Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Een allesomvattende wervelstorm zonder concessies

07 november 2016

Elf jaar na het verschijnen van de bestseller Extreem luid en ongelofelijk dichtbij is de joods-Amerikaanse schrijver Jonathan Safran Foer (1977) terug met een nieuwe roman. Het wonderkind van de hedendaagse Amerikaanse literatuur, die op 25-jarige leeftijd het droomdebuut Alles is verlicht publiceerde, is opgegroeid en heeft de kinderlijke onschuld van zijn vorige romans ver achter zich gelaten. Zijn nieuwste boek, Hier ben ik, is ontdaan van mystiek, rauw, bot, dystopisch en vooral groots. Net als in zijn voorgangers, staat ook hier een leemte centraal, namelijk het verschil tussen iets zeggen en iets doen. Volgens de rabbijn die een aantal keer optreedt, zit daar volgens de joodse geloofsleer geen verschil in: iets zeggen is ook een daad.

De monumentale roman opent met Julia en Jacob Bloch, het keurige joodse echtpaar en ouders van drie zoons, Sam, Max en Benjy. De rabbijn van de joodse les heeft een brief gevonden met racistische teksten en de dertienjarige Sam is de verdachte. Jacob gelooft heilig in de onschuld van zijn zoon, terwijl Julia het bewijs dat de rabbijn aanlevert overtuigend vindt. Toch zullen ze één front moeten vormen, want dat doen ouders nu eenmaal. Het wordt al pijnlijk snel duidelijk hoe erg dit echtpaar uit elkaar is gegroeid en dat lijkt iedereen ook al in de gaten te hebben,behalve zij zelf. Pas wanneer Julia Jacobs geheime telefoon vol met seksueel getinte sms’jes vindt, gaan ze de confrontatie aan.

De eerste helft beschrijft een familieroman met vier generaties joodse mannen, van de holocaust-overlever Isaac tot zijn achterkleinzoon Sam, voor wie een bar mitswa meer een noodzakelijk kwaad is dan een traditie passend bij zijn religie en die zich liever verliest in de virtuele wereld Other life. Wat is thuis? en wie ben ik? zijn centrale vragen die gesteld worden, maar onbeantwoord blijven. Dit zorgt voor veel herhaling, zoals het veelvuldig oefenen van het gesprek waarin Jacob en Julia de scheiding aankondigen, wat de vaart uit het verhaal haalt. Ook de leus 'geen keus is ook een keus' wordt vaak genoemd en blijkt treffend voor de manier waarop de roman, die bij vlagen zowel hilarisch als ongemakkelijk is, voortkabbelt. Hier moet bij opgemerkt worden dat de vertalers, Gerda Baardman en Tjadine Stheeman, de rake woordgrappen en dubbele betekenissen met ferve hebben vertaald.

Net wanneer de Israëlische familie voor de viering van Sams bar mitswa is overgekomen, die een groot contrast aangeeft tussen het joods-zijn in Amerika en Israël, vindt er een allesverwoestende aardbeving plaats in het Midden-Oosten. Israël is verwoest en de Arabische landen lijken zich te verenigen om de joden te verdrijven. Deze oorlog heeft als gevolg dat de Israëlische premier een beroep doet op alle joden in de diaspora: Kom terug naar huis. Jacobs neef Tamir lijkt deze oproep te beantwoorden op dezelfde manier als Abraham toen God hem verzocht zijn zoon te offeren: Hier ben ik.

Foer zet Jacob overtuigend neer als een man gevangen tussen rationaliteit en de wil om mee te tellen. Jacob heeft door dat hij de enige is in vier generaties joden, die niet weet wat hij wil en wie hij is. Het is zijn zoon Sam, die doet denken aan de vroegvolwassen kinderen die vaker opduiken in Foers romans, die hem nog beter doorheeft en die hem duidelijk maakt dat woorden wél automatisch betekenis hebben.

Hier ben ik is een bombastische, grootste en Foers meest ambitieuze roman tot nu toe. Hoewel het verhaal maar een maand beschrijft, stopt Foer er nog ontelbaar veel flash-forwards in, die soms wel erg veel prijsgeven van de afloop. Het is moeilijk dit boek te plaatsen; het is een kroniek van een cruciaal tijdperk in de joodse geschiedenis, maar tegelijkertijd ook een politiek geladen roman door de verzonnen dystopie. Deze ambivalentie die Foer terecht nergens toelicht maakt Hier ben ik een ijzersterke, schitterende, indringende wervelstorm van emoties, die ervan had geprofiteerd als hij bondiger was geweest.  

Reageer op deze recensie

Meer recensies van

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.