Tijdloos tijdreizen met belangrijke thema’s
Octavia E. Butler (1947-2006) was een belangrijke auteur binnen de sciencefictionliteratuur en een van de weinigen van Afro-Amerikaanse afkomst binnen dit genre. De roman Verbonden uit 1979 betekende haar grote doorbraak. Omdat het nu wordt verfilmd, wordt het eindelijk ook tijd voor een Nederlandse vertaling door Ine Willems. Butler won verschillende prijzen voor haar werk, waaronder een Hugo Award, een Nebula Award en de belangrijke MacArthur Genius Grant en PEN West Lifetime Achievement Award.
'Het tijdreizen stelt de auteur in staat om de lezer anno nu met de neus op de feiten in zowel heden als verleden te drukken.' – Recensent Evelien
Op onverklaarbare wijze belandt Dana, die net haar 26e verjaardag heeft gevierd, vanuit Californië in 1976 op een plantage in Maryland in 1815. Dana is Zwart en wordt daarom als een slaaf beschouwd. Ze blijkt een band te hebben met Rufus, de Witte zoon van de plantagehouder en het lijkt erop dat ze hem moet redden. En dit gebeurt niet één keer, maar meerdere keren, als Rufus zich weer in de nesten heeft gewerkt. Ze begrijpen beiden niet hoe Rufus Dana kan oproepen vanuit het verleden en ook weten ze de reden hiervoor niet. Dana heeft echter al wel snel door dat ze Rufus wel móet redden omdat anders haar eigen bestaan ook niet meer vanzelfsprekend zal zijn.
Verbonden heeft een aantrekkelijke, vlot leesbare en eenvoudige schrijfstijl. Dit is te danken aan de gewoonte van Butler om haar verhalen obsessief te blijven herschrijven tot ze helemaal tevreden was. De voortreffelijke vertaling van Willems heeft hier zeker ook toe bijgedragen. Hierover schrijft zij zelf nog een toelichting aan het einde van het boek. Maar sla ook vooral het voorwoord van Fiep van Bodegom (schrijver voor De Groene Amsterdammer en redacteur bij literair tijdschrift De Gids) niet over. Hierin krijg je meer inzicht over wie Butler was en hoe zij in haar auteurschap stond.
De auteur gebruikt het instrument tijdreizen heel subtiel. Het gebeurt een aantal keren gedurende het boek, maar gaat bijna ongemerkt en daardoor is het geloofwaardig. Waarschijnlijk is dit ook een reden geweest voor de uitgever om het boek onder de noemer 'literatuur' op de markt te brengen en niet als een sciencefictionboek. Ergens is dat wel jammer, want Butler was toch echt een sciencefictionauteur, iets waar ze als kind al van droomde. Door het gebruik van deze tijdreis-kunstgreep kunnen de belangrijke thema’s als racisme, slavernij, genderongelijkheid en onderdrukking probleemloos vanuit het verleden naar het heden doorgetrokken worden.
In het heden van het boek, 1976, is er gelukkig al veel veranderd. Dana heeft een relatie met een witte man en hoewel de zus van haar partner Kevin die relatie nog niet kan goedkeuren, lijken ze een redelijk onbekommerd leven te leiden. Als Dana Kevin per ongeluk meeneemt naar het verleden zie je hoe gemakkelijk hij zich daar kan vestigen als Witte Man – iets wat hij zelf ook niet goedkeurt – maar dit gebeurt gewoon door de omgeving en de tijdgeest. Hiertegenover krijgt Dana wel steeds meer vat op Rufus, ze weet hem ondanks alles wat milder te stemmen als het de slaven op de plantage aangaat. En daarnaast begint Dana te begrijpen hoe het was om in slavernij te leven en waarom veel slaven dit gewoon voor lief namen.
'Ik zeg niet dat je uitschot bent. Ik vroeg hoe je het zou vinden als ze je zo noemden. Je vindt het duidelijk niet leuk. Ik vind het niet leuk als iemand me nigger of neger noemt.'
Hij staarde me met een diepe frons zwijgend aan alsof ik een vreemde taal sprak. Misschien sprak ik die ook wel.
'Waar wij vandaan komen is het onbeschoft en ronduit lelijk van witte mensen om zwarte mensen nigger of neger te noemen. En waar wij vandaan komen kunnen witte en zwarte mensen gewoon met elkaar trouwen.'
Het tijdreizen stelt de auteur in staat om de lezer anno nu met de neus op de feiten in zowel heden als verleden te drukken en die zullen zeker niet onberoerd raken. Butler heeft met Verbonden een belangrijke, tijdloze roman afgeleverd die hopelijk steeds meer gaat bijdragen aan wederzijdse acceptatie en begrip.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Evelien Walravens
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
