Uniek relaas van een onbeholpen toenaderingspoging
Jaap Robben woont met zijn vriendin in Duitsland en heeft een paar klusjes rondom huis. Meer dan een paar eigenlijk ondertussen, want het is moeilijk om betrouwbare vakmannen te krijgen. Tot hij op een dag een team Poolse mannen op het erf krijgt. Ze werken hard en ze kunnen alles. Robben raak geïntrigeerd door deze ‘zwijgmannen’ en wil hen leren kennen en doorgronden, maar dat is nog niet zo makkelijk als je niet dezelfde taal spreekt.
Zwijgmannen is een dun boekje, met veel open ruimte en prachtige kleine zwart-wit illustraties van Jan Hamstra. Het verhaal is ontstaan uit een 18-delige column, Po Polsku, die Robben (1984) schreef voor Trouw. Het geheel is erg minimalistisch qua vormgeving en dat past perfect bij het onderwerp. De Poolse mannen ontzeggen zichzelf veel om meer over te houden voor hun familie in Polen, waar ze eens in de zoveel weken heen gaan. De mannen leven sober, werken hard, leggen zichzelf strakke regels op en zijn erg gesloten.
De bladzijden stralen rust uit en de hoeveelheid tekst is beperkt, maar dat resulteert niet in tekort aan inhoud. Het wordt namelijk ruimschoots goedgemaakt door wat Robben zegt tussen de regels door. Als geen ander weet hij een gevoel over te brengen en de lezer te laten gniffelen om de beelden die hij oproept. De korte zinnen, beknopte conversaties en overzichtelijke hoofdstukken stralen zoveel sfeer uit, dat ze niet als eenvoudig ervaren worden, terwijl ze dat wel zijn.
De auteur laat de lezer zien dat je door interesse te tonen in je medemens veel te weten kan komen. Natuurlijk zijn aangeboren nieuwsgierigheid en een flinke dosis empathie noodzakelijke kwaliteiten om dit te bereiken, maar dat Robben deze bezit, wordt op elke bladzijde duidelijk. Het levert een uitgebreid scala aan situaties op, die variëren van grappig en emotioneel tot ongemakkelijk. Het is de kracht van Robben om die situaties zo te vertellen dat ze uiterst realistisch aanvoelen, vermakelijk genoeg zijn en toch geen kolder worden.
Het is de combinatie van lef, humor en respect voor de medemens die van Zwijgmannen een bijzonder vertelsel én een aangename leeservaring maken. Robben gaat als het ware de strijd aan met de zwijgzaamheid van de mannen en misschien interpreteert hij wel meer dan hij zou moeten doen, maar daar is hij eerlijk in naar de lezer toe. Hij maakt het proces inzichtelijk, hoe je vreemden toelaat op je terrein, in je huis en ten slotte ook in je hart, en dat zorgt ervoor dat je het eigenlijk zelf ook wel eens wil proberen.
Robben is een unieke en veelzijde verteller, dat bewees hij al met zijn andere werk. Je kan Zomervacht, dat op de Booker International Longlist 2021 stond, bijvoorbeeld niet vergelijken met Dagboek van een vlieg. En zo is het nu ook weer met Zwijgmannen. Het is een oprecht aanvoelend relaas van een, soms onbeholpen, toenaderingspoging. Eentje die de lezer laat nadenken over de medemens en misschien vormt het ook wel een handleiding voor toekomstige acties. Zwijgmannen is niet emotioneel, maar het komt wel dicht in de buurt. Eigenlijk is de enige tekortkoming, dat het zo kort is.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Evy De Brabander
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
