Kolderiek avontuur met missie
“Hoewel ik spontaan misschien een aantal bezwaren heb tegen het opnemen van soorten die in Zweden van nature niet voorkomen, zullen de nieuwe dieren zeker helpen om meer bezoekers te trekken.” In een notendop verwoordt Adam Vieri, dierenverzorger in een Stockholmse dierentuin, de kern van Hammarbäck’s debuutroman. In ‘Fatsoenlijke mensen stelen olifanten’, uit het Zweeds vertaald door Edith Sybesma, schetst hij het spanningsveld van de platte commercie rond (exotische) dieren versus de complexe ethiek van dierenwelzijn.
De introverte Adam, die als tiener zijn coming-of-age beleefde in wildpark Masai Mara in Kenia, belichaamt het geweten in deze polemiek. “Hij had het altijd sympathiek gevonden dat ze geen dieren kriskras over de aarde vervoerden om ze te tonen aan suikerspin-etende mensen.” Tegenover zich treft hij de nieuwe, zakelijke directeur van de dierentuin, Camilla, die de dieren simpelweg op grond van rendement indeelt in ‘Must see’ en ‘Nice to see’. Dat ze met haar klikkende pumps de elanden de stuipen op het lijf jaagt, is even symbolisch voor haar karakter als tekenend voor de komische stijl van het verhaal.
Want humor is Hammarbäck’s smakelijke instrument om de discussie aan te zwengelen en bewustwording aan te wakkeren. De scènes en beelden zijn vermakelijk en bij vlagen om te schaterlachen. Vanaf het moment dat Camilla een aantal leeuwen, gorilla’s en olifanten van een circus wil overnemen ten bate van de noodlijdende Stockholmse dierentuin, ontrolt zich een komisch avontuur. Dat voert van de koele straten van Stockholm naar de wijdse savanne van Kenia. Bijgestaan door zijn ondernemende boezemvriend David en de fanatieke dierenverzorgster en partner-in-crime Nathalie groeit Adam’s inzicht en moed. Tot soms absurde proporties.
Dieren, avontuur, komedie en een vleugje liefde. ‘Fatsoenlijke mensen stelen olifanten’ lijkt hiermee geschreven voor het witte doek, een blockbuster voor het hele gezin: een ongecompliceerd verhaal, eenduidige karakters en een kolderiek avontuur ineen maakt het toegankelijk voor een breed publiek. In korte, heldere zinnen en met herkenbare symbolen brengt Hammarbäck snel en beeldend zijn verhaal tot leven. En maakt daarmee het diepere, maatschappelijke thema van dierenwelzijn makkelijk verteerbaar.
Want die maatschappelijke spiegel zit er wel degelijk in. Kritisch becommentarieert Hammarbäck onze omgang met dieren. En in het bijzonder hoe wij mensen wilde, exotische dieren exploiteren en opvangen in parken en regio’s waar ze van nature niet voorkomen. Het circus en de dierentuin staan in deze kritische beschouwing centraal. Maar ook in de kolderieke, over-de-top scenes, wanneer het verhaal op de rand van geloofwaardigheid balanceert, lijkt een ethische wenk besloten: luxe appartementen zijn geen passend thuis voor een leeuw.
Het getoonde beeld in de spiegel is niet zwart-wit. Hammarbäck heeft in de compositie van zijn verhaal oog voor de complexiteit van dierenwelzijn en de weerbarstige praktijk. Die nuance legt hij bij Wangari Safina, de Afrikaanse parkwachter van Masai Mara. Want alle goede bedoelingen ten spijt, soms rest voor dieren niets anders dan ‘second best’.
‘Fatsoenlijke mensen stelen olifanten’ - in mei het Hebban Boek van de Maand - is een vermakelijke roman van (uitver-)grote, duidelijke bewegingen en herkenbare beelden. Mét een interessante, tweede laag. Die je doet nadenken en bespiegelen. Dat is wat humor teweeg kan brengen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van FamkeLaLiseuse
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
