Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Boeiend en fraai pleidooi voor strijdbaarheid

FamkeLaLiseuse 29 november 2022
Wie de beelden van de desastreuze oliewinning in de Nigerdelta kent, zal hier onvermijdelijk aan denken bij het lezen van ‘Hoe mooi wij waren’. In een vergelijkbaar decor situeert de van oorsprong Kameroense schrijfster Imbolo Mbue haar tweede roman. En breekt zij een lans voor het verzet tegen de onderdrukking die met deze roofbouw gepaard gaat.

De roman ‘Hoe mooi wij waren’ draait om de bewoners van Kosawa, een Afrikaans dorp dat sinds enkele decennia de Amerikaanse oliemaatschappij Pexton in zijn vallei moet dulden. De oliewinning in het gebied heeft verstrekkende gevolgen: de akkers raken vervuild en onbruikbaar, de drinkwaterputten vergiftigd. En dat gaat gedurende de jaren van kwaad tot erger.

Vanaf de eerste pagina’s neemt Mbue je mee in een verhaal dat schuurt door zijn onrecht en onmacht. De geschiedenis ontvouwt zich via een mozaïek-roman waarin verschillende dorpsbewoners en generaties van Kosawa hun verhaal doen. Hun stemmen zijn herkenbaar, goed en zorgvuldig uitgewerkt en authentiek. Kinderen zijn onervaren, een tikkie bleu en groeien op naar activisme, oma Yaya draagt in gelatenheid de overlevering en wijsheid met zich mee.

Centraal in het verhaal staat het leven van Thula, een meisje dat we in haar kinderjaren begin jaren 80 leren kennen. Zij verliest eerst haar vader Malabo en daarna haar oom Bongo in de strijd tegen het lot dat het dorp treft. Thula groeit - geholpen door een studiebeurs in de Verenigde Staten - in veertig jaar uit tot aanvoerder van haar generatie en pleitbezorger van gerechtigheid voor Kosawa.

Want hoewel de titel ‘Hoe mooi wij waren‘ melancholie doet vermoeden, gaat het boek vooral over strijdbaarheid en verzet tegen onderdrukking. De stemmen uit Kosawa vertellen over onrecht - de mislukte oogsten, de stervende kinderen, de vernietiging van hun leefomgeving - en hun onmacht dit te stoppen. Omdat zij niet alleen de oliemaatschappij maar ook hun eigen regering en diens handlangers onder dorpsgenoten tegenover zich vinden. Pogingen tot vreedzaam overleg en hulp van humanitaire hulporganisaties ten spijt groeit de wanhoop en wint het verzet aan gewelddadigheid.

De ‘leeftijdsmaatjes’ van Thula komen na hun ouders als laatste groep in verzet tegen de macht en het kapitaal die hun geboortegrond en way of life bedreigen. ‘Hoe mooi wij waren’ heeft zo een socialistische ondertoon. Al was het maar omdat Thula zich laat vormen door de boeken van haar oom die ze vindt in zijn kamer: Pedagogiek van de onderdrukten, De verworpenen der aarde en Het communistisch manifest. Hierdoor krijgt het verhaal een meer universeel karakter en verheft het zich boven een relaas over de ongelijke strijd van Afrika tegen het westen.

Want Kosawa is overal, laat Mbue zien. Thula bemerkt tijdens haar studententijd in New York dat mensen in die welvarende westerse wereld soms hetzelfde lot treft als de dorpelingen van Kosawa. “Ook in dit land zijn regeringen en bedrijven vrienden. Ook hier leunt de regering achterover terwijl de bedrijven mensen ketenen en verdrukken”, schrijft zij in brieven aan haar vrienden thuis. De beloofde welvaart bereikt niet iedereen: in Kosawa niet en in het land van de American Dream niet.

Met deze thema’s - de voortdurende klassenstrijd en de keerzijde van de American Dream - is Mbue op vertrouwd terrein. Ook in haar eerste roman ‘Zie de dromers’ zitten deze issues door het verhaal verweven. Voor die debuutroman ontving zij twee literaire prijzen: de Blue Metropolis Words to change Award en de PEN/Faulkner Award for Fiction, die laatste een prestigieuze literaire prijs die eerder aan schrijvers als Philip Roth en John DeLillo is toegekend.

Met ‘Hoe mooi wij waren’ kwam ze niet verder dan ‘slechts’ de shortlist voor die literaire prijs. Deze nominatie onderstreept de kracht van het verhaal en de pracht waarmee Mbue het vertelt. Zodra je het boek openslaat, voert ze je mee en is het maar moeilijk weg te leggen. Beeldend en bij vlagen met sprankelende zinnen brengt zij Kosawa en zijn bewoners tot leven en laat je meevoelen met hun lot. De beelden van de Nigerdelta zijn daarbij complementair en niet cruciaal. Die wereld en zijn rampzalige impact schetst Mbue boeiend en fraai zelf.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van FamkeLaLiseuse

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.