wederom veilig door dit beruchte deel van New York City. Nou ja, veilig … De lezer blijft buiten schot, maar dat geldt uiteraard niet voor de kleurrijke personages die Whitehead wederom weet op te voeren.

Net als bij het eerste boek is Misdaadmanifest verdeeld in drie delen, waarin steeds een ander personage en een ander crimineel feit de hoofdrol spelen. Er zijn onderlinge verbanden tussen de drie delen en die worden naar gelang het verhaal vordert steeds duidelijker. Grote steun en toeverlaat voor Raymond is een oude vriend van zijn vader, Pepper. En hoewel deze crimineel het ook al wat rustiger aan doet, is hij het die Ray ook nu weer uit de nesten moet halen.

Whitehead is een kei in het verwerken van afro-amerikaanse en historische thema’s in zijn boeken. Ook dit boek voert de lezer weer mee door het altijd zeer levendige Harlem, het stadsdeel ten noorden van Central Park. Zwarte criminelen voeren strijd om de straten, witte corrupte politiemannen achtervolgen hen. Door het politieke toneel zijn groeperingen als The Black Panthers en The Black Liberation Army in opkomst, hun tentakels reiken echter veel verder dan hun politieke ambities. Zwarte politici doen een gooi naar belangrijke functies en ondertussen brand de stad omdat malafide huiseigenaren en projectontwikkelaars het verzekeringsgeld willen opstrijken. De auteur smijt met heel veel namen en gebeurtenissen, maar geeft ook steeds een hint naar het verdere verloop.

‘Carney had geen idee wat de inspecteur tegenwoordig allemaal uitspookte en met wat voor duistere praktijken hij zich bezighield, maar zelfs als Munson nog maar over half zoveel invloed als vroeger beschikte, zaten die kaartjes voor The Jackson 5 gebeiteld.
Alleen wist hij niet tegen welke prijs.’

Laat je meevoeren door dit altijd boeiende deel van New York, laat al die namen en gebeurtenissen gewoon langs je heen stromen. En heb vrede met het feit dat eens een boef, altijd een boef is. Met een fijn Motown-deuntje op de achtergrond zorgt Whitehead dat je weer heelhuids aan het einde van dit boek belandt.