Constante staat van dronkenschap
Dylan Thomas werd in het eerste oorlogsjaar van de Grote Oorlog geboren en stierf in 1953, vier jaar voordat ikzelf werd verwekt. Heeft het zin om over een dichter uit de vorige eeuw een biografie te schrijven, in een tijd waarin literatuur vergeten dreigt te worden? Ja, is het antwoord. Alleen door over schrijvers en dichters te blijven schrijven, blijft de literatuur levend. Zelfs als iemand in de krochten van verdwijnland lijkt weg te zakken. Karel Wasch begreep dat ten volle en heeft inmiddels niet één maar twéé boeken over de zo door hem bewonderde Dylan Thomas geschreven. Naast die eerste, korte biografie schreef Wasch ook over Jack Kerouac. Hij was redacteur van diverse literaire bladen en recenseert voor Literair Nederland. Tevens schreef hij de nodige poëzie en ook een roman: De belegering van de jonker.
Wie de naam Dylan Thomas hoort, denkt eerder aan drank dan aan gedichten. Zijn weermiddel tegen depressies deed velen vergeten dat hij een van de grootste dichters van zijn tijd was. En, laten we eerlijk zijn, als de ‘famous last words’ bestaan uit: ‘I’ve had 18 straight whiskies’ vraag je daar ook een beetje om. Gelukkig is er ook nog de herinnering aan Under Milk Wood, het meesterlijke stuk over twee straatjes in een Welsh stadje bij de zee. Het werd door Hugo Claus als Onder het Melkwoud vertaald en beleeft sinds die tijd opvoering na opvoering. Het verzameld werk van Dylan Thomas bestaat uit een vracht schitterende gedichten en, niet te vergeten, de korte verhalen. Gezien het vroege sterven en de levenswandel van de dichter een prestatie die er wezen mag.
Karel Wasch vroeg zich af waarop de roem van Dylan Thomas is gebaseerd. Komt het door die paar klassiekers die hij schreef? Door gedichten als ‘Fern Hill’ en ‘Do not go Gentle into that Good Night’? Ligt het aan de fascinatie voor een genie dat ten onder ging aan drankgelag en klaploperij? Wasch besloot de weinige nog levende getuigen van het leven van Thomas op te zoeken. Ook bracht hij een bezoek aan alle plekken die belangrijk waren in het leven van de bard. De queeste levert een boek op dat doet huiveren.
Dylan Thomas werd in Swansea geboren. Zijn vader, een dichter die nooit erkenning kende, had grote verwachtingen van zijn telg. Met portretten in de kinderkamer van Shakespeare, Browning en Brooke moest dat wel gaan lukken… Het eerste bewijs van zijn ’dichterlijkheid’ is een voordracht van Richard II op school. Al op zijn achtste jaar bewijst hij te kunnen declameren als de beste. Voor een poëziewedstrijd van The Western Mail, een plaatselijke krant, stuurt hij het gedicht ‘His Requiem’ in. Hij wint de wedstrijd, zij het met plagiaat. Zijn eerste gedicht van eigen hand, ‘The Song of the Mischievous Dog’, staat in een schoolkrant. Het is een begin van een lange reeks gedichten, verhalen en essays die hij een leven lang, zelfs onder de zwaarste omstandigheden, zal kunnen blijven schrijven.
Dylan Thomas hield van woorden, noemde zich een ‘losgeslagen woordkunstenaar’ en genoot ervan woorden te herkauwen tot hij het juiste had gevonden. Al vroeg in zijn leven begint zich een patroon af te tekenen dat kenmerkend voor zijn carrière zal blijken te zijn. Hij krijgt kansen genoeg en blijkt die ook te kunnen verwezenlijken, de man bulkte immers van het talent, maar zijn gedrag zorgt steeds weer voor problemen. Het doet aan onze eigen Slauerhoff denken, ook zo’n dichter die met veel plezier geld leende en niet terug gaf, eigendom van vrienden verwoestte en steevast vertrok als zich een nieuw avontuur aandiende. Dylan Thomas komt in de biografie over als de overtreffende trap van Slauerhoff, hij drinkt wijnkelders leeg, hectoliters bier, verslijt vrouwen bij de vleet, maakt kinderen zonder er naar om te kijken, leent geld zonder ooit aan terugbetaling te denken…
En dan vergeet ik bijna dat Caitlin, zijn vrouw er ook nog was. Het moet een diabolisch stel zijn geweest. Caitlin zorgt, samen met de drank, voor menige vechtpartij. Steeds vaker melden kranten eerder hun wangedrag dan de gedichten. Het is een tragedie op zich. Want wie het al eerder genoemde gedicht ‘Do not go gently…’ kent, of de moed had zich aan de vertaling ervan te wagen, weet dat dit niet voor niets een wereldberoemd gedicht is geworden. Het is een villanelle, een boerenliedje met vast rijmschema. Slechts een handvol dichters wist in deze vorm een gedicht te schrijven dat zo wist te beklijven. Wasch maakt ook duidelijk waarom dit gedicht voor Dylan Thomas zo belangrijk was. Hij schreef het voor zijn vader die keelkanker had. Wanneer de goede man in 1952 sterft, kan zijn zoon, ziek als hij is, het gedicht niet eens voordragen. Hij is zelfs niet eens aanwezig bij de crematie… Dylan Thomas blijft liever buiten staan.
De optredens in Amerika en de druk een gezin te moeten onderhouden, wat hem overigens helemaal niet goed afgaat, is reden te meer om door te drinken. De boeken die verslag doen van die periode gaan voorbij iedere fantasie. Thomas laat weer eens zien dat weinigen zo’n puinhoop van hun leven kunnen maken. Strawinksy, de Russische componist, stoort zich daar echter niet aan. Niet alleen drinkt hij graag een goed glas met de dichter, hij wil zelfs met hem samenwerken. Maar Thomas is al te ver heen. Hij heeft serieuze black outs en de dokter raadt hem aan per direct met drinken te stoppen. Zelfs bewusteloos liggen na de zoveelste val kan geen verandering in zijn leefstijl bewerkstelligen. Door een delirium ziet hij muizen. Op 5 november 1953 wordt de zoveelste cocktailparty hem te veel. In het wereldberoemde Chelsea Hotel stort hij in, spreekt wartaal en gaat dan toch de straat weer op om verder te drinken. Zoals later blijkt, is de doodsoorzaak de combinatie van een longontsteking, de morfine die een arts hem toedient en de grote hoeveelheid alcohol in zijn lichaam.
Het moet haast ondoenlijk zijn geweest om al die anekdotes, waaruit het leven van Dylan Thomas en zijn Caitlin bestaat, in een boek onder te brengen. Daar komt nog bij dat biograaf Wasch koos voor een handzaam formaat. Slechts 161 pagina’s had hij nodig om het leven van Dylan Thomas te beschrijven. Toch zag hij kans zowel de geniale dichter aandacht te geven als zijn wangedrag. En ook alle feiten en feitjes eromheen vonden hun een plek. Doordat belangrijke plekken zoals The Boathouse, waar Thomas lang woonde, werden bezocht, krijgt een fan van de dichter meteen de behoefte om ook, net als Wasch, af te reizen en deze bedevaartplekken te bezoeken. Je kunt dan ook bij Zo lang als voor altijd is spreken van een heerlijke inleiding op het leven van Dylan Thomas. Wie meer wil weten kan immers bibliotheken over de dichter leeg lezen. Met de biografie van Wasch als basis weet je in ieder geval aan welk leven je je waagt…
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Ezra de Haan
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
