De kunst houdt de nieuwe Harstad overeind
Bijna tien jaar had de Noor Johan Harstad (1979), die in Nederland een cultstatus verwierf met het boek Buzz Aldrin, waar ben je gebleven? nodig om zijn nieuwe roman te schrijven. Het eerste dat opvalt aan Max, Mischa en het Tet-Offensief is zonder twijfel het feit dat het ruim 1200 pagina’s telt. De omvang geeft niet zozeer blijk van een weinig kritische redacteur: De overdaad aan scènes, beschrijvingen en uitweidingen fungeert juist als een van de belangrijkste thema’s in Harstads magnum opus.
“De dag begint.”
Haast misleidend simpel begint Max Hansen, een van oorsprong Noorse toneelregisseur, aan zijn verhaal. Het is namelijk helemaal niet als simpele openingszin bedoeld, maar als een literair trucje om de lezer op het verkeerde been te zetten. Dit blijkt als alinea’s en hoofdstukken op een vergelijkbare manier beginnen. De toon wordt dus gelijk gezet. Max is momenteel op tournee met zijn meesterwerk Better Worlds Through Weyland-Yutani en doet daarmee alle grote steden in de Verenigde Staten aan. Als de regisseur klaar is met de zoveelste uitvoering voor hetzelfde soort mensen (“Het allerliefst zou ik voor vijftig man spelen en hooguit tien dollar voor een kaartje vragen; theater voor hoi polloi”) en terugkeert naar de zoveelste anonieme hotelkamer, gaat het roer om. In een opwelling besluit hij zich terug te trekken en begint aan een eenzaam alternatief voor de traditionele roadtrip. Na elke voorstelling slaapt hij in zijn auto om vervolgens naar een nieuwe stad te rijden. Daar wordt hij overvallen door jeugdherinneringen die de lezer meenemen naar het Noorwegen van zijn jeugd, dat hij in de vroege jaren ’90 moet achterlaten voor een keurige wijk in de staat New York. Hij kan er niet aarden en doet er ook geen moeite voor, totdat hij er bij toeval achter komt dat hij niet de enige is die zijn favoriete film, Apocalypse Now, kan nasynchroniseren. Er bloeit een vriendschap op tussen hem en Mordecai, die Max niet alleen kennis laat maken met de theaterwereld, maar die hem ook een relatie met de betoverende Mischa oplevert.
Het verhaal van Max wordt regelmatig doorbroken door een uitweiding over Mischa, Mordecai of over zijn oom Ove/Owen:
“Ooit heette hij Ove. Nu heet hij Owen. Hij is geen Noor meer. […] Hij is op plekken geweest waar hij niet had moeten zijn.”
Zijn oom emigreerde ooit naar de VS en diende in het leger tijdens de Vietnamoorlog. Dit is een van de momenten waarop de realiteit - de moeilijkheid van je geboorteland achterlaten, een gruwelijke oorlog voeren voor een onbekend doel - botst met de belevingswereld van Max, die zich wanhopig vastklampt aan zijn nieuwe vrienden en aan het beeld dat hij van de oorlog heeft door de film van Francis Ford Coppola. Harstad lijkt zich soms te verliezen in alle uitweidingen en laat Max als een overenthousiaste Willy Wonka alle deuren in de chocoladefabriek openen om zijn kennis over niet-bestaande schilderijen en toneelstukken te etaleren. De auteur vraagt veel van zijn lezers, want niet alleen beschrijft hij het niet-bestaande, maar hij bedenkt ook nieuwe woorden en heeft weinig op met interpunctie of een gebruikelijke zinslengte. Sommige zinnen gaan wel anderhalve pagina door, terwijl er ook passages zijn die op een staccato-achtige manier geschreven zijn. Dit moet een monsterklus zijn geweest voor de vertalers, Edith Koenders en Paula Stevens, die een prachtige, lopende en melodieuze vertaling hebben afgeleverd.
De vorm overstijgt de plot in Max Mischa en het Tet-Offensief. De vele pagina’s zijn niet nodig om de eenzaamheid van Max, en zijn vraag wanneer hij definitief is toegetreden tot een nieuwe maatschappijen daarmee dus zijn verwantschap met zijn geboorteland verliest, te beschrijven. De vele zijweggetjes die Harstad inslaat geven hem vaak een goed excuus om meer van zijn bijzondere stijl te laten zien, dan dat ze bijdragen aan de plot. Dit doet absoluut geen afbreuk aan de kwaliteit van de roman, maar onderstreept juist Harstads status als cultauteur.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
