Momenten van onzekerheid én momenten van liefde in een tedere verpakking
Het leven kan soms door onverwachte gebeurtenissen opgedeeld worden in een ‘ervoor’ en ‘erna’. De moeite die het kost om in het ‘erna’ te leven, is allesoverheersend en heeft in het geval van Antoine Leiris jaren nodig om een vorm aan te nemen waar hij mee kan afrekenen. Eerder schreef Leiris ook al de pijn van zich af. In Mijn haat krijgen jullie niet beschrijft hij de dagen na de aanslagen in Parijs, die zijn vrouw Hélène het leven kostten. Die woelige dagen waarin hij ook nog eens een brief aan de terroristen postte op Facebook. Een handeling die hem in één klap wereldberoemd maakte.
Het verlies van een geliefde én als vader achterblijven met een zoontje van zeventien maanden, het is veel om te verwerken. Het leven, daarna neemt ons mee in dat verwerkingsproces. Leiris start zijn boek acht maanden na de aanslagen en springt telkens enkele maanden vooruit per hoofdstuk. Qua structuur lijkt het op een dagboek, waar met grote tussenpozen in geschreven wordt. Het grote voordeel van die tijdssprongen is de mate van verandering bij Leiris die je als lezer voorgeschoteld krijgt. Een dagelijks dagboek laat kleine schommelingen in gemoed zien, maar in deze vorm krijg je de grote ups en downs mee. De breekpunten, de kernmomenten, worden uitgelicht en in een bepaalde context geplaatst. Dat die kernmomenten niet altijd bijzonder zijn, maar soms heel herkenbare, dagdagelijkse bezigheden is erg ontroerend voor de lezer.
Leiris beschrijft in Het leven, daarna niet alleen het leven zonder Hélène, maar hij grijpt ook naar zijn eigen jeugd terug. Hij verbindt alle lijntjes met elkaar om zichzelf vorm te geven, om weer heel te worden. Niet alleen in inhoud, maar ook in taalgebruik is die zoektocht voelbaar. Af en toe verlies je hem als lezer. Dan lijkt een passage een mijmering te zijn die losstaat van de ervoor besproken zaken en daardoor moeilijk te plaatsen. Om het raaskallen te noemen, dat gaat te ver, maar je ervaart de nóód die Leiris heeft om te vertellen, meer dan dat je eigenlijk snapt wat hij er mee bedoelt. Die momenten waarop je hem moeilijk kan volgen, verwarren de lezer eigenlijk net teveel om helemaal voor lief te kunnen nemen.
'Ik moet twee in één zijn. Vader en moeder tegelijk. Aangezien dat onmogelijk is, moet ik een perfecte, ideale en onberispelijke vader zijn.
Ik zie het als een strijd. Tegen mezelf en tegen de rest; de grote tegenstander. Ik ben in oorlog. Ik stomp, ik boks, ik beuk. Iedere dag opnieuw staat er weer een reus tegenover me, voor een nieuw gevecht, met ongelijke wapens – hij voelt niet het geweld van de slagen, de pijn van de verwondingen en de vermoeidheid.'
De schrijfstijl is bijzonder. Leiris gebruikt in Het leven, daarna korte zinnen die veel emotie laten zien, zonder té emotioneel over te komen. Het zorgt ervoor dat het verhaal een enorme impact heeft. De zakelijkheid van de stijl wordt gecombineerd met het onthutsende van de inhoud. Het lijkt alsof elk woord telt, alsof elk punt en elk komma precies is uitgedacht. En toch voelt het niet gekunsteld, maar net heel persoonlijk. Vertaler Andreas Dijkzeul heeft keuzes moeten maken in zinsbouw die niet altijd logisch zullen hebben geleken. Toch is de stijl consequent en erg herkenbaar, dus waarschijnlijk is Dijkzeul telkens erg dicht bij het gevoel gebleven dat Leiris wou uitstralen.
Het leven, daarna is droevig, natuurlijk, maar ook teder en hartverwarmend. De momenten van liefde winnen het van de momenten van onzekerheid en dat geeft ook de lezer hoop. Met dit boek brengt Leiris een eerbetoon aan zijn overleden vrouw, aan zijn zoon, aan zijn ouders en broer en zus. Het leven is veranderd, dat zeker, maar de blik waarmee het leven wordt bekeken is dat ook. Leiris heeft het over het schrijven van een roman in dit boek en het is wachten op het moment dat dat gebeurt. De man heeft een unieke stijl die de verbeelding prikkelt waarmee hij vast ook prachtig een fictief verhaal kan vertellen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Evy De Brabander
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
