Een belangrijk boek over de impact van kanker
De schrijfster, journaliste en tv-persoonlijkheid, vertelt het verhaal van haar moeder die gedurende vijftien jaar aan kanker lijdt. Lange tijd gaat dit goed maar wanneer er uitzaaiingen worden geconstateerd, is er geen behandeling meer mogelijk en blijkt haar levenstijd beperkt te zijn; er wordt gesproken over acht maanden. Deze fatale uitslag heeft een enorme impact: Chazia Mourali is van slag en het gesprek met de huisarts is onbevredigend. "En zo begonnen we vol angst en goede moed aan het laatste hoofdstuk van mama’s leven. Zo veranderden we elk, zo veranderde alles."
Het boek heeft een pakkende opening: het bericht dat het niet goed gaat met haar moeder en dat ze terminaal is. Zij maakt haar kleindochter nog mee: "Onze drie vrouwelijke levens waren met elkaar vervlochten in een eenheid, waarin avontuur en rust mooi in evenwicht waren." De schrijfster kan menselijke gevoelens en situaties krachtig verwoorden. Zo beschrijft ze de sfeer in de hal van het ziekenhuis als: "Niets klinkt onheilspellender dan het geluid van gesmoorde emoties."
In het boek komt sterk het onbegrip van behandelende artsen naar voren en de groeiende emotionele afstand tot haar moeder. De ziekte legt namelijk steeds meer beslag op haar lichaam en geest waardoor een proces van vervreemding intreedt dat pijn doet. De overgang naar een Joods hospice is weldadig: het menselijk begrip, de behandeling en de sfeer doen goed: ‘We doen niet aan stervensbegeleiding, wij doen aan levensondersteuning’ zo wordt in een gesprek naar voren gebracht. Het einde is mooi, met het ritueel van ziekenzalving.
Het boek is mede geschreven om de maatschappelijke en politieke dimensies van een dergelijke situatie naar voren te brengen in de hoop dat mensen ervan leren en er beter mee omgaan: "de menselijke ervaring in de laatste levensfase is veel ingrijpender dan alleen het hebben van een ziek lichaam." Ze concludeert dan ook dat de pijn mede schuilt in de wijze waarop medici met haar moeder zijn omgegaan.
23 inzichten die de schrijfster heeft verworven, wil zij graag doorgeven waaronder:
- word je bewust van het slechte nieuws omtrent je ziekte
- zoek een medische begeleider een levenseindecoach
- de laatste levensfase is méér dan de behandeling; maak een prioriteitenlijst
- organiseer een ritueel, dat schept verbondenheid
- durf ‘uit te burgeren’ (Dick Swaab)
Voor deze en andere aandachtspunten vraagt zij aandacht, in de hoop dat er andere manieren van omgaan met mensen die ongeneeslijk ziek zijn. Mourali pleit voor een integrale levensondersteuning waarbij de soms overspannen verwachting van de behandeling en te lang doorbehandelen plaatsmaken voor een realistische houding waarin de ziekte wordt aanvaard.
Ziekte is ‘total pain’, een term die de auteur ontleent aan Cecily Saunders, Brits maatschappelijk werkster in de vijftiger jaren van de vorige eeuw. Total pain staat voor: "de constante pijn die de ziekte veroorzaakt en die niet alleen lichamelijk is, maar tegelijk een lijden van de ziel is, een emotionele pijn, een relationele pijn een een existentiële pijn."
Een belangrijk boek over de impact van kanker, de helaas nog onvolkomen wijze waarop – sommige – artsen daar mee omgaan. Tegelijk een leerzaam appèl om hier zo goed mogelijk mee om te gaan.
Reageer op deze recensie
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
