Mooi portret door mix van feiten en fictie
Een rivier is een veranderlijk en ongrijpbaar iets, maar herbergt toch een oneindig aantal verhalen. Mathijs Deen(1962) neemt de lezer in De grenzeloze rivier mee naar de Rijn, één van de langste rivieren van Europa, en vertelt de geschiedenis van deze machtige waterloop aan de hand van een aantal boeiende vertelsels.
Een magische mix tussen feiten en fictie is het geworden. Eentje die je als lezer bijna beduusd achterlaat door de naadloosheid waarmee Deen waarheid en verzinsel combineert. De auteur laat in De grenzeloze rivier zijn kracht als verteller optimaal aan de oppervlakte komen. Hij schakelt experts in om zich goed te laten voorlichten en op basis van hun informatie laat hij zijn eigen verbeelding de gaten opvullen en creëert hij veelkleurige beelden voor de lezer. Want dat is wat hij doet, zijn levendige stijl laat de historie, van oudheid tot hedendaags, tot leven komen en zorgt ervoor dat je de activiteiten die zich op de oevers hebben afgespeeld bijna kan zien en aanraken.
Het is niet voor het eerst dat Deen een boek op deze manier aanpakt want ook bijvoorbeeld De wadden is geschreven in dezelfde mengeling van feit en fictie. Deen is naast auteur voorlezer van luisterboeken en radiomaker voor de VPRO. Ook in zijn schrijfsels blijft hij zichzelf ontwikkelen, want in het voorjaar van 2022 verschijnt zijn allereerste thriller.
De grenzeloze rivier is geen boek voor iedere lezer. Er zit erg veel geschiedenis in verwerkt, vaak gekoppeld aan natuurelementen en geografie, maar zeker niet altijd. De hoeveelheid informatie maakt het lezen niet altijd makkelijk. De diepgang is met momenten enorm en dan zouden de onderdelen voor een hoger leesplezier gebaat zijn bij meer vaart. Het boek heeft een semi-chronologische opbouw, waarbij het ontstaan van de continenten zoals we ze nu kennen het startpunt is, maar er is tussendoor steeds ruimte voor iets ‘hedendaags’.
'De Romeinen deden ongehoorde en indrukwekkende dingen, maar zelfs de meest heldhaftig bewapende troepen zien er op een vastgelopen schip midden in een kanaal een beetje zielig en kwetsbaar uit.'
Deen schrijft in een poëtisch aanvoelend proza, dat er met momenten voor zorgt dat het lezen moeizaam gaat, maar er langs de andere kant ook voor zorgt dat er steeds veel sfeer wordt gecreëerd. Het bijzondere is dat de zinnen eigenlijk heel vlot lezen, maar bijna té ‘mooi’ zijn. De zinconstructie is gericht op het ritme van de woorden en is volledig kloppend gemaakt, waardoor er een flow ontstaat waardoor je als lezer leest, zonder de inhoud volledig in je op te nemen. Het gevaar bestaat dat de woorden je in slaap wiegen en je na een bladzijde opeens beseft dat je niet weet wat je hebt gelezen. Deze beschrijvende scènes overheersen in het boek en plaatsen een behoorlijke stempel op het melancholieke gevoel dat De grenzeloze rivier uitstraalt.
'Hij vloekt, schopt tegen de melkkruk, beent de stal uit naar zijn paard, springt op haar rug en plant zijn voeten in haar zij. Met de oren plat naar achteren schiet ze van het erf, kluiten aarde vliegen op en de kwade boerenzoon verdwijnt, langs het vervloekte kanaal met het doodstille water, de zon in zijn rug.'
De grenzeloze rivier is in de tegenwoordige tijd geschreven en in een heel actieve vorm. Personages die al lang overleden zijn worden terug in het zadel gehesen en galopperen rond over de vlakte. Er is steeds aandacht voor de details. Bij een personage als Karel de Grote wordt enkele zinnen lang ingegaan op zijn werkelijke grootte (lang dus, maar slungelig noch reusachtig) en die van zijn linkerhand Einhard (zijn lichaamslengte was verachtelijk). Deze kneuterige tussendoortjes geven het geheel iets humoristisch en dat helpt zeker om een bepaalde luchtigheid en leesbaarheid aan het geheel toe te voegen. Een ander element dat De grenzeloze rivier memorabel maakt is de centrale rol die Deen zichzelf toebedeelt in enkele scènes. Het toont hart en ziel voor de zaak, want hij heeft fysiek onderzoek verricht en het brengt de Rijn een beetje dichter bij de lezer door de tastbaarheid van zijn ervaringen.
Mathijs Deen schetst een portret van de Rijn. Het is een groots personage geworden met vele facetten, die je laten nadenken met een glimlach op de lippen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Evy De Brabander
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
