De reconstructie van een gestrand huwelijk, bijna dertig jaar na publicatie
Als een vliegtuig om onbekende reden neerstort, dan is de zwarte doos die zich aan boord bevindt cruciaal om de oorzaak van het ongeluk te achterhalen. In de roman waarmee de bejubelde Israëlische auteur Amos Oz (1939) doorbrak, wordt die bron van informatie gebruikt als metafoor voor een gestrand huwelijk. Zwarte doos vertelt het verhaal van een Israëlische familie die nog steeds lijdt als gevolg van de vechtscheiding van zeven jaar daarvoor. Illana zoekt voor het eerst sinds de rabbijn het huwelijk heeft ontboden contact met haar ex-echtgenoot Alexander, een gelauwerd professor en auteur die naar de Verenigde Staten is geëmigreerd. Haar tienerzoon Boaz, van wie ze meent dat Alexander de vader is, zorgt voor grote problemen op school en thuis en Illana is ten einde raad. Boaz is van huis weggelopen en weigert te luisteren naar haar of naar haar nieuwe echtgenoot, de strenggelovige en excentrieke Michaël Sommo. Dit vormt het begin van een briefwisseling tussen de ex-echtelieden, die wordt aangevuld door brieven van de advocaat en zakenwaarnemer van Alexander, Michaël en Boaz. Die laatste geeft, door middel van slecht gespelde en haast kinderlijk onschuldige brieven, inzicht in de ernst van de situatie die is veroorzaakt door het vijandige contact tussen Illana en Alexander. Vanuit Amerika besluit Alexander de familie Sommo financieel te steunen, maar hij en Michaël hebben verschillende opvattingen over waar dat geld voor is bestemd. Dit creëert een kettingreactie die alle betrokkenen flink onder druk zet.
De roman, die door Hilde Pach is vertaald, bestaat volledig uit brieven en dit geeft goed weer hoe verschillend het verslag kan zijn dat meerdere personen uitbrengen van hetzelfde voorval. Zo wordt pijnlijk duidelijk hoe het huwelijk tussen Alexander en Illana is gestrand en worden de motieven van Boaz duidelijk om een vredelievende commune (“vrijheit blijheit” in zijn woorden) te stichten in het ouderlijk huis van Alexander. Oz heeft voor ieder personage een kenmerkende stijl gevonden, die meegroeit met wat de personages over elkaar te weten komen door hun briefwisselingen. Net als in de andere werken van Oz blijven de politieke omstandigheden in Israël niet onbenoemd en in deze roman laten Michaël en Alexander twee verschillende opvattingen over die staat zien, die op dat moment nog geen veertig jaar bestaat. Oz weet het zo in de communicatie tussen Alexander en Michaël te verwerken, dat het commentaar niet geforceerd aanvoelt. Integendeel, het verklaart de grote verschillen tussen de twee mannen, die op het oog alleen gemeen hebben dat ze op een bepaald moment van dezelfde vrouw hebben gehouden. Via hun brieven krijgen ze nieuwe inzichten in hoe hun houding tegenover hun land bepalend is geweest in hun huwelijk. De lezer leert ondertussen door hun contact hoe zij beiden bij Illana zijn gekomen en krijgen sneller dan zijzelf een beeld van haar destructieve kracht.
De briefconstructie vertelt de gebeurtenissen nadat ze hebben plaatsgevonden, waardoor de lezer volledig moet vertrouwen op de vertelkunsten van de personages. Deze blijken elkaar veelvuldig voor te liegen en te manipuleren, wat ervoor zorgt dat Zwarte doos een intrigerende familiegeschiedenis is.
Amos Oz geldt als een van de meest prominente Joodse naoorlogse auteurs en wordt al jaren genoemd als kanshebber op de Nobelprijs voor Literatuur. Zijn roman Judas was een ware bestseller in 2016 en het is daarom niet opmerkelijk dat zijn eerdere oeuvre opnieuw wordt uitgebracht. Deze heruitgave van de in 1988 verschenen roman benadrukt alleen maar de indrukwekkende staat van dienst van Oz als auteur en laat zien dat zijn werk na bijna dertig jaar nog niet heeft ingeleverd op relevantie en belang.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
