De aard van het beestje

De aarde warmt op, door de klimaatverandering zijn bijna alle wilde dieren uitgestorven. De 35-jarige Franny Stone heeft er alles voor over om de laatste zwerm Noordse sternen, trekvogels die onvoorstelbare afstanden over de wereld afleggen, te gaan volgen in wat wel eens hun laatste migratievlucht zou kunnen zijn. Franny, die al sinds haar moeilijke jeugd in de ban is van vogels, is een vrouw met duistere geheimen, ze lijdt aan nachtmerries en slaapwandelen. Ze is geen gemakkelijke vrouw. Toch weet ze de wetenschapper en ornitholoog Niall Lynch voor zich te winnen en ze trouwen al heel snel na hun eerste ontmoeting. Niall maakt Franny bijna bezeten van de stormvogels en ze is bereid om tot het einde van de wereld te reizen om hun laatste vlucht mee te kunnen maken. Ze weet kapitein Ennis Malone en zijn crew van het visserschip de Saghani zo gek te krijgen haar mee te nemen aan boord om de vogels te kunnen volgen. Het wordt een barre tocht op leven en dood. Langzaamaan worden Franny’s geheimen geopenbaard en ga je begrijpen wat haar drijfveren voor deze reis zijn.

Charlotte McConaghy is een Australische auteur met Sydney als basis. Ze voltooide haar master in Screenwriting aan de Australian Film Television and Radio School en ze publiceerde meerdere sciencefiction- en fantasyverhalen in Australië. Vlucht is haar literaire debuut. Het is in twintig talen vertaald en de filmrechten zijn al verkocht. De Nederlandse vertaling is van de hand van Erik de Vries.

McConaghy weet de lezer meteen voor zich te winnen met mooie zinnen. Vooral de beschrijving van de relatie tussen mens en natuur is op meerdere plaatsen in het boek erg goed verwoord waardoor je van zowel de mens in kwestie als de met hem verbonden natuur een goede indruk krijgt.

'…voel ik hoe diep ze hier geworteld is. Ik voel het ook aan de grond, als ik uit de auto stap en over de rotsen loop. Het zit in de lucht en de bulderende zee en het fluiten van de wind, in de manier waarop ze over haar land loopt, de vuurtoren binnengaat; ze heeft deze plek in bezit, en deze plek bezit haar; het is tastbaar en boven elke twijfel verheven. Hoe zou het zijn om je uit vrije wil zo sterk aan een plek te hechten?'

Franny Stone is een nogal rusteloos personage. Haar man Niall is een van de weinigen die een beetje inziet hoe de aard van het beestje zich bij zijn vrouw manifesteert en hoe daarmee om te gaan. Bij anderen in het verhaal maar ook bij de lezer wekt Franny in eerste instantie onbegrip en zelfs een beetje wrevel op. De auteur heeft er voor gekozen om ook het boek op een nogal rusteloze manier in te delen. Op zich is het een nobel streven om een karaktereigenschap van het hoofdpersonage mee te nemen in de stijl van het boek. Maar in Vlucht wordt er iets te vaak heen en weer gesprongen van heden naar verschillende momenten in het verleden en weer terug. Het resultaat is een fragmentarisch verhaal. Hierdoor krijgt de lezer pas heel laat het complete plaatje in beeld en ontstaat geen echte band tussen de lezer en de hoofdpersonages. De belangrijke thema’s als liefde, trauma en verlies raken nogal ondergesneeuwd door deze keuze van de auteur. Franny’s onrustige leven staat centraal waardoor ook het verhaal rondom de klimaatverandering niet meer dan een decor is geworden in het boek en niet de ‘ode aan de wildernis’ die het eigenlijk zou moeten zijn.

Tegen het einde van het verhaal herpakt McConaghy zich en geeft alle uitleg die nodig is om Franny toch nog het voordeel van de twijfel te geven. Een hoopvol einde, met zakdoekjes in de aanslag, is verzekerd.